Zamek Breń

Breń
Dwór obronny lub bastionowa fortyfikacja polowa





Ocena zabytku


Możesz ocenić:
Breń (woj. małopolskie) - Fortyfikacja bastionowa

Ocena obecnej atrakcyjności obiektu
3.5 stars
Średnia ocena: 3.3 na 5. Głosów: 32

       
    
 
Ocena nastawienia do turystów na terenie obiektu
3 stars
Średnia ocena: 3.2 na 5. Głosów: 29

       
    
 


Opis i stan obecny


Bardzo mało wiadomo o warownym obiekcie w małej wsi Breń. Obecnie uznaje się, że raczej nie było tu siedziby obronnej, lecz do końca nie wiadomo i warto o nim wspomnieć chociażby dlatego że zrobił to B. Guerquin w "Zamkach Polskich". Również mapa z XVIII wieku pokazuje wewnątrz okopów aż 2 budynki.
Warownia znajduje się w miejscu zwanym Okopami Szwedzkimi, bo prawdopodobnie była to fortyfikacja polowa wybudowana przez Szwedów. Dziś z daleka wygląda to jak skupisko drzew i krzaków na polu uprawnym. Ma kształt równego pięcioboku o bokach długości 100 m. Szczegółowe dane urzędowe podają iż "okopy" zajmują 3,59 ha powierzchni, z tego teren zarośnięty stanowi 2,76 ha, a pole uprawne 0,81 ha.
Obiekt otacza szeroka na 8 m fosa, w której stoją kałuże wody, a także wysypywane tu śmieci.
ozdoba
Park w pobliżu
Obok Okopów Szwedzkich znajduje się zabytkowy park, nie ma on jednak nic wspólnego z fortyfikacją, lecz położoną ok. 1 km dalej rezydencją Czartoryskich, potem Konopków. Park w Brniu (niedawno został wydzielony z miejscowości Podborze) w XVIII w. uważany był za najpiękniejszy w całej Galicji! Dziś jest całkowicie zaniedbany, pozostały jednak stawy oraz późnobarokowa brama wjazdowa z końca XVIII w. Pospolite drzewa i roślinność wyparły hodowane tu szlachetniejsze odmiany. Jeszcze w latach 70 znajdowały w nim kamienne figury antycznych bogów naturalnej wielkości, ale dziś została już tylko jedna. Obecnie park jest podobno siedliskiem miejscowych meneli...
Pomiędzy drzewami widać wały o wysokości do 2 m, które na każdym z pięciu boków przechodzą w duże ziemne bastiony. Drzewa porastają tylko teren fosy i wałów.
Sam środek został zaorany i jest przedłużeniem pól uprawnych, otaczających teren fortyfikacji. Na przeciw wejścia do okopów znajduje się sklepiona piwnica-kazamata. Niestety mi nie udało się jej znaleźć. Gdy odwiedziłem Breń, nie dysponowałem jeszcze poniższym planem z zaznaczonym wejściem, a obszar wałów był szczelnie obrośnięty nieprzyjemnymi krzakami, z nielicznym prześwitami i kazamata było kompletnie niewidoczna. Jakiś czas temu wycięto jednak krzaki i kazamata znowu jest odsłonięta (chyba że już ją zasypano dla bezpieczeństwa, co było w planach).
Wg opisu z lat 70-tych składała się z 4 pomieszczeń i korytarza wejściowego. Pomieszczenia rozmieszczone są na planie krzyża, stropy bocznych są sklepione beczkowato, natomiast strop centralnego tworzy kopułę. Możliwe, że takich piwnic było więcej, ale mogły zostać zasypane. W nielicznej literaturze opisującej to miejsce zakładano istnienie wieży nad kazamatą, ale obecnie jest to kwestionowane. Na obszarze fortyfikacji widać gdzieniegdzie ślady prób przekopywania terenu, co jest związane z opowieściami o ukrytym tu skarbie.

Opis zaktualizowany dzięki informacjom nadesłanym przez Dariusza Orłowskiego


Zdjęcie lidar Brenia
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego terenu fortyfikacji Breń



Plany i rekonstrukcje



Plan fortyfikacji Breń
Plan fortyfikacji w Breniu wg Macieja Szopego


Mapa z ok. 1770 roku z widokiem fortyfikacji w Brniu. Obiekt jest błędnie pokazany jako czterobastionowy, a intrygującym elementem są 2 czerwone prostokąty symbolizujące budynki wewnątrz.


Historia, wydarzenia

Powrót na górę strony

Fortyfikację w Brniu wybudowali prawdopodobnie Szwedzi w połowie XVII w. Świadczy o tym miara przyjęta przy jego budowie. Jest ona analogiczna do miary używanej przez Szwedów przy wznoszeniu umocnień w stylu nowoholenderskim. Brak ukończonego odcinka południowego wału może znaczyć, że obiekt nie został w pełni wybudowany. Podczas II wojny światowej miejscowa ludność ukrywała w fortyfikacji bydło przed Niemcami.

Zdjęcie kazamty
Zdjęcie kazamaty z końca lat 70-tych XX wieku
Źródło: Grodziska i zamczyska woj. tarnowskiego, Maciej Szope, Tarnów 1981


Informacje praktyczne


ADRES I KONTAKT
punktorbrak

CZAS
punktor Oglądnięcie fortyfikacji zajmuje ok. 30 min. Z głównej drogi obok parku dworskiego do Okopów Szwedzkich idzie się 3 minuty.

WSTĘP
punktor Wolny.



Położenie i dojazd


Północno - wschodnia część woj. małopolskiego. 24 km na północ od Tarnowa. 3 km od Dąbrowy Tarnowskiej, sąsiaduje z Podborzem. Zobacz na mapie.
Uwaga! W okolicach Tarnowa są dwie wsie o nazwie Breń oddalone od siebie o 14 km! Właściwy Breń ze Szwedzkimi Okopami jest bardziej oddalony od Tarnowa i leży za Dąbrową Tarnowską. Samochodem można dojechać pod same Okopy.

GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N50.22067222° E20.94047778°  
format DM (stopnie, minuty):   50° 13.2403332'N 20° 56.4286668'E
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   50° 13' 14.42''N 20° 56' 25.72''E 



Bibliografia



punktor Gruszecki Andrzej - Bastionowe zamki w Małopolsce
punktor Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
punktor Moskal Krzysztof - "Zamki w dziejach Polski i Słowacji między Wisłą a Hornadem" tom 1 i 2
punktor Szope Maciej - Grodziska i zamczyska województwa tarnowskiego

Galeria zdjęć


Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.

Breń - Okopy Szwedzkie z daleka Breń - Po przedarciu się przez krzaki widać wał i fosę, w której bujnie rośnie trawa Breń - Jeden z bastionów ziemnych Breń - Widok z zewnątrz - po prawej wał ziemny, a w dole podmokłe tereny dawnej fosy Breń - Na terenie fortyfikacji jest dziś pole uprawne, drzewa i krzaki porastają tylko wały i fosę Breń - Brama do parku dworskiego z końca XVIII w. Breń - Stare ogrodzenie w okolicach parku dworskiego
Zdjęcia wykonane: jesienią 2001

Breń - Piwnica Breń - Piwnica Breń - Piwnica Breń - Wewnątrz piwnicy
Zdjęcia piwnicy wykonane przez Piotra Pupysza



Noclegi



Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • Re: mała aktualizacja dla autora strony       Autor:  Daniel      Data:  2013-08-03 23:44:51
    O istnieniu drewnianej fortyfikacji polskiej można też dowiedzieć się ze starych dokumentów diecezji tarnowskiej które zostały mi udostępnione do wglądu dzięki pomocy księdza z pobliskiej wsi Dąbrówki Breńskie
  • mała aktualizacja dla autora strony       Autor:  Daniel      Data:  2013-08-03 23:41:04
    Zamek ten w istocie był ziemną budowlą obronną lecz był też drewnianą fortyfikacją potwierdzają to księgi parafialne ze wsi Olesno o ślubach mieszczan tam zamieszkujących. Nie była to budowla szwedzka lecz szwedzi tam faktycznie byli zaadaptowali jedynie ruiny jako gotowe umocnienia.
  • Re: breń       Autor:  Damian      Data:  2012-06-25 19:51:00
    cos slyszalem o skarbie i o przejsciu ale tez o tym ze w pobliżu jest też tunel który ma wyjście w Olesnie jakas mala miejscowosc niedaleko Brnia mozliwe ze jest 1 tunel który ma dojscie i do okopów i przejście do Olesna tez bylem w Brniu ale skarbu nie znalazlem :P





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.