ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||||||
![]()
Możesz ocenić: Dąbrowa Tarnowska (woj. małopolskie) - Szlachecki dwór obronny przebudowany w pałac (zniszczony)
O zamku w Dąbrowie Tarnowskiej wiadomo bardzo nie wiele, często jest mylony z ufortyfikowanym pałacem, z którego pozostała jedynie barokowa brama. Zamek stał w nieco innym miejscu niż pałac - między dzisiejszymi ulicami Wolności, Piłsudskiego i Niecałą. Był to punkt o dużych walorach obronnych, opływany z dwóch stron przez rzekę Breń, z której zasilano fosę i staw. Można tam jeszcze zauważyć fragment kilkudziesięciometrowego wału oraz część fosy. Teren ten dopiero czeka na badania archeologiczne, jednak pogłębiona analiza dostępnych źródeł z dziejów miasta i mapy katastralnej z 1848 roku dokonana przez urbanistę Mieczysława Książka pozwoliła odczytać prawdopodobny wygląd najstarszej siedziby obronnej w Dąbrowie. Było to spore założenie typu palazzo in fortezza na planie zbliżonym do prostokąta o bokach ok. 230 x 130 m. Na wspomnianej mapie w jego miejscu stoi browar z podłużnym budynkiem wzdłuż zachodniego wału. Jeśli można go utożsamiać z przebudowanym domem zamkowym to miałby on wymiary 60 x 17 m. Fortyfikacje posiadały wały ziemne, być może obmurowane i bastiony w narożnikach czworoboku. Można je zaliczyć do systemu bastionowego szkoły staroholenderskiej. Na południe od zamku znajdował się folwark.
Pałac w Dąbrowie Tarnowskiej także nie przetrwał. Po wojnie, na jego miejscu postawiono kościół. Były wtedy jeszcze widoczne resztki murów, ale potem te pozostałości po rezydencji magnackiej zostały rozebrane i zasypane. Okazała brama jest wkomponowana w kościelne ogrodzenie i przypomina łuk triumfalny. Daje pewne wyobrażenie o dawnej świetności nieistniejącego pałacu, którego bogate wyposażenie było wręcz legendarne. Filary bramy ozdobione są półkolumnami. Na ich szczycie znajdują się kamienne panoplia czyli fragmenty uzbrojenia. Na arkadowym zwieńczeniu widać tarczę herbową Szreniawa Lubomirskich. W obu filarach znajdują się małe pomieszczenia. Mimo typowo rezydencjonalnego charakteru tej budowli, powstała ona w XVII wieku w mniej okazałej formie i z pewnością posiadała urządzenia obronne. Opis zamku w Dąbrowie Tarnowskiej zaktualizowany dzięki materiałom
nadesłanym przez p. Krzysztofa Moskala. Aktualizacja. Po sprawdzeniu terenu Zamczyska muszę stwierdzić, że informacje o wale trudno potwierdzić, wciąż jest natomiast zachowany fragment nawodnionej fosy. Teren jest mocno zarośnięty i podmokły, ale wydaje się płaski. Jednak krzaki uniemożliwiają dokładną eksplorację. Przynajmniej w maju była ona niemożliwa. Odwiedziny zalecane są tylko w okresie, gdy roślinność nie ma liści, a wcześniej nie było opadów. Wygodne dojście ul. Niecałą - Zamczysko znajduje się na samym jej końcu. Fosę można obejść wzdłuż pobliskich torów. Na terenie Zamczyska lub tuż za nim stoi jakiś podłużny budynek, wyglądający na nieużytkowany, ale nie udało mi się do niego podejść, bo grunt wokoło zapadał się po postawieniu stopy. ![]() Zamczysko w Dąbrowie, skan rzeźby terenu. A i B - dawne bastiony, C - wał i nawodniona fosa, D - podejrzany nasyp ziemny nad rzeką, E - obecnie stojący budynek
![]() Plan zamku w Dąbrowie Tarnowskiej wg. M. Książka. Poniżej widać folwark Źródło: Zagadnienia genezy rozplanowania i typologii miast prywatnych XVI i XVII wieku w południowej Małopolsce, Mieczysław Książek
![]() Plan założenia pałacowego w Dąbrowie Tarnowskiej. Zarys pałacu i zachowana brama Źródło: Zamki i dwory obronne ziemi krakowskiej, Marian Kornecki, Kraków 1966
![]() Dąbrowa Tarnowska na XVIII-wiecznej mapie. A - teren starego zamku, być może zamieniony już na browar, B - folwark, C - resztki pałacu ![]() Dąbrowa Tarnowska na mapie z XIX wieku. A - teren starego zamku zamieniony na browar, B - folwark, C - resztki pałacu
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Pałac w Dąbrowie Tarnowskiej od strony południowej. Litografia z rys. M.R. Stęczyńskiego z ok. 1846 r. ![]() ![]() ![]() ![]() "Resztki zamku (pałacu) w Dąbrowie". Drzeworyt sztorcowy z 1868 r.
Legenda mówi, iż gdzieś w podziemiach zamkowych ukryte są olbrzymie skarby Ligęzów. Dwa razy w roku, w noc świętojańską, otwiera się tajne przejście do podziemi. Nikomu jednak, do tej pory nie udało się dotrzeć do skarbów. W istocie, skarby zostały ukryte w Dąbrowie, ale przynajmniej część z nich odnaleziono po śmierci Mikołaja Spytka w 1637 r. W zamku odkryto cztery okute drewniane skrzynie, w których znajdowały się 102 000 dukatów i złota czara (patera) sadzona najdroższymi kamieniami, której wartość oszacowano na 1000 dukatów. W innej kryjówce pod ziemią znaleziono jeszcze 20 000 dukatów. ![]() Zdjęcie bramy pałacowej w Dąbrowie Tarnowskiej z okresu międzywojennego. Wielkie bogactwa znajdowały się na zamku również za panowania rodu Lubomirskich. Największa, marmurowa sala balowa posiadała szklany sufit i w czasie balów i innych uroczystości instalowano nad nim sadzawkę z egzotycznymi rybami!
ADRES I KONTAKT
![]() CZAS ![]() WSTĘP ![]()
21 km na północ od Tarnowa. Zobacz na mapie.
Aby zobaczyć bramę auto można zaparkować tuż przy kościele. Wcześniejszy zamek położony jest nieco na uboczu, można stanąć niedaleko od tego miejsca. ![]() Współrzędne geograficzne:
Miejsce po zamku Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N50.17013333° E20.98056389° format DM (stopnie, minuty): 50°10.2079998'N 20° 58.8338334'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 50°10'12.48''N 20°58'50.03''E Miejsce po ufortyfikowanym pałacu: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N50.17560807902° E20.98068667595° format DM (stopnie, minuty): 50°10.5364847412'N 20°58.841200557'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 50°10'32.19''N 20°58'50.47''E
![]() ![]() ![]()
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
![]() Powrót do strony startowej
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę