Ocena zabytku


Możesz ocenić:
Bolestraszyce (woj. podkarpackie) - Przebudowany dwór obronny

Ocena obecnej atrakcyjności obiektu
Średnia ocena: 2.8 na 5. Głosów: 18 3 stars
           
 
Ocena nastawienia do turystów na terenie obiektu
Średnia ocena: 4.1 na 5. Głosów: 15 4 stars
           
 


Opis i stan obecny


Pozostałości bolestraszyckiego dworu obronnego znajdują się w "pięknych okolicznościach przyrody" ogrodu dendrologicznego czyli arboretum. Fakt jego istnienia w tym miejscu jest słabo nagłośniony i większość odwiedzających ogród nie ma pojęcia, iż niewielki murowany kościółek-kapliczka z drewniana wieżą to część zameczku pochodzącego z XVI wieku. Mylący jest też fakt, iż obok stoi ładny klasycystyczny dwór mieszczący muzeum przyrodnicze, ale jego historia sięga "tylko" XVIII wieku.
Z zewnątrz kapliczka wygląda bardzo niepozornie i zastanowić może tylko położenie nad wysoką skarpą, pod którą znajdują się dwa stawy. Niestety w XIX wieku podczas tworzenia ogrodu i parku splantowano teren i zatarto ziemne fortyfikacje. Dopiero po wejściu do środka kapliczki można zobaczyć zamurowane z zewnątrz strzelnice, których jest aż 7!
Niedawno rozwiano wątpliwości co do przeznaczenia budynku i uznano go za dawną wieżę narożną, prawdopodobnie basteję.
Równie zaskakującym odkryciem było pochodzenie murów pobliskiego niewielkiego budynku zwanego domem ogrodnika. Okazał się on być pierwotną wieżą przybramną z końca XVI wieku! Kilkakrotnie odwiedzając arboretum w Bolestraszycach nawet nie zwróciłem na niego uwagi. Po prostu zwykły domek.
Dopiero w czerwcu 2007 r. rozpoczęto remont wnętrza kaplicy, który doprowadził do odkrycia starszych malowideł ściennych, być może renesansowych. Bardzo ciekawe są także XVI-wieczne piwnice pod kaplicą, które udało mi się oglądnąć. Nie posiadają one jak się gdzieniegdzie podaje 3 kondygnacji, ale mają dwie odnogi. Ta dłuższa jest zasypana i nie została jeszcze do końca przebadana. Na razie z powodu zalegającego wysoko piasku, bez czołgania można przejść kilka metrów, ale człowiek nadzorujący remont mówił o ok. 20-metrowym korytarzu! Pierwsza podziemna sala posiada obszerne wywietrzniki, być może powiększone na potrzeby ukrywających się tu w czasie wojny właścicieli pobliskiego dworu - Zajączkowskich.
Niestety, piwnice nie są dostępne dla turystów. Natomiast kaplica jest już otwarta po remoncie. Podobno czynione są starania o pozyskanie funduszy na odkopanie oraz zabezpieczone piwnic.

ozdoba
Samuel Bolestraszycki
W I poł. XVII wieku dwór zamieszkiwał Samuel Bolestraszycki, nieugięty protestant, który przetłumaczył dzieło Piotra du Moulins "Heraklit". Został za to skazany na infamię, 6 miesięcy pobytu w wieży i zapłacenie 200 grzywien. Następnie heretycką książkę publicznie spalono na rynku przemyskim. Nie był jednak niewiniątkiem cierpiącym za swoje wyznanie. W ciągu swego życia wyrok infamii zyskał jeszcze 2 razy: za zabicie woźnego i nadużycia wobec poddanych chłopów. Pierwsza wzmianka o dworze bolestraszyckim w dokumentach pojawia się m.in. w związku z jego osobą. W 1639 wziął na wychowanie 3 córki po swoim zmarłym bracie Janie. Inny brat Piotr, będący katolikiem nie chciał dopuścić do wychowania dziewczynek w duchu heretyckim i najechał niespodziewanie dwór zajmując go na krótki czas. Samuel nie był mu dłużny i przy pomocy innych protestanckich rodzin napadł nocą Bolestraszyce i odebrał swoją siedzibę.



Plany i rekonstrukcje


Plan zamku bolestraszyce
Plan arboretum Bolestraszyce. Na czerwono i kwadratem oznaczona kaplica - pozostałość po dworze obronnym. Inne budynki na czerwono to dwór XVIII-wieczny i oficyna.


Historia, wydarzenia


Wieś znana jest od połowy XV wieku jako własność rycerza Steczki. Jego córka Małgorzata wniosła ją w wiane chorążemu przemyskiemu Świętopełkowi z Zawady herbu Lis. Prawdopodobnie wybudował on pierwszą drewnianą siedzibę obronną, ponieważ jego synowie przybrali nazwisko Bolestraszyckich. Najstarsza wzmianka o murowanym dworze obronnym pochodzi z 1639 roku, ale można przypuszczać, iż powstał on w wyniku rozbudowy starej siedziby na przełomie XVI i XVII wieku. Od 1600 roku właścicielem fortalicjum był Samuel Bolestraszycki. W 1652 r. rodowa posiadłość przeszła wraz z ręką Zofii z Bolestraszyckich Ożarowskiej na własność Krzysztofa Tomasza Drohojowskiego. W tym okresie w starych dokumentach obiekt kilkakrotnie występuje jako fortalicjum lub zamek, brakuje jednak szerszego opisu. W poł. XVIII Bolestraszyce przejęła Konstancja Morska, a następnie powróciła ona do Drohojowskich, którzy gdzieś w tym stuleciu postawili oficynę traktowaną później jako nowy dwór. Stary zaś mógł jeszcze funkcjonować np. jako lamus. Potem na krótko majątkiem władali Rozwadowscy, Czotrowscy i Ostrowscy. Nowy rozdział w dziejach Bolestraszyc przypada na XIX wiek, gdy posiadłość objęli Michałowscy, w tym Piotr - słynny malarz. Zbudowali oni nowy nowy klasycystyczny dwór zachowany do dziś i założyli ogrody krajobrazowe. Zrujnowane fortalicjum zostało rozebrane, a fosy i wały zasypane. Jego część w II poł. XIX stulecia zamieniła na kaplicę Julia Michałowska. Końcem XIX wieku Bolestraszyce przeszły na własność Łempickich, a w 1910 Zajączkowskich z Podola, którzy przebywali tu do 1944 r. Po wojnie nadbudowano dwór klasycystyczny a kaplica pozostawała w ruinie. W 1975 r. przemyskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk utworzyło na terenie całego założenia arboretum.

Zdjęcie lidar
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego terenu dworskiego w Bolestraszycach. A - kapliczka, B - obecny dwór


Informacje praktyczne


KONTAKT
punktorDwór obronny / Arboretum - Bolestraszyce 130
tel. +48 16 671 64 25  (arboretum) kliknij, aby zadzwonić

CZAS
punktor Oglądnięcie kapliczki trwa ok. 10 minut. Zwiedzanie arboretum ok. 2 godzin.

WSTĘP
punktor Wstęp do arboretum płatny 20 zł (12 zł ulgowy).

Ponieważ informacje o godzinach otwarcia, a przede wszystkim cenach biletów szybko się dezaktualizują, sprawdź je na stronie oficjalnej opisywanego zamku/dworu:
Dwór w Bolestraszycach

Położenie i dojazd


Wschodnia cześć woj. podkarpackiego. 9 km na północny wschód od Przemyśla. Zobacz na mapie.
Przy drodze są rozmieszczone znaki kierujące do arboretum.

GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N49.8169392°, E22.85948876°
format DM (stopnie, minuty):   49° 49.016352'N, 22° 51.5693256'E 
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   49° 49' 00.98''N, 22° 51' 34.16''E 



Bibliografia



punktor Łoziński Władysław - Prawem i Lewem
punktor Piórecki Jerzy - Zabytkowe ogrody i parki województwa przemyskiego
punktor Proksa Michał - Studia nad zamkami i dworami ziemi przemyskiej


Fotogaleria


Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.

Bolestraszyce - Widok z dołu zza stawu. Widać wieżę kapliczki Bolestraszyce - Kapliczka od strony wieży Bolestraszyce - Kapliczka Bolestraszyce - Kapliczka. Oszklone podłoże to zakryte wywietrzniki piwnic Bolestraszyce - Wnętrze kapliczki. Widać 3 strzelnice i stare malowidła w pierwszym oknie(?) Bolestraszyce - Wnętrze kapliczki i kolejna strzelnica Bolestraszyce - Sklepienie kapliczki Bolestraszyce - Otwór wywietrznikowy Bolestraszyce - Pierwsza komnata podziemna i wejście do drugiej Bolestraszyce - Wejście do drugiej komnaty podziemnej Bolestraszyce - Przejście do krótszej odnogi Bolestraszyce - Dalszy ciąg tej odnogi Bolestraszyce - Koniec krótszej odnogi podziemi Bolestraszyce - Dłuższa odnoga, widać zasypane  boczne wejście
Zdjęcia wykonane jesienią 2006



Noclegi


punktor Przemyśl - Hotel Chopin*, ul. Grażyny 16, tel. (016) 678 47 97
punktor Przemyśl - Hotel Hala * - ul. Mickiewicza 30, tel. (016) 678 38 49
punktor Przemyśl - Hotelik "Zajazd u Jana" - ul. Batorego 5, tel. (016) 678 56 33
punktor Przemyśl - Hotelik "Halszka", ul. Lwowska 36, tel. (016) 677 19 61, 675 15 28
punktor Przemyśl - Hotelik Krokus, ul. Mickiewicza 47 i 49, tel. (016) 678 51 27
punktor Przemyśl - Hotelik Pod Basztą, ul. Św. Kr. Jadwigi 4, tel. (016) 678 82 68
punktor Przemyśl - Hotelik Faho, ul. Batorego 55 A, tel. (016) 678 89 37
punktor Przemyśl - Schronisko PTSM - ul. Lelewela 6, tel. (016) 670 61 45
punktor Przemyśl - Camping Zamek, ul. Sanocka 8a, tel. (016) 675 02 65

Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych. Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!


oferta noclegowa 1       

Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • Re: Rodzina       Autor:  zaw      Data:  2012-03-07 01:17:23
    Miło mi poczytać choć dwa zdania o mojej rodzinie z tak zamieszchłych czasów , moim przodkiem był świętopełk z Zawady po latach nazwisko brzmi : światopełk Zawadzki .   W opowiesciach rodzinnych zachowały się strzępy informacji o koligacjach z Bolestraszyckimi   pozdrawiam
  • Re: zwiedzanie zamku       Autor:  Małgorzata      Data:  2010-06-01 19:43:00
    Witam!
    Czy w Boże Ciało zamek i Ogród Botaniczny jest otwarty, jeśli tak to w jakich godzinach?
    Małg­orzata
  • zwiedzanie zamku       Autor:  rokis1997      Data:  2009-04-16 13:10:06
    czy nie mozna go udostępnić do zwiedzania?





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2022 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.