Jeden z wielu zamków na terenie Śląska robiących przygnębiające wrażenie. Wielka zdewastowana ruina, na której remont permanentnie brakuje pieniędzy. Stoi w północno-zachodnim narożniku starego miasta, na skarpie ponad doliną rzeczki Osobłogi.
Zamek w Głogówku składa się z dwóch części, obie są w kształcie podkowy, ramionami zwrócone do siebie, połączone skrzydłem północnym. Zamek górny ma trzy kondygnacje, a dolny dwie. W części górnej stoją dwie wieże zwieńczone hełmami, a w skrzydle północnym mamy jeszcze wieżę w stylu neogotyckim z blankami.
Zamek kilkukrotnie zmieniał swój wygląd, wraz z pojawiającymi się nowymi trendami architektonicznymi. Początkowo była to masywna wieża mieszkalna z przyporami o wymiarach ok. 13x17 m, otoczona fosą i chroniona fortyfikacjami miejskimi.
Renesansowa przebudowa przekształciła go w znacznie okazalszą trójskrzydłową budowlę. W kolejnym etapie powstały 4 baszty i zamek dolny, przez co budowla zmieniła kształt na zbliżony do czworoboku. Następnie powstały modne krużganki oraz rozległy park. XVIII stulecie przyniosło przebudowę barokową, a XIX neogotycką, ale bez zmian w zasadniczym kształcie budowli.
Połączenie z kościołem
Zamek Głogówek był połączony wąskim krużgankiem biegnącym z lewego skrzydła górnej części rezydencji, z kościołem franciszkanów. Właściciele - Oppersdorffowie mogli więc szybko i bez wychodzenia poza obszar warowni udawać się w niedzielę na swoje miejsce modlitwy pod chórem. Na co dzień korzystali bowiem z własnej kaplicy zamkowej, ale w święta odwiedzali świątynię franciszkanów bądź św. Bartłomieja.
Przez ostatnie lata obiekt był zagospodarowany tylko w minimalnej części, udostępnione zostały dwie sale: Jana Kazimierza i Ludwika van Beethovena oraz kaplica z XVII w. Do niedawna, po przejściu przez barokową bramę wjazdową z tarczami herbowymi Oppersdorffów, przy wieży zamku górnego zauważyć można było kilka hurtowni i samochodów dostawczych, ale obecnie zamek ma być ponoć restaurowany i po remoncie nic nie powinno go już szpecić.
Obok bramy wznosi się baszta więzienna, gdzie mieści się siedziba muzeum, które zarządzało zamkiem w Głogówku. Jest tam m.in. ekspozycja etnograficzna, a także narzędzia tortur.
Zachwyty nad zamkiem
Zamek nie był największą ani najpiękniejszą rezydencją na Śląsku, ale zawsze wzbudzał zachwyt odwiedzających go gości. Podkreślano wspaniałą atmosferę panująca u Oppersdorffów. Np. Jakub Sobieski, ojciec Jana III pisał w 1638 r. "miejsce najsmaczniejsze i dziwnie wesołe", a sekretarz królowej Ludwiki Marii Des Noyers w 1655 "należy do najpiękniejszych i najlepiej ufortyfikowanych w tym kraju".
Dookoła zamku rozciąga się XVIII-wieczny park o powierzchni 17 ha ze stawem z dwiema wysepkami i oranżerią. Niegdyś znajdowały się w nim dwa stawy w których hodowano ryby, altanki, dróżki spacerowe, groty, fontanny, winnice. Właściciele myśliwskim zwyczajem posiadali też bażantarnię i psiarnię.
Zachowały się także fragmenty murów miejskich, które były sprzężone z rezydencją
Aktualizacja
Niestety zapowiadany remont zamku w Głogówku zakończył się szybciej niż zaczął i zabytek jest w jeszcze gorszym stanie niż był. Człowiek, który go kupił nie ma środków na kontynuowanie prac, nie chce też oddać zabytku. Sprawa ma również wątek kryminalny, który bada ABW. Wstęp do zabytku jest już niemożliwy. Następnie obiekt przejęła Gmina Głogówek i przeprowadziła wreszcie prace konserwatorskie. Zamek powoli odzyskuje dawny blask, ale nie można go zwiedzać.
Panorama Głogówka z połowy XVIII wieku wg F.B. Wernera. Zamek oznaczony '2'
Panorama Głogówka F. B. Wernera z ok. połowy XVIII wieku. Zamek oznaczony '1'
Plany i rekonstrukcje
Plan Głogówka z 2. połowy XIX wieku. A - zamek. Widać sporych rozmiarów park i ogrody zamkowe
Rozwarstwienie chronologiczne zamku Głogówek wg. J. Rozpędowskiego
Historia, wydarzenia
Pierwotny zamek postawiono w 2. połowie XIII w. z inicjatywy opolskich książąt piastowskich. Za budowniczego uznaje się Władysława I opolskiego. Była to wtedy skromna budowla złożona z wieży mieszkalno-obronnej. W początkowym okresie zamek Głogówek, poza książętami opolskich, był w posiadaniu także Brandenburczyków, Węgrów i Habsburgów. Wieża została prawdopodobnie jeszcze w średniowieczu powiększona i zwieńczona potężnym dwukondygnacyjnym hełmem. Posiadała także narożne wieżyczki i ukośne przypory.
Głogówek na panoramie miasta z lat 1536/37, najstarszego widoku miasta, wykonanego podczas podróży palatyna Otto Heinricha Wittelsbacha po Europie. Zamek w postaci wieży (A) po lewej.
Beethoven na zamku w Głogówku
W czasie podróży po Górnym Śląsku, do zamku Franciszka Oppersdorffa zawitał Ludwik van Beethoven. Gospodarz powitał uwielbianego kompozytora
II symfonią odgrywaną przez orkiestrę zamkową. Zaskoczony gościnnością Oppersdorffów, Beethoven zadedykował im V symfonią c-moll, nad którą właśnie pracował. Franciszek wsparł go za to 500 florenami. Klawikord używany przez kompozytora traktowano później jak rodzinną relikwię.
1283 r. - książę Bolko I, syn Władysława I, uczynił z Głogówka swoją drugą rezydencją (po Opolu). Wieża mieszkalna została zapewne powiększona
1324 r. - miasto przeszło pod lenno czeskie. Pod koniec życia w zamku mieszkał na stałe książę Bolesław Pierworodny (syn Bolka I)
1373 r. - syn Bolesław Pierworodny - Henryk rozbudował zameczek o skrzydło południowe i północne
1382 r. - panem Głogówka został książę Władysław Opolczyk
1406 r. - po śmierci Władysława jego żona Ofka przekazała zamek swojemu bratankowi Bolkowi IV księciu opolsko-niemodlińskiemu
1428 r. - Głogówek najechali husyci, zniszczyli miasto, a zwłaszcza klasztor paulinów, ale zamek ocalał. Prawdopodobnie dzięki przystaniu syna księcia Bolka IV (Bolka V) do husytów
1430 r. - władzę w Głogówku objął Bolko V zwany "Husytą"
1478 r. - warownia ucierpiała w wyniku pożaru
1533 r. - po śmierci księcia Jana Dobrego ostatniego z Piastów, Śląsk przejęli Habsurgowie. Zamek w Głogówku stał się siedzibą rodu Zeidlitzów
1562 r. - kolejnymi właścicielami i to aż do 1945 r. zostali Oppersdorffowie, a z majątku głogóweckiego utworzyli ordynację
1571 r. - zakończona została przebudowa warowni. Jan Oppersdorff praktycznie rozebrał starą budowlę i postawił od nowa wielką rezydencję renesansową, złożona z trzech skrzydeł ustawionych w podkowę oraz budynku podzamcza od południa. Powstały też piękne ogrody z sadzawkami i park
1582 r. - Głogówek został całkowicie zniszczony przez wielki pożar, ocalał tylko zamek i kilka domów
lata 1584-1587 - kolejna rozbudowa przeprowadzona przez Jana Jerzego II Oppersdorffa przyniosła dostawienie 4 narożnych, cylindrycznych wież oraz nadbudowę skrzydła zachodniego. Podzamcze zostało przebudowane na obszerny dziedziniec, postawiono również browar, słodownię, piekarnię stajni i spichlerz
Zamek Głogówek na miedziorycie z 1631 r. z ogrodami i fortyfikacjami bastionowymi
Oppersdorffowie
Oppersdorffowie to stary śląski ród, którego korzenie sięgają średniowiecza. Mimo niemieckiego nazwiska i takichże koligacji, nigdy nie byli wrogo nastawieni do Polski. Po I wojnie światowej Jan Jerzy Oppersdorff nie ukrywał swoich propolskich sympatii i w czasie plebiscytu w 1921 r. głosował za przynależnością Śląska do odrodzonej Rzeczpospolitej. Jak zawsze "tolerancyjne" i "praworządne" niemieckie władze nie mogły mu tego wybaczyć. Wypuszczono 50-fenigowy banknot zastępczy przedstawiający człowieka oplecionego pajęczyną z pająkiem o ludzkiej czaszce i polskim orłem na odwłoku z napisem "Oppersdorff" oraz ostrzeżeniem "Patrz komu ufasz". Oppersdorffowie wciąż żyją m.in. w Niemczech, ale po śmierci XII ordynata Jana Jerzego w roku 2003, nie wykazują zainteresowania swoimi związkami z Głogówkiem.
1606 r. - dawne przedzamcze zamieniono na zamek dolny. Rozebrano mur kurtynowy i wzniesiono nowe skrzydła zamku, którego kształt przypominał teraz czworobok.
lata 1618-1647 - następna rozbudowę przeprowadził Jan Jerzy III. Zbudowano wtedy krużganki na zamku dolnym, a nieco później bramę wjazdową, rozpoczęto też budowę kaplicy zamkowej, którą można oglądać do dziś. Powstały malowidła ścienne autorstwa Franciszka Sebastini, który mieszkał przez kilka lat w zamku. Poszerzono obszar parku dookoła zamku - dokument z tamtego okresu mówi, iż nadano mu charakter wypoczynkowo - użytkowy
1643 r. - zamek Głogówek został splądrowany przez Szwedów podczas wojny trzydziestoletniej
1655 r. - w odnowionej rezydencji Oppersdorffów gościł polski król Jan Kazimierz
lata 1671-1672 - na zamku górnym postawiono 3 portale, a na zamku dolnym przebudowano wieżę zegarową i bramę wjazdową
ok. 1730 r. - dokonywane były zmiany w wyglądzie zamku w duchu baroku
ok. 1781 r. - zamek przeszedł na morawską linię Oppersdorffów. Nie dbali oni o rezydencję, bo kilkanaście lat później opisy mówią, iż budowla jest zrujnowana
1800 r. - pożar zniszczył część wnętrz zamkowych
1806 r. - na zamku VIII ordynata Franciszka Oppersdorffa przebywał Ludwik van Beethoven. W tym okresie usnięto renesansowe heły z wież i rozebrano XVI-wieczny budynek na podzamczu, a kaplice na zamku górnym zamieniono na pokoje mieszkalne
Rysunek zamku od strony dziedzińca z 1644 r.
poł. XIX w. - Edward Jerzy Oppersdorff przeprowadził przebudowę zamku w stylu neogotyckim, a parku w stylu angielskim.
Jego syn Jan Jerzy upiększył park wieloma egzotycznymi drzewami i krzewami. Wieże otrzymały neogotyckie blanki
1914 r. - w rezydencji Oppersdorffów mieściły się kwatery wojskowe i pomieszczenia dla jeńców
po 1945 r. - zamek oczywiście odebrano Oppersdorffom. Następnie w końcu lat 50-tych rozpoczęto prace konserwatorskie, a po ich zakończeniu obiekt stał się siedzibą muzeum monograficznego malarza Jana Cybisa
po 1970 r. - na dziedzińcu zamkowym zbudowano pawilon handlowy
2005 r. - władze miejskie postanowiły w końcu sprzedać zabytek. Za 160 tys. zł zakupił go R. Majchrowski, specjalista od restrukturyzacji przedsiębiorstw i handlu zagranicznego. W ciągu kilku lat, zamek stać się ma centrum hotelowo - konferencyjnym
2010 r. - lokalne władze rozpoczęły prawne procedury aby odzyskać zamek, ponieważ jego nabywca nie wywiązał się z umowy i nie prowadzi prac renowacyjnych. Wstęp do budowli został zawieszony na czas nieokreślony.
2012 r. - sąd zadecydował o zwrocie zamku gminie
07.2013 r. - zabytek oficjalnie przejęła gmina. Jego stan jest gorszy niż przed sprzedażą go Majchrowskiemu. W planach jest podzielenie zabytku na część muzealną, gastronomiczną, hotelową i handlową. Restaurację i adaptację zamku gmina chce przeprowadzić w partnerstwie z inwestorami prywatnymi.
11.2018 r. - zakończono pierwszy etap prace renowacyjnych na Zamku. Na realizację zadania Gmina Głogówek pozyskała środki w wysokości: 3 758 820 zł.
Widok Głogówka z początku XIX wieku wg C. F. Stuckarta. Najprawdopobnie dwie pierwsze wieże od lewej należą do zamku
Królewska para na wygnaniu
Na zamku w Głogówku w 1655 r. przebywał król Jan Kazimierz. Tutaj właśnie wraz z dworem, liczącym 1800 osób (miasto miało 1100 mieszkańców) schronił się przed najazdem szwedzkim, choć Henryk Sienkiewicz w "Potopie" używa zmienionej nazwy Głogów. Wcześniej zawitała tu już jego żona Ludwika Maria, która widząc przybywającego męża zrobiła mu dużą awanturę i czyniła wymówki, iż porzuca kraj w potrzebie.
Goszcząc rodzinę królewską, Franciszek Euzebiusz Oppersdorff odwdzięczył się za schronienie jakie udzielił jego rodzinie król Władysław IV na Wawelu i w Niepołomicach w czasie wojny trzydziestoletniej.
Zamek stał się więc emigracyjną stolicą Polski, a pomoc Oppersdorffów trudna do przecenienia, ponieważ żaden kraj ani księstwo nie życzyło sobie obecności polskiego monarchy z obawy przed odwetem Szwedów.
