Możesz ocenić: Bochotnica (woj. lubelskie) - Średniowieczny zamek rycerski
Opis i stan obecny
Krwawa Środa
W środę 18 listopada 1942 roku Niemcy rozpoczęli pacyfikację Kazimierza Dolnego i okolicznych Wsi, w tym Bochotnicy. Był to odwet na ludności cywilnej za działalność polskiego ruchu oporu. Krewni i ojcowie dzisiejszych europejskich strażników praworządności wchodzili wczesnym rankiem do domów, dokonywali brutalnych aresztowań, strzelali do przypadkowych ludzi na ulicach, palili domy. Kilkaset osób wywieziono do obozów koncentracyjnych i obozów pracy. Kobiety, dzieci i starców często mordowano na miejscu. Dokładna liczba ofiar nie jest znana, bo mordercy skutecznie zatarli ślady swojej zbrodni. Wg relacji świadków na miejscu zginęło minimum 150 osób. Wydarzenia te nazwano później "Krwawą Środą". Są upamiętnione w okolicy w kilku miejscach, m.in. po drodze do ruin zamku w Bochotnicy.
Niewiele zachowało się z zamku w Bochotnicy postawionym na zalesionym wzgórzu nad rzeką Bystra. Nie był to duży obiekt, ale bardzo trudny do zdobycia ze względu na obronne położenie i szeroką 50-metrową fosę.
Zamek wzniesiono z kamienia na planie wieloboku, początkowo z budynkiem mieszkalnym od północy. Nie posiadała wieży. Później do murów obwodowych dobudowano z kamienia i cegły drugi budynek od południa z 3 kondygnacjami. Obok niego od płd.-zach. znajdowała się brama wjazdowa z mostem zwodzonym. Wśród badaczy są różnice zdań co do oceny wielkości i rozplanowania budowli, trudno jednak uwierzyć w napotykane czasem określenia "monumentalna budowla". Na starych rycinach widać pozostałości wieży, która powstała prawdopodobnie podczas rozbudowy renesansowej budowli.
Dziś ocalały tylko dwa fragmenty murów, w tym pokaźne skrzydło południowe z otworami okiennymi i nikłe resztki starszej części północnej. Niestety teren zamkowy jest dość mocno porośnięty roślinnością. Idąc do ruin (w lewo) mijamy mały pomnik - tablicę ku czci ofiar tzw. "Krwawej Środy" w roku 1942.
Skręcając obok wspomnianego pomnika w prawo, pod górę, po ok. 100 metrach zobaczymy zabudowania i ruiny kaplicy św. Anny, a zarazem mauzoleum Jana Oleśnickiego / Bochotnickiego (po lewej). Ciekawa, XVI-wieczna budowla jest w takiej samej ruinie jak zamek. Nie jest oficjalnie dostępna, ponieważ znajduje się na terenie prywatnym, ale można do niej podejść, bo na razie (przynajmniej w 2019 roku nie było) nie ma ogrodzenia.
Rysunek Adama Lerue "Wieża Esterki w Bochotnicy" - Album Lubelskie 1857-59.
Podobny widok ruin w Bochotnicy z połowy XIX wieku - Albumy Kazimierza Stronczyńskiego
Plany i rekonstrukcje
Plan zamku Bochotnica. A - dziedziniec, B - dom mieszkalny, C - budynek południowy, D - brama. Na czarno mury zachowane
Projekt odbudowy bochotnickiego zamku na rysunku A. Zwierzchowskiego z 1890 r.
Historia, wydarzenia
Zamek Bochotnica zbudowano w połowie XIV w. prawdopodobnie z inicjatywy przodków rodu Firlejów, ponieważ wiadomo, że od 1317 r. okolica należała do Dziersława i Ostasza herbu Lewart z Bejsc. Być może pomysł budowy warowni wyszedł od samego króla Kazimierza Wielkiego, który po najeździe tatarskim chciał zabezpieczyć zagrożone tereny łańcuchem fortyfikacji, a zrealizował go wspomniany Ostasz - kasztelan lubelski.
Pierwotne założenie miało kształt wieloboku z dziedzińcem i budynkiem mieszkalnym od strony północnej i bramą od południa, nie posiadało wież. Materiałem budowlanym był miejscowy kamień.
1368 r. - pierwsza wzmianka o zamku w Bochotnicy w dokumentach
1399 r. - zamek od Jana z Bejsc kupił Klemens Kurowa, kasztelan żarnowski za niewielką sumę 550 grzywien
koniec XV w. - zamek przeszedł w ręce Anny Zbąskiej, która wraz z grupą bandytów napadała na okoliczną ludność
początek XVI w. - warownia została przebudowana z inicjatywy kolejnego właściciela Jana Oleśnickiego, syna Katarzyny Zbąskiej (siostra wspomnianej Anny). Dodano zbudowany z kamienia i cegły trzykondygnacyjny budynek mieszkalny od strony południowej, postawiono też nową bramę i most zwodzony. Oleśnicki przyjął nazwisko Bochotnicki, nie miał dziedziców i został pochowany na sąsiednim wzgórzu, w kaplicy św. Anny, wzorowanej na kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu.
1523 r. - król Zygmunt Stary przekazał Bochotnicę rodzinie Samborzeckich, która zamieszkiwała tu przez 100 lat
Nie są znane dalsze losy zamku, ale zakłada się, że został zniszczony podczas którejś z wojen i opuszczony w XVII w.
