ie wiele informacji pozostało po zamku czudeckim. Już we wczesnym średniowieczu był tu gród warowny broniący szlaku handlowego w dolinie Wisłoka. Zamek postawił być może Gryfita - Teodor Czador, wojewoda krakowski, który schronił się w tej okolicy przed księciem Leszkiem Białym.
1264 r. - Czucz (bo tak zwał się wtedy Czudec) był wymieniony jako twierdza graniczna Małopolski i ziemi przemyskiej
poł. XIV w. - do tego czasu był to ważny punkt obronny wschodnich granic naszego kraju, potem Kazimierz Wielki przesunął granicę bardziej na wschód
1346 r. - zachował się dokument mówiący o nadaniu przez króla, Rzeszowa i okolicznych wsi Janowi Pekosławicowi, w którym napisano, że jego ziemie sięgać będą zamku czudeckiego
przełom XIV i XV w. - wymienieni są dziedzice miasta: Wojtek, Zawisza i Pakosław Strzyżowski herbu Gozdawa
Znaleziska archeologiczne
Podczas prac archeologicznych natrafiono na pokaźny zbiór pięknych kafli renesansowych, które nie odbiegają od podobnych kafli z Wawelu i innych większych ośrodków miejskich tamtego okresu.
|
1461 r. - właścicielami Nowogrodu (kolejna nazwa dawnego Czudca) byli Jan i Mikołaj Strzyżowscy, zamek stanowił ich siedzibę
XVI w. - kolejni Strzyżowscy rozbudowali zamek w stylu renesansowym. Istnieje też wzmianka mówiąca, iż był on jedną z twierdz okalających magnacką siedzibę panów na Łańcucie
1610 r. - właścicielami Czudca na ponad 200 lat zostali Grabieńscy herbu Pomian
1624 r. - Tatarzy Kantymira murzy napadli i zdobyli miasto oraz zamek
1692 r. - kolejny najazd Tatarów. Właścicielom - Władysławowi i Helenie Grabieńskim ledwo udało się uciec z płonącego zamku, który nie został już odbudowany. Za ocalenie ufundowali oni Matce Boskiej wotum dziękczynne. Mury zamkowe zostały rozebrane i wykorzystane przy budowie kościoła św. Trójcy
1955 r. - prof. Gabriel Leńczyk dokonał pierwszego odsłonięcia murów zamkowych
2001 r. - rozpoczęto badania wykopaliskowe na szerszą skalę pod kierunkiem A. Lubelczyka z Muzeum Okręgowego w Rzeszowie.
2002 r. - kolejny etap prac archeologicznych. Przekopano całe wzgórze zamkowe, odsłonięto fundamenty sześciokątnej baszty, ścięto część drzew. Zamkiem zainteresowały się lokalne władze, w planach jest stworzenie ścieżki turystycznej oraz skansenu.
2003 r. - dalsze prace badawcze. Dokopano się m.in. do zamkowego dziedzińca, odsłonięto duże fragmenty murów obwodowych, olbrzymią piwnicę domu zamkowego, czworokątną basztę, nawet piec chlebowy i żarna. Z braku środków na zabezpieczenie odkrytych murów miały one zostać zakopane. Jednak po artykułach w prasie lokalnej mówiło się o utworzeniu skansen archeologicznego. Plany nie zostały jednak zrealizowane.
| Legendy |  |
egenda mówi że w lochach zamku czudeckiego przetrzymywano zbójów napadających na kupców. Gdy pewnego razu pod zamek podeszły hordy tatarskie (co zdarzało się wielokrotnie w historii Czudca), a kasztelan był nieobecny, dowództwo objęła jego żona Zofia. Widząc ogromną przewagę napastników postanowiła posłużyć się podstępem. Obiecała więźniom że ich winy zostaną darowane jeśli uda im się zabić przywódcę Tatarów. Przystał na to tylko jeden więzień i uzbrojony w kuszę zaczaił się koło zamku. Gdy Tatarzy na czele ze swoim wodzem rozpoczęli szturm, ukryty w krzakach więzień ugodził go strzałą w pierś. Zaskoczeni napastnicy wycofali się i ruszyli w stronę Strzyżowa, który doszczętnie spustoszyli, zamek jednak cudem ocalał. Stąd też wg legendy powstała nazwa Czudec.
Wolny
Centralna część woj. podkarpackiego. 20 km na południowy zachód od Rzeszowa. Zobacz na
mapie.
Dojazd PKS-em z Rzeszowa do samego Czudca lub w kierunku Krosna i Sanoka (wtedy trzeba podejść ok. 5 km), jeżdżą bardzo często. Wzgórze zamkowe znajduje się za Wisłokiem, zaraz obok mostu przy dawnym ośrodku wypoczynkowym PKP. Jadąc samochodem od strony Rzeszowa najłatwiej tam trafić skręcając przed Czudcem w lewo w drogę na Barwinek/Krosno i zaraz za mostem jest znak kierujący na "Podzamcze", należy jechać do końca tej drogi. A dalej piechotą pod górę wąwozem i za chałupą w prawo.
Współrzędne geograficzne:
format D (stopnie): N 49.93737778°, E 21.83979722°
format DM (stopnie, minuty): N 49° 56.2426668', E 21° 50.3878332'
format DMS (stopnie, minuty, sekundy): N 49° 56' 14.56'', E 21° 50' 23.27''
Z przystanku PKS dojście do wzgórza zamkowego trwa ok. 15 min., jadąc samochodem można zaparkować tuż przy nim. Wyjście na wzgórze zajmuje ok. 5 min., pobieżne oglądnięcie także ok. 5 min.
Gosztyła Marek, Proksa Michał - Zamki Polski południowo-wschodniej
Leńczyk Gabriel - Katalog grodzisk i zamczysk z terenu Małopolski
Marszałek Juliusz - Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem. 
amek w Czudcu położony na wzgórzu nad Wisłokiem zwanym Zamczyskiem, jest jednym z później odkrytych zamków w Polsce. Dokonał tego prof. G. Leńczyk dopiero w 1955 roku. Wszystko dlatego, że mury z zachowały się tylko pod powierzchnią ziemi, a informacje w źródłach historycznych są bardzo skąpe. Do niedawna można było je oglądać w dwóch niewielkich wykopach archeologicznych, potem tych wykopów było więcej, ale obecnie z powodu braku środków na konserwację zostały prawdopodobnie zasypane. Badania doprowadziły do odkrycia murów z dwóch faz chronologicznych - fragmenty murów średniowiecznych oraz narożniki i relikty baszty z XVI w. Baszta ma sześć metrów średnicy i jest sześcioboczna. Długość zamku określono na 50 m. 
