"Wie艣 dobrze zabudowana odznacza si臋 wspania艂ym zamkiem, kt贸rego zwaliska 艣wiadcz膮 kwitn膮cy stan Polski w dawnych szcz臋艣liwszych czasach [...] S艂abo艣膰 rz膮du a raczej nierz膮d dotkliwsze nam zrz膮dzi艂 szkody od or臋偶a nieprzyjacielskiego, nie pozwoli艂 albowiem odzyska膰 odst膮pionej za ma艂膮 sum臋 posiad艂o艣ci. Sze艣ciu nast臋pnych kr贸l贸w nie zdo艂a艂o wykupi膰 zastawionego starostwa, reprezentacya narodowa w przeci膮gu 115 lat nie zdo艂a艂a zebra膰 fundusz贸w potrzebnych na op艂acenie po偶yczonej sumy, traktat na koniec roku 1772 zastawnika w艂a艣cicielem uzna艂, a orze艂 bia艂y w XVII wieku z mur贸w Drahimia sp臋dzony, ju偶 si臋 wi臋cej na nich nie gnie藕dzi艂. Zwaliska zamku w Drahimiu nad jeziorem malowniczy stawiaj膮 widok".
Edward hr. Raczy艅ski "Przyjaciel Ludu" 1843 r.
Ocena
Mo偶esz oceni膰: Stare Drawsko / zachodniopomorskie - 艢redniowieczny zamek joannicki Drahim
Opis
uina zamku Drahim jest pi臋knie wkomponowana w 60-metrowy przesmyk mi臋dzy jeziorami 呕erdno i Drawsko. Budowniczowie wykorzystali grodzisko po obronnej osadzie s艂owia艅skiej. Podwy偶szyli wzniesienie o 6 metr贸w i uformowali kopiec o wymiarach
ok. 50 x 50 m. Obecnie z zewn膮trz zamek ma posta膰 regularnego czworobocznego obwodu mur贸w (41x46,5 m), z kt贸rych nie wystaj膮 偶adne budynki czy wie偶e.
Gr贸d
S艂owia艅ski gr贸d funkcjonowa艂 w miejscu zamku od VII wieku, a spalono go ostatecznie w po艂. XII wieku. Nie jest znana jego historia, ale archeolodzy ods艂onili kilka warstw po偶arowych, tak wi臋c p艂on膮艂 on wielokrotnie. Wykopy na dziedzi艅cu pokaza艂y, 偶e dopiero 6. warstwa kulturowa zwi膮zana by艂a z grodem - jego szcz膮tki znajduj膮 si臋 4 metry poni偶ej obecnego dziedzi艅ca. W p艂d.-wsch. cz臋艣ci zamku, pod tzw. domem pomocnika starosty natrafiono na drewnian膮 trumn臋 ze zw艂okami m臋偶czyzny w wieku 45-50 lat. Przypuszcza si臋 偶e m贸g艂 to by膰 jeden z tutejszych wczesno艣redniowiecznych w艂adc贸w, na co wskazuje poch贸wek wewn膮trz grodu, b臋d膮cy wtedy znacz膮cym przywilejem.
Rekonstrukcja grodu wg Z. Radackiegio, rys. J. Nekanda-Trepka
Jednak po wej艣ciu przez furt臋 od zachodu, turysta mo偶e dozna膰 lekkiego szoku, widok jest bowiem niezwyk艂y. Oto mamy przed sob膮 zrekonstruowan膮 艣redniowieczna osad臋 z dziedzi艅cem otoczonym chatami, w tym kilkoma szachulcowymi. Wszystko wygl膮da bardzo 艂adnie i jest ca艂kiem naturalne, poza jednym istotnym szczeg贸艂em. Dlaczego zwiedzaj膮cy wchodz膮c do zamku widz膮 dawn膮 wiosk臋, a nie zabudowania zamkowe? Co prawda od XVII wieku na dziedzi艅cu sta艂y 2 budynki szachulcowe, ale nie mia艂y one nic wsp贸lnego z obecn膮 zabudow膮. Z jednej strony nale偶y doceni膰 prywatnego inwestora, kt贸ry z zaro艣ni臋tych krzakami ruin uczyni艂 spor膮 atrakcj臋 turystyczn膮, z drugiej strony postawienie ahistorycznych budynk贸w, kt贸re zas艂oni艂y prawie ca艂kowicie mury zamkowe jest dosy膰 kontrowersyjne. 呕eby to zrekompensowa膰 mo偶na by艂o przez skrzyd艂o mieszkalne poprowadzi膰 艣cie偶k臋 z tablicami opisuj膮cymi zamek, niestety zamiast tego jest ono zabite dechami i niedost臋pne.
