Ciecierzyn

Rycerski dwór obronny

XIX-wieczny pałac w Ciecierzynie na zdjęciu zza fosy z początku XX wieku

Udokumentowane dzieje Ciecierzyna sięgają początków XV w. W 1405 r. odnotowano po raz pierwszy nazwę miejscowości w łacińskiej wersji Nova villa, co oznacza dosłownie: “Nowa Wieś”. Dokładnym odpowiednikiem owej nazwy jest nazwa niemiecka, odnotowana w 1409 r. w postaci Newedorff. Znana od XV w. "Nowa Wieś" została przypuszczalnie założona jako wieś rycerska na prawie niemieckim na miejscu starszej osady słowiańskiej o nazwie Ciecierzyn, odnotowanej w drugiej połowie XV w. przez Jana Długosza oraz w połowie XIX w. prze J.G. Kniego.
Przez teren dzisiejszego Ciecierzyna przechodził we wczesnym średniowieczu północny odcinek przesieki śląskiej, ciągnący się wzdłuż Pratwy do jej ujścia do Prosny. Pokrywająca ów obszar puszcza stanowiła we wczesnym średniowieczu część naturalnej granicy, oddzielającej Śląsk Środkowy od ziemi opolskiej, a uzupełnienie naturalnych przeszkód terenowych (rzeka, mokradła nadrzeczne, las) stanowiły ciągnące się wzdłuż Pratwy fortyfikacje w formie wałów ziemnych i rowów, których relikty zachowały się również w pobliżu Ciecierzyna, na zachód od wsi.
W późnym średniowieczu i czasach nowożytnych okolice Ciecierzyna stanowiły część strefy nadgranicznej, sąsiadującej bezpośrednio z leżącymi za Prosną ziemiami Królestwa Polskiego. Wystawiony na liczne zagrożenia, obszar ten był wówczas silnie nasycony obiektami o charakterze obronnym, których pozostałości zachowały się do dziś - - w formie grodzisk stożkowatych - na terenie Kostowa, Proślic, Komorzna i Gołkowic. Na terenie Ciecierzyna zachowały się resztki szczególnie okazałego obiektu, obejmującego murowaną budowlę o charakterze obronnej siedziby rycerskiej.
Przeszła ona do historii w związku z toczącymi się w latach czterdziestych XV w. walkami na pograniczu Polski i Śląska, mającymi za tło polityczną rywalizację pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami panowania Jagiellonów w Czechach i na Węgrzech. Według Jana Długosza, z pogranicznych warowni śląskich w Gorzowie Śląskim i Ciecierzynie (duobus fortalitiis Gorzow et Czeczerzin) dokonywano w tym czasie szczególnie licznych napaści na teren Królestwa Polskiego. Dla położenia kresu mnożącym się napadom i rabunkom, wyprawiło się w 1442 r. na Śląsk pospolite ruszenie z Wielkopolski, które w szczególności zdobyło, spaliło i zburzyło obie uciążliwe warownie. Wielkopolanie mieli też poczynić liczne szkody na ziemiach śląskich, a następnie wycofać się bez strat. W następstwie tej akcji Ślązacy, jak utrzymuje Długosz, zaprzestali napadów na terytorium Królestwa Polskiego. Zaraz potem kronikarz informuje jednak, że na pograniczu Śląska i Polski bynajmniej nie zapanował spokój, ponieważ do działań zbrojnych przeciwko Polsce przystąpiły wojska wrocławskie pod dowództwem Leonarda Assenheimera. Założywszy swoją bazę operacyjną w Namysłowie, wojska te nękały napadami i rabunkami pograniczną ziemię wieluńska, paląc liczne wsie i miasteczka, zdobywając Wieruszów ze znajdującą się tam warownią i podchodząc pod sam Wieluń.
W późniejszych czasach Ciecierzyn pozostawał częścią klucza dóbr, obejmującego ponadto Miechową i Proślice. Właścicielami tych dóbr byli Frankenbergowie, a od połowy XIX wieku przedstawiciele rodu von Prittwitz und Gaffron. Ok. 1880 roku na miejscu dawnego dworu wybudowali oni neobarokową rezydencję. Budowla została spalona przez Sowietów w 1945 roku, a potem rozebrana. Teren dworski zajął PGR w Kostowie.


KONTAKT
brak

CZAS
Oglądniecie reliktów obronnej siedziby zajmuje ok. 10 minut, wejście na wzgórze 5 min. Auto można zostawić tuż pod nim.

WSTĘP
Wolny.

Położenie i dojazd

Północna część woj. opolskiego. 4 km na północny zachód od Byczyny i 20 km na północ Kluczborka. Zobacz na mapie.
Pozostałości dworu w Ciecierzynie znajdują się w kępie drzew w północno-zachodniej części miejscowości, po północnej stronie rozległego kompleksu dawnych zabudowań folwarcznych. W bezpośrednim sąsiedztwie ruin, po stronie zachodniej, przechodzi droga prowadząca od usytuowanej przy szosie bramy folwarku.


Współrzędne geograficzne: