Zamek Częstochowa-Błeszno

Częstochowa-Błeszno
Średniowieczny zamek rycerski





Ocena zabytku


Możesz ocenić:
Częstochowa-Błeszno (woj. śląskie) - Średniowieczny zamek rycerski (zniszczony)

Ocena obecnej atrakcyjności obiektu
2 stars
Średnia ocena: 1.8 na 5. Głosów: 43

       
    
 
Ocena nastawienia do turystów na terenie obiektu
3 stars
Średnia ocena: 2.9 na 5. Głosów: 30

       
    
 


Opis i stan obecny


W Częstochowie w dzielnicy Błeszno przy zbiegu ulic Szkolnej i Grobli znajdują się mokradła, na których w latach 90-tych odkryto murowane ślady gotyckiego zamku należącego do rodu Bielów herbu Ostoja. Badający obiekt dr Kołodziejczyk wstępnie ustalił, iż ziemny kopiec ma średnicę podstawy 25 metrów. Niestety nie prowadzono tu specjalistycznych prac archeologicznych, teren jest własnością prywatną i ogólnie dość trudno dostępny. Zarośnięty i podmokły. Najlepiej dostać się tam jesienią lub zimą. Do 2001 roku można było zobaczyć wyraźnie widoczne grodzisko stożkowate otoczone fosą z fragmentem fundamentów wystających z ziemi na szczycie kopca.
Miejsce jest unikatowe - jedyne dobrze zachowane grodzisko stożkowate typu nizinnego na wyżynnych terenach jurajskich i wyjątkowo interesujący przykład zespolenia form budownictwa obronnego z warunkami naturalnymi. Grodzisko sąsiadowało ze źródełkiem, z którego wypływał niewielki strumyk. Przepływał on przez fosę grodziska i nieco dalej łączył się z większym potokiem.
Wszystko to o mało nie uległo unicestwieniu z powodu bezmyślnej próby zabudowy terenu. Po grodzisku został obecnie tylko mały fragment murów wieży oraz spora warstwa gruzu, co każe podejrzewać, iż przy okazji doszło do znacznego uszkodzenia zachowanych w ziemi murów fundamentowych. Zniszczone zostało również pierwotne łożysko strumyka, który obecnie spływa w dół skrajem ulicy, której część zamieniła się na skutek tego w grzęzawisko. Jednak grodzisko w Częstochowie Błesznie wciąż jest możliwe do odtworzenia i wyeksponowania. Właściciel terenu zasypał fosę i przysypał stożek obiektu ziemią. Całość na nowo zarosła, tak iż stała się nieczytelna. Konserwatorzy zabytków, którzy początkowo nie chcieli wpisać grodziska do rejestru zabytków, aby nie wchodzić w konflikt z właścicielem (sic!!) chcą go ostatecznie uratować. Jaki jest aktualny status tego miejsca, nie wiadomo. W 2015 r. roślinność została wycięta, ale relikty zabytku wciąż są trudno rozpoznawalne.

Grodzisko w Błesznie było obiektem dość niepozornym, ale bardzo istotnym, także ze względu na swoje miejsce w historii regionu częstochowskiego. Zniszczenie go oznaczałoby poważne zubożenie historyczno-kulturowego krajobrazu Częstochowy.



Historia, wydarzenia


Błeszno występuje źródłach od 1390 roku. W tej rozległej wsi wymieniana jest wieża, dwór i folwark. Początki zamku to owa wieża. Skąpe informacje o niej istnieją tylko dokumentach z XIV-XVI wieku. Warownia należała do rodu Bielów herbu Ostoja, którzy władali wsią w XIV i XV w stuleciu. Za fundatora w końcu XIV wieku można uznać starostę krzepickiego i burgrabiego wieluńskiego Abla Biela, który koncentrował się na gromadzeniu majątku. Raczej nie był to jego syn Henryk, który jako dworzaninem i posłaniec króla Władysława Jagiełły, nie przebywał w rodzinnej posiadłości regularnie.
W 1442 roku Henryk Biel z Błeszna zastawił majątek z folwarkami i "wieżą" Maciejowi z Boszczyna (obecnie Boszczynek). Kolejnymi właściciele Błeszna byli Trepkowie herbu Topór - Jan Nekanda Trepka zyskał go dzięki małżeństwu z Barbarą Biel. W 1499 roku nastąpił podział majątku między siostrami Burnetą i Dorotą z Trepków. Ta pierwsza otrzymała dwór z folwarkiem, a druga "wieżę na tym samym dziedzińcu".
W 1518 roku, przy podziale dóbr między Marcinem i Jerzym Hybakami, wspominana jest już "kamienna fortalicja otoczona murem". Bracia ci kupili Błeszno już w 1513 r. od Jana Trepki i jako pierwsi używali nazwiska Błeszyńscy.
Później brak informacji obronnej siedzibie. W XVIII wieku Błeszno posiadało aż 3 dwory, z których jeden używał czasem nazwy 'zamek', ale nie miał on nic wspólnego z fortalicją.
Do Częstochowy Błeszno zostało włączone w 1952 roku.
Karygodna dewastacja pozostałości siedziby obronnej nastąpiła ok. 2002 roku. Właściciel gruntu chciał sprzedać ziemię pod zabudowę i zniwelował cały teren spychaczem. Plany zabudowy nie zostały ostatecznie zrealizowane, ponieważ służby konserwatorskie nie zgodziły się na żadne roboty budowlane w rejonie grodziska. Niestety samo grodzisko było już w tym czasie zniszczone. Można tylko ubolewać, że miejscowe służby konserwatorskie nie zainteresowały się na czas stanem istotnego grodziska stożkowatego z zachowanymi kamiennymi fundamentami.