Widok ruin w Bochotnicy na drzeworycie K. Przykorckiego, Tygodnik Illustrowany 1868 r. Widać jeszcze wieżę i bramę w murach od zachodu
II poł. XIX w. - ruiny ulegały destrukcji z powodu osuwania się stoków wzgórza zamkowego. Widać to na zachowanych XIX-wiecznych rysunkach zamku
1890 r. - A. Zwierzchowski opracował projekt budowy zamku Bochotnica od nowa, ale nie został on nigdy zrealizowany
1959 r. - rozebrano zagadkowy mur u podnóża wzgórza zamkowego. Był on w tak fatalnym stanie, że konserwator zabytków poparł rozbiórkę. Jego przeznaczenie pozostaje jednak niejasne. Podobnie jak sąsiadujący z nim pagórek, który z kolei zniszczono przy budowie domu
1964 r. - rozpoczęły się badania ruin bochotnickich pod kierunkiem Ewy Różyckiej, architekt z Wrocławia. Odkryto m.in. ślady wczesnych umocnień, które mogły pochodzić jeszcze z przełomu XIII w i XIV w. a więc przed postawieniem obecnego murowanego zamku
Rysunek Adama Lerue "Zamek Esterki pod Kaźmierzem" ukazujący zamek w Bochotnicy w oddali, a na pierwszym planie kaplica Oleśnickich - Album Lubelskie 1857-59
Kaplica Oleśnickich i zamek w Bochotnicy w połowie XIX wieku - Albumy Kazimierza Stronczyńskiego
Legendy i podania
Legenda mówi że Kazimierz Wielki w podeszłym już wieku zakochał się w młodej Żydówce Esterce. Aby być blisko ukochanej król umieścił ją w zamku Bochotnicy dokąd potajemnie udawał się spacerem z Kazimierza Dolnego (istnieje też podobno podziemny korytarz łączący oba zamki). Dlatego też tutejszy zamek zwany jest "zamkiem Esterki" lub "Wieżą Esterki". Jak było naprawdę nie wiadomo, co prawda Długosz potwierdza ten związek, ale zamek w Bochotnicy nigdy nie był własnością królewską, lecz rycerską.
Widok ruin w Bochotnicy na drzeworycie Feliksa Brzozowskiego z 1879 r., po zawaleniu się ścian
Z zamkiem związana jest też legenda o okrutnej rozbójniczce Annie Zbąskiej, która za swe zbrodnie skazana została na wieczne potępienie i jako duch musi wciąż pilnować i przeliczać swoje skarby. Mają one być ukryte w zamku i w jaskiniach w pobliskim wzgórzu.
Informacje praktyczne
ADRES I KONTAKT brak
CZAS Dojście do ruin zajmuje 5 minut, oglądnięcie ok. 15 minut. Warto jeszcze przeznaczyć 15 minut na mauzoleum Oleśnickiego.
WSTĘP Wolny.
Ruiny w Bochotnicy na rysunku Wojciecha Gersona z 2. połowy XIX wieku
Położenie i dojazd
Zachodnia cześć woj. lubelskiego. 8 km na południe od Puław, 4 km na północ od Kazimierza Dolnego. Zobacz na mapie.
Jadąc od strony Puław do zamku prowadzi droga w lewo zaraz za rondem, koło zabytkowej studni. Wejście na górę znajduje się po kilkuset metrach, już z daleka widać mały fragment muru. Samochodem można podjechać do ul. Podzamcze, pod samo wzgórze zamkowe i do przejścia jest kilkadziesiąt metrów. Wejście oznaczone jest tablicą informacyjną.
Współrzędne geograficzne:
Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N51.33504167° E21.99481667°
format DM (stopnie, minuty): 51° 20.1025002'N 21° 59.6890002'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 51° 20' 06.15''N 21° 59' 41.34''E
Przedwojenna pocztówka zatytułowana "Zamek Esterki w Bochotnicy"
Bibliografia
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce
Rogiński Ryszard - Zamki i twierdze w Polsce. Historia i legendy
Sypkowie Agnieszka i Robert - Zamki i warownie ziemi sandomierskiej
Pocztówka z 1906 roku "Zamek Esterki w Bochotnicy"
Galeria zdjęć
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zdjęcia wykonane: latem 2019
Zdjęcia wykonane: jesienią 2006
Filmy wideo
Podniebne marzenia - ruiny zamku Bochotnica
Noclegi
Bochotnica - Pokoje gościnne M. Kruk, ul. Puławska 29b patrz także Kazimierz Dolny
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych.
Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Miniforum
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.
Ostatnie wpisy
Re: Ruiny zamku w Bochotnicy Autor: Paweł Data: 2018-11-21 08:14:14
Czytając książki o Kurowie i właścicieli Zbąskich z Wielkopolski, którzy na 2 wieki byli właścicielami Kurwowa. Wzmiankowana jest Katarzyna ze Zbąskich jako właścicielka cześci klucza Kurowskiego w tym Bovhotnicy. To ona miała nietuzinkowy charakter i zajmowała się profesją rabusiowania :)
Ruiny zamku w Bochotnicy Autor: Daniel Data: 2017-05-01 21:08:14
W dniu dzisiejszym mialem mozliwosc odwiedzic to mijesce.Szkoda ze niszczeje i nic nie robi sie w tym kierunku...Polecam zobaczyc, nie dlugo,zostanie tylko na zdjeciach dwie sciany...
Re: Re: Re: niszczejacy grobowiec w okolicy zamku w Bochotnicy Autor: Walter Data: 2017-03-27 20:01:40
Dzień dobry,
czytałem że zrobił Pan zdjęcia ruin grobowca Jana Bochotnickiego,
jest możliwe żeby Pan mi je przesłał.
Byłbym bardzo zobowiązany.
Z poważaniem.
Walter
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).