Możesz ocenić: Białoboki (woj. podkarpackie) - Zamek szlachecki (zniszczony)
Opis i stan obecny
Tatarzy na zamku
Do niedawna wśród mieszkańców Białoboków żywa była tradycja, iż w zamku stacjonował spory oddział Tatarów. Sprowadził ich któryś z Korniaktów i utrzymywał do trzymania porządku w swoich włościach. Ludzie pamiętali, że byli bardzo bezwzględni. Etnograf Franciszek Kotula uważał, iż rzeszowska rodzina Stafiejów wywodzi się właśnie od białobockich Tatarów.
Wieś Białoboki koło Przeworska była główną siedzibą Korniaktów, jednego z większych rodów województwa ruskiego. Dlatego też zaskakuje brak wzmianki o ich siedzibie w większości publikacji zamkowych. A tutaj właśnie mieściła się ich główna rezydencja, po której został dzisiaj tylko kopiec z drobnymi resztkami murów o wysokości do ok. pół metra.
Mury są widoczne tylko po wschodniej stronie. Są to dwa fragmenty - jeden niski podłużny i drugi wyższy o okrągłym kształcie.
Kopiec ma równą powierzchnię, porośnięty jest trawą, kryje fundamenty i piwnice zamkowe. Jakieś betonowe wejście do piwnicy znajduje się od strony południowej, przy drodze. Trudno powiedzieć co to jest, ale patrząc z góry nie jest on połączone z głównym kopcem zamkowym, który otoczony jest miniaturową fosą w zasilaną wodami przepływającej tuż obok rzeczki.
Teren zamku przecięty został asfaltową drogą, co z pewnością przyczyniło się do zaniku jego pozostałości, które jeszcze w połowie ubiegłego wieku były znacznie większe.
Zamek w Białobokach nie był może wielką rezydencją, ale posiadał bardzo bogate wnętrza z ozdobnymi posadzkami z białego kamienia. Otoczony był fosą i bagnami, posiadał most zwodzony.
Białe kamienie
Boki zamku wyłożone były białymi kamieniami, stąd nazwa wsi. Podobno kamienie te były powszechnie wykorzystywane przez okolicznych mieszkańców do wzmacniania słupów podtrzymujących dachy chałup. Być może nadal można je jeszcze zobaczyć, choć nie rzucają się w oczy w zabudowie miejscowości.
Plany i rekonstrukcje
Fragment mapy Białoboków z 2. połowy XVIII wieku z zamkiem. Kształt siedziby Korniaktów jest bardzo nietypowy. Obiekt posiadał albo 3 baszty / alkierze albo 3 bastiony.
Historia, wydarzenia
Siedzibę w Białobokach wybudował Konstanty Korniakt (junior) w końcu XVI, a następnie rozbudował ją w zamek w XVII wieku. Przeniósł się on wraz z matką na ziemie przemyskie sprzedając uprzednio rozległe włości na ziemi lwowskiej. Mimo iż Białoboki uczynił swą główną rezydencją to majątek i najcenniejsze rzeczy przechowywał w innym swoim zamku - w Sośnicy, który był lepiej umocniony. Dlatego też w okresie awantur wszczynanych w okolicy przez słynnego warchoła Stanisława "Diabła" Stadnickiego to Sośnica była głównym celem jego ataków, jednakże nie pominął on także Białoboków. Legenda mówi, że po dłuższej walce zajął zamek, ale Korniaktowi udało się uciec tunelem prowadzącym z zamku do wsi Gać. Tam pomógł mu jeden chłop i w przebraniu przewiózł do bezpiecznego zamku w Chodakówce. Zamek Białobokach w całkowitą ruinę popadł prawdopodobnie w XVIII wieku i dlatego w kolejnym stuleciu został rozebrany z polecenia Jerzego Lubomirskiego z Przeworska.
Spór Stadnickiego i Korniakta
O sporze między Stanisławem "Diabłem" Stadnickim i Konstantym Korniaktem Młodszym opowiada 2. odcinek serialu "Rycerze i Rabusie" z 1984 r.
