ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||||||||
![]()
Możesz ocenić: Czyżów Szlachecki (woj. świętokrzyskie) - Średniowieczny zamek rycerski całkowicie przebudowany w pałac
Położenie pałacu w Czyżowie Szlacheckim sugeruje niedwuznacznie, że miał on coś wspólnego z budowlą obronną. I faktycznie, gdy obejdziemy całe założenie dookoła, w sztucznym kopcu zobaczymy fragment starych piwnic. To chyba jedyna pozostałość po bliżej nieznanym zamku Czyżowskich. Patrząc na starą mapę można wysnuć wniosek o dwuczłonowym założeniu zamkowym. Zamek stał na sztucznie usypanym wzgórzu, a od zachodu na naturalnym wzniesieniu znajdowało się przedzamcze.
Sam pałac jest okazałą późnobarokową rezydencją z krużgankami i dwiema wieżyczkami alkierzowymi. Ogólnie prezentuje się bardzo ładnie. Wzorowany był na pałacu Lubomirskich w Puławach, lecz wyróżniał się bardzo bogatą dekoracja frontonu, której wykonawcą był jezuicki rzeźbiarz Tomasz Hutter. Miała ona olśnić przybywających gości, a także symbolizować heroiczne tradycje rodowe. Wg znawców pałac doskonale pasuje do późnobarokowego stylu budownictwa Habsburgów. Dzisiejszy wjazd do pałacu nie jest oryginalny. Po starym zostały tylko filary bramy i resztki mostu nad małą rzeczką, zapewne kiedyś fosą. Obok pałacu znajduje się staw. Obecnie cały obiekt został zamieniony na hotel. ![]() Pałac w Czyżowie Szlacheckim na przedwojennym zdjęciu S. Rakowskiego
![]() Czyżów Szlachecki na mapie z XVIII wieku. Główny budynek w otoczeniu 2 oficyn. Po lewej budynki gospodarcze na przedzamczu.
Poznana historia zamku w Czyżowie Szlacheckim sięga początku XV wieku, choć mógł tu stać już znacznie wcześniej. W XV w. właścicielem okolicy była bardzo znacząca postać, bo kasztelan lubelski i sandomierski oraz członek rady królewskiej Władysława Jagiełły - Michał Ligęza z Bogumiłowic herbu Półkozic. Ze skąpych danych, w tym kroniki Jana Długosza wynika, iż rozebrał on mury zniszczonego przez Tatarów kościoła oraz klasztoru w Zawichoście, których był dzierżawcą i z tego budulca postawił sobie zamek w Czyżowie. Po tym fakcie stracił życzliwość króla, który nakazał mu zwrócić materiał budowlany i naprawić uczynione szkody (Michał Ligęza nie wykonał tego nakazu).
![]() Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego zamku w Czyżowie Szlacheckim. A - obecny pałac, B - dawne przedzamcze
Wg legendy wzgórze zamkowe mieli usypać Tatarzy, których wziął do niewoli rycerz Zaklika z pobliskiego Międzygórza. W okolicy nie było bowiem wzniesienia odpowiedniego do postawienia warownej siedziby. Przez kilka miesięcy przynosili tutaj tłustą ziemię z nadrzecznych łąk. Gdy Zaklika uznał, że wzgórze osiągnęło właściwą wysokość i warowność, kazał wznieść kasztel z cegły i białego kamienia pobieranego z okolicznej wsi Janików.
Inna legenda dotyczy Michała z Czyżowa, który połakomił się na mury kościoła i klasztoru klarysek w Zawichoście. Istnieją dwie wersje tego wydarzenia: albo wykorzystał on materiał budowlany składowany w Zawichoście na odbudowę zniszczonych budynków sakralnych albo sam rozebrał zniszczone mury i przewiózł je do Czyżowa. Ludzie mieli mu to za złe, jednak kara spotkała go dopiero po śmierci. Pochowany został w miejscowym kościele, przez niego zresztą ufundowanym. Gdy wszystkim wydawało się, że więcej nie usłyszą o Michale podczas jednego z nabożeństw zaczęły łamać się i gasnąć ołtarzowe świece. Gdy po wstawieniu nowych świec, sytuacja powtarzała się, cały pobożny lud struchlał. Nie pomagały żarliwe modlitwy, w końcu zrezygnowany ksiądz zawołał "kim jesteś duchu i czego chcesz?". Wtedy pośród jęków i szlochów usłyszano stłumioną odpowiedź "Jestem panem na Czyżowie. Za przywłaszczenie cudzej własności spotkała mnie kara i nie jestem godzien być w tym poświęconym miejscu". Pleban postanowił wtedy przenieść trumnę nieszczęśnika na przykościelny cmentarz. Ale tam także ziemia nie chciała przyjąć grzesznika i wyrzucała trumnę na powierzchnię. Obciążoną ją wiec kamieniami wrzucono do Wisły. Wypłynęła jednak przy brodzie w Zawichoście. Parafianie czyżowscy próbowali jeszcze bezskutecznie pochować zmarłego w Zawdzie, Bałtówce, Janikowie, Pawłowie, Podszynie i Linowie. W końcu złożyli trumnę w lesie w pobliżu Lasocina, gdzie mieszkało wielkie stado kruków. Wygłodniałe ptaki rzuciły się na drewnianą skrzynię i po niecałej godzinie doszczętnie rozszarpały zwłoki zmarłego, którego dusza zaznała wreszcie spokoju. Miejsce to nazywano odtąd Krukowem, a po latach, gdy nikt już nie pamiętał o tym zdarzeniach leśna osada przyjęła nazwę Kruków. ![]() Zrujnowany pałac w Czyżowie Szlacheckim od strony ogrodów na zdjęciu z lat 70-tych XX wieku
ADRES I KONTAKT
![]() CZAS ![]() WSTĘP ![]()
Północna cześć woj. świętokrzyskiego. 5 km na północny zachód od Zawichostu. 24 km na północ od Sandomierza. Zobacz na mapie.
Pałac Czyżów Szlachecki widać z drogi, jadąc od Sandomierza po lewej stronie. Samochodem można dojechać pod sam obiekt. ![]() Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N50.82276944° E21.78166944° format DM (stopnie, minuty): 50°49.3661664'N 21°46.9001664'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 50°49'21.97''N 21°46'54.01''E
![]() ![]()
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Pałac Czyżów Szlachecki z drona
![]() ![]() ![]() ![]()
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych.
Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
![]() Powrót do strony startowej
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę