Opis i stan obecny


Miasto Biskupiec było niegdyś siedzibą okręgu administracyjnego księstwa warmińskiego zwanego komornictwem. Komornictw takich było 7 i podlegały one biskupom warmińskim, którzy władzę sprawowali za pośrednictwem burgrabich rezydujących w lokalnych zamkach. Dbali oni o obronność warowni i wykonywali funkcje sądownicze oraz administracyjne.
Zamek w Biskupcu jest mało znany i niewiele o nim wiadomo. Nie istnieje już od 5 wieków. Widnieje jednak w herbie miasta, jako gmach o spadzistym dachu z dwiema wieżami zwieńczonymi blankami. Jego funkcją była obrona szlaku Warszawa - Królewiec oraz południowo-wschodniej granicy księstwa, głównie przed Litwinami.
Istnieje kilka hipotez co do położenia budowli, ale najbardziej prawdopodobna to północno - zachodni kraniec starego miasta, w zakolu rzeki Dymer, gdzie archeolodzy natrafili na kamienne fundamenty i cegły gotyckie. Odkrycie zostało określone jako pozostałość zabudowy późnośredniowiecznej. Niestety, nie kontynuowano prac, bo teren dookoła jest zabudowany lub stanowi prywatne działki. Miejsce wykopalisk (ul. Topiel 7) stało się parkingiem, a stojąca obok rudera została przebudowana w nowy dom. Niedaleko badanej posesji znajduje się kościół, a za rzeką staw, więc usytuowanie w tym miejscu zamku wydaje się bardzo prawdopodobne.
Obecnie można tylko przejść się ulicami, które były hipotetycznym terenem zamkowym, oglądnąć opływająca go od zachodu i północy rzeczkę.


Herb Biskupca z zamkiem


Historia, wydarzenia


Zamek Biskupiec wzniesiono w II poł. XIV wieku z inicjatywy biskupa warmińskiego Henryka III Sorboma. Pierwsza potwierdzona w dokumentach wiadomość o jego istnieniu pochodzi z przywileju lokacyjnego dla wsi Bęsia z roku 1389, jednak początek budowy nastąpił ok. roku 1379. Obiekt obronny nazywany jest tam strażnicą. Na początku była to budowla drewniana otoczona palisadą, potem ją rozbudowano do postaci warowni murowanej. W 1395 r. biskup Henryk III Sorbom wystawił dokument lokacyjny dla miasta, które wyrosło z osady przyzamkowej. Od zamku biskupiego miasto wzięło swą niemiecką nazwę Bischofsburg. Podczas tzw. "wojny głodowej" z Krzyżakami w 1414 r. Biskupiec z zamkiem został poważnie zniszczony. Warownię jednak odbudowano. Ostateczną zagładę zamkowi przyniosła wojna trzynastoletnia (1454-1466). Tym razem odbudowy nie podjęto.
W 1997 lub 1998 r. przeprowadzono pod kierunkiem mgr. Adama Mackiewicza badania archeologiczne działki przy ulicy Topiel, przed planowaną inwestycją budowlaną. Fragment sprawozdania z badań:
"Najciekawszym jednak elementem, który wystąpił w obrębie wykopu 4 był niewątpliwie fragment fundamentu kamiennego uchwycony między 0,2 a 1,4 m. profilu północno-wschodniego odcinka oznaczonego jako 4a. Był to mur kamienny z dużych głazów narzutowych spojonych mocną zaprawą wapienną. Mur ten miał 1,2 m. szerokości. W stropie zachowały się także dwie warstwy cegieł, przy czym warstwę dolną tworzyły cegły gotyckie o wymiarach 310 x 150 x 90 mm łączone na zaprawę wapienną, górną zaś cegły maszynowe łączone na zaprawę cementową. Dowodzi to wykorzystania starego muru przez zabudowę późnonowożytną. W przypadku muru zasadniczego, mamy tu niewątpliwie do czynienia z reliktami zabudowy późnośredniowiecznej. Nie można wykluczyć, iż jest to pozostałość po zamku biskupów warmińskich [...]".

Zdjęcie lidar
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego Biskupca. Zaznaczony hipotetyczny teren zamku. W - miejsce wykopalisk, K - kościół, R - rzeka Dymer, S - staw.


