
Możesz ocenić: Breń / małopolskie - Fortyfikacja bastionowa
 ardzo mało wiadomo o warownym obiekcie w małej wsi Breń. Obecnie uznaje się, że nie było tu siedziby obronnej, lecz do końca nie wiadomo i warto o nim wspomnieć, ponieważ zrobił to B. Guerquin w "Zamkach Polskich". Znajduje się w miejscu zwanym Okopami Szwedzkimi, bo prawdopodobnie była to fortyfikacja polowa wybudowana przez Szwedów. Dziś z daleka wygląda to jak skupisko drzew i krzaków na polu uprawnym. Ma kształt równego pięcioboku o bokach długości 100 m. Można dostrzec szeroką na 8 m fosę, w której leżą kałuże wody, a także wysypywane tu śmieci.
Park w pobliżu
Obok Okopów Szwedzkich znajduje się zabytkowy park, nie ma on jednak nic wspólnego z fortyfikacją, lecz położoną 1 km dalej w Podborzu rezydencją Czartoryskich (potem Konopków). Park ten był uważany w XVIII w. za najpiękniejszy w całej Galicji! Dziś jest całkowicie zaniedbany, pozostały jednak stawy oraz późnobarokowa brama wjazdowa z końca XVIII w. Pospolite drzewa i roślinność wyparły hodowane tu szlachetniejsze odmiany. Jeszcze w latach 70 znajdowały w nim kamienne figury antycznych bogów naturalnej wielkości, ale dziś została już tylko jedna. Obecnie park jest podobno siedliskiem miejscowych meneli...
|
Pomiędzy drzewami widać wały o wysokości do 2 m, które na każdym z pięciu boków przechodzą w duże ziemne bastiony. Drzewa porastają tylko teren fosy i wałów.
Sam środek został zaorany i jest przedłużeniem pól uprawnych, otaczających teren fortyfikacji. Na przeciw wejścia do okopów znajduje się sklepiona piwnica-kazamata. Niestety mi nie udało się jej znaleźć. Gdy odwiedziłem Breń, nie dysponowałem jeszcze poniższym planem z zaznaczonym wejściem, a obszar wałów był szczelnie obrośnięty nieprzyjemnymi krzakami, z nielicznym prześwitami i kazamata było kompletnie niewidoczna. Jakiś czas temu wycięto jednak krzaki i kazamata znowu jest odsłonięta. Wg opisu z lat 70-tych składała się z 4 pomieszczeń i korytarza wejściowego. Pomieszczenia rozmieszczone są na planie krzyża, stropy bocznych są sklepione beczkowato, natomiast strop centralnego tworzy kopułę. Możliwe, że takich piwnic było więcej, ale mogły zostać zasypane. W nielicznej literaturze opisującej to miejsce zakładano istnienie wieży nad kazamatą, ale obecnie jest to kwestionowane. Na obszarze fortalicjum widać gdzieniegdzie ślady prób przekopywania terenu, co jest związane z opowieściami o ukrytym tu skarbie.
Opis zaktualizowany dzięki informacjom nadesłanym przez Dariusza Orłowskiego
Źródło: Grodziska i zamczyska woj. tarnowskiego, Maciej Szope, Tarnów 1981
| Historia | ![Powrót na górę]() |
 ortalicjum w Brniu wybudowali prawdopodobnie Szwedzi w połowie XVII w. Świadczy o tym miara przyjęta przy jego budowie. Jest ona analogiczna do miary używanej przez Szwedów przy wznoszeniu umocnień w stylu nowoholenderskim. Brak odcinka południowego wału może znaczyć że obiekt nie został nigdy ukończony. Prawdopodobnie tutaj właśnie książę Czartoryski konferował ze Szwedami.
 Zdjęcie kazamaty z końca lat 70 Źródło: Grodziska i zamczyska woj. tarnowskiego, Maciej Szope, Tarnów 1981
Wolny
Północno - wschodnia część woj. małopolskiego. 24 km na północ od Tarnowa. 3 km od Dąbrowy Tarnowskiej, sąsiaduje z Podborzem. Zobacz na mapie.
Dojazd PKS-em lub busem z Tarnowa do Dąbrowy Tarnowskiej i dalej tamtejszym autobusem, choć jeżdżą rzadko, lepiej łapać autostopa. Można też jadąc z Tarnowa w kierunku Szczucina wysiąść przed Smęgorzewem i skręcić w lewo na Podborze i dalej główną drogą ok. 5 km. Uwaga! W okolicach Tarnowa są dwie wsie o nazwie Breń oddalone od siebie o 14 km! Właściwy Breń ze Szwedzkimi Okopami jest bardziej oddalony od Tarnowa i leży za Dąbrową Tarnowską. Samochodem można dojechać pod same Okopy.
![GPS]() Współrzędne geograficzne:
format D (stopnie): N50.22067222°, E20.94047778°
format DM (stopnie, minuty): 50° 13.2403332'N, 20° 56.4286668'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 50° 13' 14.42''N, 20° 56' 25.72''E
| Czas | ![Powrót na górę]() |
Z głównej drogi obok parku dworskiego do Okopów Szwedzkich idzie się 3 minut. Pobieżne oglądnięcie całości zajmuje: ok. 15 min
![punktor]() Gruszecki Andrzej - Bastionowe zamki w Małopolsce
![punktor]() Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
![punktor]() Moskal Krzysztof - "Zamki w dziejach Polski i Słowacji między Wisłą a Hornadem" tom 1 i 2
![punktor]() Szope Maciej - Grodziska i zamczyska województwa tarnowskiego
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem. |
|