Do plus贸w nale偶y utworzenie ma艂ej wystawy archeologicznej oraz platformy widokowej na jezioro z postaci膮 templariusza (zgodnie z obecn膮 mod膮 doklej膮 si臋 ten zakon do historii zamku). W chatach mo偶na co艣 zje艣膰, kupi膰 wyroby rzemie艣lnicze albo przymierzy膰 zbroje rycersk膮.
Dodatkowo w sezonie w weekendy odbywaj膮 si臋 艢redniowieczne Jarmarki Wiejskie z pokazami rycerskimi. Jest to jednak atrakcja g艂贸wnie dla najm艂odszych.
Pocz膮tkowo zamek sk艂ada艂 si臋 z obwodu mur贸w, do kt贸rego od po艂udnia przylega艂o pi臋trowe reprezentacyjne skrzyd艂o mieszkalne zajmuj膮ce 1/4 powierzchni ca艂ej budowli. Jego cz臋艣膰 parterowa przeznaczona by艂a na cele gospodarcze. Wysoko艣膰 mur贸w warowni wynosi艂a ok. 7,6 m, a od po艂udnia 12,8 m. Zwie艅czone by艂y one gankiem stra偶niczym z otworami strzelniczymi co ok. 2,5 m.
Wjazd prowadzi艂 od p贸艂nocy przez most zwodzony. Tam te偶 po lewej stronie bieg艂y schodki na ganek. Za mostem, w miejscu obecnego XVIII-wiecznego ko艣cio艂a, znajdowa艂o si臋 podzamcze, odci臋te od l膮du rzek膮, a od zamku fos膮, kt贸ra powsta艂a na bazie fosy starego grodu od p贸艂nocy i po艂udnia. Nape艂niona by艂a ona wod膮 do g艂臋boko艣ci ok. 5 m. Od wschodu i zachodu wzg贸rze zamkowe chroni艂y jeziora.
Mennica
Wydaje si臋, 偶e na prze艂omie XIV i XV wieku sk艂贸ceni z Pomorzanami i Polakami joannici
dostrzegli mo偶liwo艣膰 poprawy swojego po艂o偶enia dzi臋ki nielegalnym 艣rodkom finansowym produkowanym na zamku Drahim.
Archeolodzy odkryli matryce i inne przedmioty s艂u偶膮ce do fa艂szowania monet na du偶膮 skal臋 z ca艂ego Pomorza, Pa艅stwa Krzy偶ackiego, Polski a nawet 艢l膮ska! Samych monet znaleziono oko艂o 1500.
Na dziedzi艅cu znajdowa艂a si臋 studnia, a od XVI wieku tak偶e ceglany piec, odkryty przez archeolog贸w i dzi艣 w miar臋 wiernie zrekonstruowany. W nast臋pnym stuleciu zbudowano po stronie zachodniej tzw. dom starosty o wymiarach 19x10 m. By艂 to pi臋trowy, podpiwniczony budynek szachulcowy przeznaczony na cele mieszkalne i urz臋dnicze kolejnych starost贸w drahimskich. Na przeciwko stan膮艂 drugi podobny, cho膰 mniejszy (21x7,5 m) i ni偶szy budynek tzw. dom pomocnika starosty. Oba domy nie przylega艂y do mur贸w obwodowych, lecz by艂y od nich oddalone o 2 metry co zapewnia艂o wpadanie 艣wiat艂a zar贸wno od wschodu jak i zachodu. W naro偶niku p艂d.-zach. sta艂a szopa z piwnic膮, kt贸ra wg inwentarzy mog艂aby pomie艣ci膰 a偶 20 ton piwa (notabene ciekawa jednostka miary:)). W naro偶niku p艂n.-wsch. znajdowa艂a si臋 piwnica z czasem przeznaczona na arsena艂. Ostatnim elementem by艂a wartownia po prawej stronie bramy, mieszcz膮ca te偶 kuchni臋 z piecem. Tego wszystkiego ju偶 nie ma, ale dok艂adne badania archeologiczne i inwentarze z II po艂. XVII wieku pozwoli艂y wiernie odtworzy膰 warowni臋 z tego w艂a艣nie okresu i prawdopodobny wygl膮d w 艣redniowieczu, a nawet sporo szczeg贸艂贸w ze s艂owia艅skiego grodu.
Militaria
Znaleziska archeologiczne wskazuj膮, 偶e 偶ycie na zamku podporz膮dkowane by艂o sprawom militarnym. Dominuj膮 bowiem przedmioty zwi膮zane z uzbrojeniem, m.in. ogromna liczba grot贸w strza艂 o bardzo r贸偶norodnych kszta艂tach. Odkryto te偶 groty oszczep贸w, no偶e, miecze, siekiery, cz臋艣ci uprz臋偶y ko艅skich, narz臋dzia 偶elazne.
Nie do ko艅ca jasna jest jednak kwestia fortyfikacji. Wiadomo, 偶e zamek posiada艂 wyj膮tkowe walory obronne, nie tylko dzi臋ki po艂o偶eniu mi臋dzy dwoma jeziorami i grubym murom (2,5 m). Na dw贸ch XVII-wiecznych planach wida膰 fortyfikacje bastionowe (odmiennego typu!), a na jednej tak偶e i bastejowe. Jest to o tyle dziwne, 偶e obecnie nie ma po nich 艣ladu i nawet trudno je sobie wyobrazi膰. Badania dowiod艂y jednak istnienia fundament贸w murowanych bastei, nie ma natomiast najmniejszego dowodu na posiadanie przez zamek bastion贸w. Zamieszczony poni偶ej plan Szweda Puffendorfa z czas贸w "potopu" uznaje si臋 tylko za projekt zaadoptowania Drahimia na szwedzk膮 warowni臋, trudno jednak wyt艂umaczy膰 plan z roku 1675.
Nie wykluczone jest te偶 zamek mia艂 posiada膰 pot臋偶n膮 cylindryczn膮 wie偶臋 typow膮 dla joannit贸w, ale z braku 艣rodk贸w zaniechano jej budowy.
Archeolodzy wysnuli taki wniosek po odkryciu lochu w p艂d.-zach. naro偶niku warowni ocembrowanego du偶ymi g艂azami kamiennymi. P贸藕niej polscy starostowie ograniczyli si臋 tylko do wzniesienia 4 drewnianych naro偶nych wie偶yczek stra偶niczych nad ka偶d膮 bastej膮.
Plan
Najstarszy plan zamku z akwaforty Puffendorfa z 1657 r.
Plan zamku z ok. 1675 r.
殴r贸d艂o x2: 艢redniowieczne zamki Pomorza Zachodniego. Zbigniew Radacki, PWN 1976
Rekonstrukcja
Rekonstrukcje zamku wg Z. Radackiego, rys. J. Nekanda-Trepka. 1 - XIV-XV wiek, 2 - XVII-XVIII wiek, 3 - XX wiek.
殴r贸d艂o: Gr贸d i zamek w Starym Drawsku, Janocha H., Lachowicz F., Ptaszy艅ska D., Pozna艅 1972
Historia
udowa zamku Drahim nast膮pi艂a w po艂. XIV wieku z inicjatywy zakonu 艣w. Jana (joannit贸w). Mia艂 on wraz z warowni膮 w Machlinach os艂ania膰 dawn膮 siedzib臋 komandorii templariuszy w Czaplinku (Tempelburg), przej臋t膮 przez joannit贸w po kasacie zakonu templariuszy przez papie偶a. Du偶o wcze艣niej, bo ju偶 w VII wieku w miejscu tym funkcjonowa艂 gr贸d s艂owia艅ski, otoczony wa艂em drewniano-ziemnym, kt贸rego pozosta艂o艣ci odkopano podczas prac archeologicznych.
Widok og贸lny zamku z 1846 r. - reprodukcja z albumu Thiediego "Pommerania"
ok. 1350 r. - powsta艂 pierwszy zamek drewniany lata 60-te XIV w. - budowa murowanego zamku 1368 r. - Kazimierz Wielki pokona艂 Brandenburgi臋 w walce o dost臋p do Pomorza i margrabia Otton Leniwy musia艂 odda膰 Polsce zwierzchnictwo nad komandori膮 czaplinieck膮 wraz z Drahimiem. Nadal jednak terenem tym zarz膮dzali joannici, lecz ju偶 jak lennicy kr贸la
1376 r. - w wyniku walk joannit贸w z ksi臋ciem szczeci艅skim 艢wi臋toborem I, zdobyte zosta艂y przez niego zamki w Czaplinku i Machlinach, jednak znakomicie obwarowany Drahim obroni艂 si臋 1407 r. - chc膮c ukr贸ci膰 wrogie Polsce knowania joannit贸w, W艂adys艂aw Jagie艂艂o kaza艂 zdoby膰 zamek, co te偶 si臋 sta艂o za spraw膮 oddzia艂贸w dowodzonych przez Tomasza z W臋gleszyna. Z dawnej komandorii utworzono starostwo, zarz膮dzane jednak z Drahimia, a nie zniszczonego Czaplinka
1442 r. - kr贸l W艂adys艂aw Warne艅czyk odda艂 starostwo Janowi Wedelowi. Kolejnym starost膮 by艂 Jan S臋dziw贸j Czarnkowski z Cz艂opy.
1657 r. - Szwedzi zniszczyli zamek podczas "potopu". Nast臋pnie na mocy traktatu bydgoskiego maj膮cego odsun膮膰 Brandenburczyk贸w i Prusak贸w od przymierza ze Szwedami, kr贸l Jan Kazimierz odda艂 Drahim w zastaw za 120 tys. talar贸w re艅skich. Zaprawiony w bojach jak nikt inny, 贸wczesny starosta i hetman Stanis艂aw "Rewera" Potocki nie zamierza艂 pokojowo oddawa膰 ziemi wrogom i nie podporz膮dkowa艂 si臋 traktatowi. Brandenburczycy czekali rok a偶 wiekowy starosta umrze i dopiero wtedy odebrali warowni臋 si艂膮
II po艂. XVII w. - 贸wczesne inwentarze wymieniaj膮 m.in. nowe budynki szachulcowe po艂o偶ne r贸wnolegle wzd艂u偶 skrzyde艂 zachodniego i wschodniego, tzw. dom starosty i dom pomocnika starosty 1758 r. - podczas wojny prusko - rosyjskiej zamek zosta艂 ostatecznie zniszczony. Broni艂 si臋 w nim p艂k. Cosel z 20 偶o艂nierzami przed odzia艂em kozackim gen. Denikoffa
Karol Wojty艂a na zamku
15 lipca 1955 r. podczas sp艂ywu kajakowego rzeka Draw膮, w ruinach zamku Drahim odpoczywa艂 Karol Wojty艂a. Przysz艂y papie偶 jeszcze kilkakrotnie bra艂 udzia艂 w podobnym sp艂ywie. Dlatego licz膮cy ponad 170 km szlak kajakowy rozpoczynaj膮cy si臋 w pobliskim Czaplinku od 1993 r. nosi nazw臋 Jana Paw艂a II.
po 1772 r. - po I rozbiorze Polski Prusacy urz膮dzili w zamku siedzib臋 podatkowego urz臋du ziemskiego
1784 r. - zacz臋to rozbiera膰 mury zamkowe na potrzeby po艂o偶onego obok ko艣cio艂a
1818 r. - teren zamku kupi艂a osoba prywatna
1927 r. - po przej臋ciu ruiny przez powiat szczeciniecki, przeprowadzono pierwsze prace konserwacyjne
lata 60-te XX w. - dalsze prace konserwacyjne i badawcze
XXI w. - ruiny zamku kupi艂o prywatne Muzeum Motoryzacji i Techniki w Otr臋busach pod Warszaw膮
Litografia wg. E. Raczy艅skiego - "Przyjaciel Ludu" 1843 r.
Dygresja
Turystom chc膮cym si臋 posili膰 po lub przed zwiedzaniem zamku odradzam renomowan膮 Restauracj臋 Drahim. Porcje ryby wydaj膮 si臋 tam dziwnie ma艂e w por贸wnaniu do wagi, kt贸ra widnieje na rachunku.
No i ceny te偶 ma艂o zach臋caj膮ce. W pobliskim Czaplinku mo偶na zje艣膰 bardzo dobr膮 pizz臋 - boczna alejka w stron臋 jeziora z rynku. Polecam
te膰 kebab w nowo otwartym barze przy drodze, po prawej stronie ko艂o stacji paliw, przy wje藕dzie od strony Starego Drawska.
Za 13 z艂 dosta艂em tam najwi臋kszy zestaw jaki widzia艂em.
Wst臋p
Wst臋p w sezonie od godz. 10 do 18, p艂atny 8 z艂 (5 z艂 ulg.). Bezp艂atny dla dzieci wraz z wychowawcami z dom贸w dziecka, 艣wietlic 艣rodowiskowych oraz pogotowia opieku艅czego. Bilety rodzinne (min. 4 osoby) po 5 z艂. Po sezonie trzeba dobija膰 si臋 do bramy, je艣li kto艣 jest w 艣rodku, powinien wpu艣ci膰 zwiedzaj膮cych.
Poniewa偶 informacje o godzinach otwarcia, a przede wszystkim cenach bilet贸w szybko si臋 dezaktualizuj膮, sprawd藕 je na stronie oficjalnej opisywanego zamku/dworu: otw贸rz stron臋 obiektu
Po艂o偶enie i dojazd
Centralno-wschodnia cze艣膰 woj. zachodniopomorskiego. Zobacz na mapie. Zamek le偶y przy samej drodze.
Wsp贸艂rz臋dne geograficzne:
format D (stopnie): N53.60085278掳, E16.19603056掳
format DM (stopnie, minuty): 53掳 36.0511668'N, 16掳 11.7618336'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 53掳 36' 03.07''N, 16掳 11' 45.71''E
Czas
Przystanek PKS jest pod samym zamkiem. Pobie偶ne zwiedzenie trwa ok. 30 minut.
Bibliografia
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
Janocha H., Lachowicz F., Ptaszy艅ska D. - Gr贸d i zamek w Starym Drawsku
Kaczy艅scy Izabela i Tomasz - Zamki w Polsce p贸艂nocnej i 艣rodkowej
Kajzer Leszek, Ko艂odziejski Stanis艂aw, Salm Jan - Leksykon zamk贸w w Polsce
Radacki Zbigniew - 艢redniowieczne zamki Pomorza Zachodniego
Zdj臋cia
Klikaj膮c w zdj臋cie otrzymasz jego powi臋kszenie w nowym oknie. Okno to mo偶na zamkn膮膰 klikni臋ciem w dowolny punkt POZA zdj臋ciem.
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowo艣ci lub jej okolicy w serwisach noclegowych.
Oferty cenowe online s膮 zwykle atrakcyjniejsze ni偶 rezerwacje telefoniczne!
Miniforum
Zapraszam do przesy艂ania swoich wypowiedzi i komentarzy odno艣nie opisywanego zamku. Ukazuj膮 si臋 one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.
鈥 OPOWIESCI DRAHIMSKIE鈥
Autor/napisal: Roman Jozef Rymar
zam: Czaplinek,ul.Drahimska7
Toronto.Canada
Finalista konkursu BAZGROL2014 pod patronatem
malzonki prezydenta RP, pani Anny Komorowskiej
i Parlamentu Europejskiego /bajka o Czaplinku i jeziorze Drawsko wybranaz 2650 bajek z calego swiata/
www.drahimskieopowiesci.blox.pl
www.drahimskieopowiesci.com
/zakazany przez wladze i konkurencje
pisarz z Czaplinka/
"..nic to.." jak pisal H.Sienkiewicz
鈥 ty,ktory skrzywdziles,poeta pamieta鈥.....Cz. Milosz
Polecam Dom Wczasowy Pi臋ciu Pomost贸w w Czaplinku przy ul. Pi臋ciu Pomost贸w 4. Ceny ok. Czysto, miejsce na ognisko, 偶yczliwi w艂a艣ciciele.
Re: Zamek Autor: Piotr W贸jcik Data: 2012-09-03 12:54:11
Tak,rekonstrukcja dziedzi艅ca nieco zaskakuj膮ca ale brawa za wykonan膮 prac臋.Czu膰 ducha epoki,jedno ale-cena[10 z艂.]wydaje sie zbyt wyg贸rowana.To jednak nie Warszawa i jej ceny
(c) 2001-2021 bd - Kontakt - Polityka Prywatno艣ci Wszelkie prawa do w艂asnych zdj臋膰 i tekst贸w zastrze偶one, nie mog膮 by膰 one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opis贸w.
Wykryto blokad臋 reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezale偶ny serwis. Pozwalaj膮c na wy艣wietlenie paru nienarzucaj膮cych si臋 reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wy艂膮czenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobi膰 w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).