Informacje praktyczne


ADRES I KONTAKT
punktorbrak

CZAS
punktor Oglądnięcie miejsca po zamku zajmuje ok. 10 minut.

WSTĘP
punktor Teren zabudowany, można pochodzić tylko ulicami.



Położenie i dojazd


Centralna część woj. warmińsko-mazurskiego. 33 km na wschód od Olsztyna, 35 km na północ od Szczytna. Zamek stał na terenie zajmowanym m.in. przez budynek przy ul. Topiel 7. Zobacz na mapie.

GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N53.86419676°, E20.95340765°
format DM (stopnie, minuty):   53° 51.8518056'N, 20° 57.204459'E 
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   53° 51' 51.11''N, 20° 57' 12.27''E 



Bibliografia


punktor Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek - Warmia i Mazury


Fotogaleria


Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.

Biskupiec - Badana przez archeologów posesja przy ul. Topiel 7 Biskupiec - Budynek przy ul Topiel 7 od strony ulicy Floriańskiej, bliżej krańca starego miasta Biskupiec - Widok na teren zamkowy zza rzeki Biskupiec - Rzeka Dymer otaczająca część miasta, bliżej kościoła Biskupiec - Zakole rzeki przy terenie zamkowym
Zdjęcia wykonanne latem 2023 roku

Biskupiec - widok na posesję z Google Maps, która była badana przez archeologów. Obecnie stoi tam nowy budynek z parkingiem
Archiwalne zdjęcie z Google Maps


Noclegi



punktorBiskupiec - baza Meteor

Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • Re: prawdopodobne położenie zamku       Autor:  Marcin      Data:  2021-09-08 09:26:56
    Przygotowując się do konkursu wiedzy o Biskupcu, będąc zupełnym pacholęciem, lat temu ze 30-kilka, przeczytałem sporo książek. Jedne bardziej bajarskie, drugie prawdopodobne a trzecie oparte na źródłach historycznych. Wiele elementów jest jasna, ale kilka się rozmijało znacznie. Niestety po tylu latach nie potrafię powiedzieć, z którego typu źródła pochodziła informacja, ale 3 lokalizacją zamku była mniej więcej dzisiejsza lokalizacja browaru. W okresie, kiedy wedle źródeł lokowano zamek, miejsce było ujściem rzeki Dymer do jeziora Kraksy (polecam przejrzeć zmiany linii brzegowej jezior Kraksy i Dadaj w te 600 lat - lektura ciekawa sama w sobie).   O ile źródło było dość wiarygodne, oznaczałoby, że Biskupiec rozciągał się między Zamkiem, a Kościołem, z czego do dziś zachował się jedynie ten drugi.
  • Re: Re: prawdopodobne położenie zamku       Autor:  M      Data:  2013-03-10 11:53:28
    Też poszukiwałem śladów zamku w Biskupcu. Według książki z lat 6o-tych o historii miasta i gminy zamek miał znajdować się na północnym brzegu rzeki Dymer a więc gdzieś między szpitalem a ulicą 1-go Maja. jednak nie wydaje mi się to prawdopodobne aby lokalizować zamek po drugiej stronie rzeki niż kościół i późniejsze miasto. Bardziej prawdopodobna lokalizacja wynika z artykułu zamieszczonego na niemieckojęzycznej stronie o Biskupcu www.bischofsburg.de gdzie na podstawie książki o historii miasta z początków XX w. umieszcza się zamek na ulicy Pionierów naprzeciwko kościoła. Moim zdaniem to najbardziej prawdopodobna lokalizacja choć niedawno w pewnej książce przeglądanej w księgarni, której tytułu niestety nie pamiętam był rysunek sieci kanałów podziemnych pod skrzyżowaniem ulic Ogrodowej i 1-go Maja z oznaczeniem "Z" (według opisu obok - zamek). Zamek niżej niż kościół mi jednak nie bardzo pasuje do podstaw obronności ze średniowiecza.
  • Przezmark i jego niepowtarzalny urok.       Autor:  Kustosz      Data:  2011-06-04 17:52:59
    Zamek w Przezmarku woj.pomorskie gm.Stary Dzierzgoń gorąco zaprasza turystów.





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2023 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.