Barczewko
Średniowieczny zamek biskupi







Opis i stan obecny


O pierwszym zamku barczewskim (Castrum Wartenberg) wiemy, że stał nad Pisą w pobliżu ujścia do jeziora Wadąg. Dziś na tych terenach położona jest wieś Barczewko. Był to prawdopodobnie obiekt drewniano - ziemny do niedawna niezlokalizowany w terenie. Jednak odkrycie grodziska zwanego "Stare miasto" lub "Stare pole" przy ujściu rzeki Orzechówka do jeziora Wadąg wzmogło zainteresowanie Barczewem i jego najstarszymi dziejami, przed nową lokacją. Grodzisko jest aktualnie profesjonalnie badane w ramach projektu "Warmińskie Pompeje". Zgliszcza dawnego miasta zostały bowiem pod ziemią tak jak je zniszczono w połowie XIV wieku. Teren ten nie był już nigdy zasiedlony, stąd taka szumna nazwa i zainteresowanie archeologów z całej Europy. Zamek wzniesiony tuż przed miastem, przez badaczy niemieckich lokowany był w jego obrębie. Nie zgadzało się to z dokumentami, bo "Stare miasto" położone jest nie nad Pisą, lecz Orzechówką. Wyniki aktualnych prac na grodzisku również wykluczyły istnienie w nim rezydencji biskupiej.
Polscy naukowcy na prawdopodobne miejsce po zameczku wytypowali wzgórze w zakolu Pisy, oddalone od dawnego miasta o 1,7 km na wschód. Lokalna nazwa to Romowa Góra, a niemiecka Wachthügel (wzgórze strażnicze). A jeszcze w XIX wieku spotykana była nazwa Zamek Gunelauken. We wczesnym średniowieczu był to bowiem obszar grodowy plemion pruskich zwany Terra Gunelauke. Dawna warownia Prusów była świetnie usytuowana pod względem obronnym, z 3 stron otaczała ją rzeka. Niestety, w okresie międzywojennym postawiono tam zabudowania mieszkalne, więc grodzisko zostało zniszczone i nie może być na razie zbadane. W 1929 r. znaleziono tam wczesnośredniowieczną formę odlewniczą do srebrnych wyrobów (kopia znajduje się w muzeum zamkowym w Olsztynie). Niektórych badaczy nie przekonuje do lokalizacji w tym miejscu zamku biskupiego zbyt mała powierzchnia do zabudowy (450 m2) i spora odległość od miasta.


Zdjęcie lidar Barczewka
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego grodziska Romowa Góra / Wachthügel / Gunelauken. A - grodzisko, B - Pisa



Plany i rekonstrukcje



Plan grodziska w Barczewku
Plan grodziska Wachthügel otoczonego rzeką Pisą


Mapa sztabowa
Niemiecka mapa sztabowa Barczewka z zaznaczonymi dwoma grodziskami: Stare Miasto i Wachthügel




Historia, wydarzenia


Zamek wzniesiono w 1325 roku z inicjatywy biskupa warmińskiego Eberharda z Nysy pod kierownictwem wójta Fryderyka von Liebenzell. W kronice Piotra z Dusburga znajduje się wzmianka iż podczas mszy po zakończeniu budowy pojawił się dobry znak - ukazała się biała gołębica. Rozwój zamku i nowo lokowanego miasta został przerwany przez najazd Litwinów pod wodzą Kiejstuta w roku 1354. Zniszczyli oni doszczętnie Barczewo wraz z warownią, które zostało przeniesione w bardziej obronne miejsce 7 km na wschód, a w okolicy starego miejsca powstała osada Stare Barczewo (obecnie Barczewko). W 1993 r. olsztyński geodeta J. Miałdun przelatując nad Barczewkiem zobaczył grodzisko z zarysami budynków i dróg. Wszystko dzięki specyficznej wegetacji jęczmienia, którym obsiany był teren grodziska. Po potwierdzeniu odkrycia przez archeologów grodzisko zostało otoczone opieką i wpisane do rejestru zabytków. Wstępne badania rozpoczęły się w 2013 roku. Dostarczyły one wiele cennych informacji i XIV-wiecznym osadnictwie. Poznane zostało całe rozplanowanie miasta. Niestety kwestia lokalizacji zamku biskupiego wciąż nie jest do końca jasna. Wiele wskazuje że powstał on w miejscu strażnicy plemion pruskich, zwanej Gunelauken.




Informacje praktyczne


ADRES I KONTAKT
punktorGrodzisko Romowa Góra - Barczewko 126

CZAS
punktor Oglądnięcie z drogi zajmuje kilka minut.

WSTĘP
punktor Zabroniony - teren prywatny. Wzgórze można oglądać z zewnątrz.



Położenie i dojazd


Centralna część woj. warmińsko-mazurskiego. 15 km na północny-wschód od Olsztyna. Zobacz na mapie.

GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N53.84170824° E20.61958913°  
format DM (stopnie, minuty):   53° 50.5024944'N 20° 37.1753478'E
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   53° 50' 30.15''N 20° 37' 10.52''E 




Bibliografia



punktor Haftka Mieczysław - Zamki krzyżackie w Polsce. Szkice z dziejów
punktor Klimek Robert - Próba ustalenia zasięgu TERRA GUNELAUKE w świetle źródeł archeologicznych


Filmy wideo


Badania archeologiczne na stanowisku Barczewko/Alt Wartenburg (2013-2015)




Noclegi



Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • dziecitwo zamków       Autor:  wpis      Data:  2015-09-22 14:16:01
    Tanie noclegi www.ewypoczywaj.pl
  • Re: super miejsce       Autor:  Xavier      Data:  2013-12-29 20:13:37
    Przeprowadziłem się tu 5 lat temu. Nie narzekam. Lepiej niż na blokowisku, gdzie wcześniej mieszkałem. Nie mam wprawdzie wielu znajomych wśród miejscowych- ale tych co poznałem to bardzo fajni i sensowni ludzie, niektórzy to ziomale z Olsztyna.   Super jezioro, wiele fajnych tras rowerowych. Jedyne co KONIECZNIE TRZEBA POPRAWIĆ TO DROGA I CHODNIKI- KO-NIE-CZNIE. Pozdrawiam
  • Re: Re: barczewko       Autor:  gh      Data:  2012-08-05 17:01:00
    "Dokładna lokalizacja i wygląd warowni nie są znane" - w Barczewku obok sklepu jest droga, która prowadzi do tego miejsca nad jeziorem, gdzie była warownia.





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.