Jaka jest jednak jego wartość historyczna, trudno powiedzieć, ponieważ są tam błędy. Konstanty Korniakt zawsze podpisywał się jako Korniakt z Białoboków, a w serialu jest mowa o piśmie podpisanym przez Korniakta z Sośnicy.
"Diabeł" Stadnicki pożyczył sporą sumę pieniędzy od Korniaktów, a nie chcąc ich oddać, kwestionował szlachectwo tej rodziny. Pochodzili oni bowiem z rodziny kupców greckich, ale otrzymali szlachectwo i herb Korwin od króla Zygmunta Augusta. "Diabeł" posunął się nawet do porwania Konstantego Korniakta, którego więził w lochu tak długo aż ten wraz z rodziną podpisał zobowiązanie do zrzeczenia się wobec niego wszelkich pretensji majątkowych i innych krzywd.
Po wyjściu na wolność Korniakt wszystko odwołał i chory ukrył się we Lwowie. Wtedy Stadnicki na czele 1000 ludzi wkroczył do Lwowa i znowu siłą zmusił Korniakta do zrzeczenia się wszelkich pretensji. Wydarzenia te odmieniły Konstantego Korniakta, dawniej przykładnego obywatela. Po śmierci swojego wroga Stadnickiego, sam nabrał cech awanturnika.
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego terenu zamku w Białobokach
Informacje praktyczne
ADRES I KONTAKT brak
CZAS Oglądnięcie kopca zamkowego trwa ok. 15 minut.
WSTĘP Wolny.
Położenie i dojazd
Centralno-wschodnia część woj. podkarpackiego. 8 km na południowy zachód od Przeworska, 30 km na wschód od Rzeszowa. Zobacz na mapie.
Wzgórze zamkowe leży przy samej drodze, między budynkami o numerach 4,6,8. Białoboki nie były opisane na drodze, są praktycznie połączone z wsią Gać.
Współrzędne geograficzne:
Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N50.027748° E22.379998°
format DM (stopnie, minuty): 50° 1.66488'N 22° 22.79988'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 50° 01' 39.89''N 22° 22' 47.99''E
Bibliografia
Gosztyła Marek, Proksa Michał - Zamki Polski południowo-wschodniej
Proksa Michał - Zamki, pałace i klasztory ziemi Przemyskiej
Proksa Michał - Studia nad zamkami i dworami ziemi przemyskiej
Galeria zdjęć
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.
Ostatnie wpisy
Re: PO wojnie Autor: Staszek Data: 2009-12-05 19:19:44
A ja żem tam był jak jeszcze stał zamuk i żem z kopał dopłki i żem skrbów szukał bo na wino mi brakowało ale żem nic nie znalazł to żem na jagody poszedł i zem uzbirał ze wiadro i żem se sprzedał i żem miał na dwa sikacze.
Historia Białoboków Autor: Kraczkowski Zygmunt Data: 2009-06-25 16:21:52
Nazwa wsi Białoboki prawdopodobnie nie pochodzi od białych boków zamku. Białoboki wspominane są w aktach grodzkich Lwowa już w roku 1378 a więc na dużo wcześniej zanim zbudowano zamek w Białobokach. Występują tam takie nazwiska jak Derszniak Dworskowicz i jego synowie:Chodko, Seńko alias Mikołaj z Orzewic i Białobków. Sieńko alias Mikołaj z Orzowic sprzedał synowi swemu Janowi Barzi Orzowice i Białoboki w 1445 roku.W 1483 r.
Rampsz z Białoboków wspomniany jest razem z Katarzyną z Kraczkowskich z Kraczkowa k.Łańcuta skąd mój ród wywodzi się.
Więcej na ten temat można dowiedzieć się np.z Herbarza Polski
Adama Bonieckiego.
Pozdrawiam
Zygmunt Kraczkowski herbu Nałęcz
Re: mury jeszcze widać Autor: pasjonat Data: 2009-01-22 12:05:47
W końcu lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku, na wierzchołku wzgórza zamkowego urządzono plac zabaw – mała karuzela, huśtawki itp. Pamiętam jeszcze sterczące wtedy fragmenty murów zamkowych. ściana od remizy była całkiem okazała.
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).