Opis i historię zaktualizowano dzięki informacjom
nadesłanym przez Zbigniewa Bereszyńskiego

Zdjęcie lidar Częstochowy Błeszna
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego terenu zamkowego w Częstochowie - Błesznie. A - miejsce po zamku


Legendy i podania


Dawno temu Błeszno było oddalone o 2 km od Częstochowy, od której dzieliła go jeszcze wieś Raków. Legenda mówi, że tamtejszym zamkiem władał bogaty i dumny rycerz, który często wspierał swoim wojskiem króla. W zamku była duża kaplica bowiem rycerz był bardzo pobożny. Pewnego razu między władcą a rycerzem doszło do konfliktu, który wywołał bunt. Wysłane przez króla wojska zostały pokonane przez prywatne oddziały pana na Błesznie. Ten uniósł się pychą - swoim podwładnym i jeńcom oświadczył że jest równy Bogu. W tym momencie rozwarła się ziemia i pochłonęła zamek i jego mieszkańców. Następnie miejsce to zostało zalane przez wodę. Powstało bagno, na którym czasem ciemną nocą można zobaczyć płomyki. Są to dusze rycerza-bluźniercy i jego sług.


Informacje praktyczne


ADRES I KONTAKT
punktorbrak

CZAS
punktor Oglądnięcie terenu grodziska zajmuje ok. 10 minut.

WSTĘP
punktor Wolny.



Położenie i dojazd


Północna część woj. śląskiego. Błeszno to południowa dzielnica Częstochowy, po lewej stronie głównej drogi z Katowic. Kursują tam autobusy: 21,26 do pętli u wylotu ulicy Brzezińskiej i Bohaterów Katynia. Samochodem od strony Śródmieścia najlepiej dojechać Trasą E16 (Wojska Polskiego) za wiaduktem na Rakowie i stacją BP skręcić we wspomnianą już ul. Bohaterów Katynia, dalej Brzezińską i po chwili w Szkolną w lewo.
Zobacz na mapie.
Podziękowania dla R. Kuliga i D. Ostrowskiego


GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N50.763136° E19.151612°  
format DM (stopnie, minuty):   50° 45.78816'N 19° 9.09672'E
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   50° 45' 47.29''N 19° 09' 05.80''E 




Bibliografia



punktor Laberschek Jacek - Bielowie herbu Ostoja i ich zamek w Błesznie na tle polityki obronnej panujących w drugiej połowie XIV wieku
punktor Stefan Gajos - Błeszno niegdyś szlacheckie
punktor Kołodziejski Stanisław - Z problematyki badań średniowiecznych zamków na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej


Galeria zdjęć


Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.

Częstochowa-Błeszno - Wyraźnie widać kopiec otoczony fosą Częstochowa-Błeszno - Wyraźnie widać kopiec otoczony fosą Częstochowa-Błeszno - Grodzisko Częstochowa-Błeszno - Grodzisko Częstochowa-Błeszno - Grodzisko
Zdjęcia wykonane przez Z. Bereszyńskiego w 2001 roku przed, a 2 poniższe po zniszczeniu grodziska

Częstochowa-Błeszno - Resztki murów wieży po zniszczeniu grodziska Częstochowa-Błeszno - Resztki murów wieży po zniszczeniu grodziska

Częstochowa-Błeszno - Teren  zamkowy, widać gruz w trawie Częstochowa-Błeszno - Widok na teren zamkowy od strony ul. Szkolnej Częstochowa-Błeszno - Teren przyzamkowy - kępa olszyny nad brzegami potoku, połączonego niegdyś z fosą
Zdjęcia wykonane przez R. Kuliga i D. Ostrowskiego po zniszczeniu grodziska


Noclegi



Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych. Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!


oferta noclegowa 1       

Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • Re: tunel       Autor:  Chaszcz111@gmail.com      Data:  2023-10-14 06:43:14
    Z opowiesci wiem,, że kiedyś proboszcz za "co łaska" wpuszczał w katedrze do tunelu, który biegł pod alejami do jasnej Góry. Więc to o czym piszesz musiałoby się łączyć ze sobą. A tunel łączący v się z opowieścią jest w kościele w olsztynie. Tzn jest tam drugie wejście i biegnie w kierunku Częstochowy
  • tunel       Autor:  Adam      Data:  2018-07-30 11:17:01
    Gdy w 1969 roku zwiedzaliśmy zamek w Olsztynie, przewodnik wprowadził na sdo krotkiego tunelu. miał kilkanaście/kilkadz­iesiat metrów, dalej był zasypany. Powiedział ze ten tunel wiedzie do zamku w częstochowie.Powied­ział ze to daleko ale ze w ielu zamkach tak budowano.tyle zapamietalem
  • Współczuje       Autor:  Gela      Data:  2014-10-24 13:22:55
    Trzeba mieć nierówno pod sufitem by świadomie pozbawić się ogromnej kasy.Fakt że w tym miejscu był kiedyś zamek wystarczy by jakiś bogacz zbudował owianą legendą rezydencje.Odbudowuj­ąc zamek na podwalinach





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.