Gospodarze należycie przygotowali się do wizyty królewskiej i pod karą wysokiej grzywny nakazali odnowienie drogi i domów przy drodze do zamku. Król przebywał w Głogówku 2 miesiące wysyłając m.in. poselstwa do wielu państw europejskich z prośbą o pomoc. Później udał się na Spisz do zamku w Lubowli, gdzie oczekiwał go marszałek wielki koronny i późniejszy hetman polny - Jerzy Sebastian Lubomirski, który wcześniej sprzeciwiał się opuszczeniu przez króla kraju. W zamku nadal rezydowała jeszcze kilka miesięcy Ludwika Maria i rozdysponowywała fundusze własne i nadsyłane z zagranicy na walkę z najeźdźcą. Za udzieloną gościnę król podarował właścicielowi Głogówka 3 wspaniałe rumaki.
Pocztówka z Głogówka z początku XX wieku. Budynku po prawej stronie od bramy wjazdowej dziś już nie ma
Informacje praktyczne
ADRES I KONTAKT Zamek Oppersdorffów - ul. Zamkowa 23, Głogówek
CZAS Oglądnięcie zamku z zewnątrz i wewnątrz oraz muzeum zajmowało kiedyś ok. 45 min. Aktualnie obejście dookoła i spacer po parku zajmuje ok. 25 minut
WSTĘP Kiedyś wolny na zewnątrz i płatny do środka (2 sale), ale obecnie obiekt jest niedostępny. Można tylko obejść dookoła.
Dziedziniec zamku Głogówek na pocztówce z ok. 1920 roku
Położenie i dojazd
Centralno - południowa cześć woj. opolskiego. 20 km. na zachód od Kędzierzyna Koźla. Zobacz na mapie.
Współrzędne geograficzne:
Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N50.35582222° E17.86093056°
format DM (stopnie, minuty): 50° 21.3493332'N 17° 51.6558336'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 50° 21' 20.96''N 17° 51' 39.35''E
Bibliografia
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
Guerquin Bohdan - Zamki śląskie
Jurasz Tomasz - Zamki i ich tajemnice
Kaczyńscy Izabela i Tomasz - Polska - najciekawsze zamki
Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce
Dziedziniec zamku na przedwojennej pocztówce
Galeria zdjęć
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zdjęcia wykonane: wiosną 2001
Filmy wideo
Zamek Oppersdorffów w Głogówku
Zamek w Głogówku z drona
Noclegi
Głogówek - Hotel "Salve", al. Lipowa 4, tel. (077) 437 33 22
Krapkowice - Hotel Unia, ul. Sportowa 1, tel. (077) 46 61 540 (od 24 zł/os.)
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych.
Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Miniforum
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.
Ostatnie wpisy
Re: Autor: Joana Data: 2017-11-06 20:16:02
Nie do końca to prawda, o czym pan pisze. Te ziemie i podwaliny pod obecny zamek były tylko i wyłącznie polskie. Dopiero polityka sąsiednich krajów i naszych władców doprowadziła do tego, że Głogówek, min. był niemiecki.
Re: Historia zamku, lata powojenne Autor: HENRYK Data: 2013-10-27 16:29:08
Głogówek poznałem w 1965 tam mieszkała moja przyszła żona to co usłyszałem, od Niej i jej rodziców o losach zamku po 1945r woła o pomstę do nieba, nie jest prawdą że natychmiast rozpoczęto prace konserwatorskie wręcz odwrotnie rozpoczęto dalszą dewastację obiektu: drewniane posadzki wyrywano na opał, zrywano glazurę na podstawki pod garnki itp., wszędzie walały się jako bezużyteczne książki z bogatego księgozbioru nikt nie dbał o zabezpieczenie obiektu przed tą dewastacją.
Moze male sprostowanie do tylulu na tej strony.Jestem urodzony w Glogowku (Oberglogau).Zamek ten zostal przez niemcow wybudowany i do konca wojny utrzymywany.Moj ojciec opowiadal jak pieknie tam bylo.Jego matka pracowala na zamku jako sprzataczka.Upadek zamku rozpocza sie jak ruskie wojsko zrobilo na zamku swoja kwatere.Gdy ruscy opuszczaki zamek nie zostawili duzo po sobie.Reszte rozkradli komunistyczne bandy i niektorzy mieszkancy Glogowka.Rozbiurka wewnetrznej czesci zamku zastala przeprowadzona na polecenie wladz komunistycznych.W oswiadczeniu stalo napisano "Tak nie wygladaly Piastowskie zamki".Tak rozpoczeto polonizacje tych regjonow.Dla wielu Polakow oswiadczenie "Auschwitz- Polski oboz zaglady" jest przekrecaniem dzejow swiata.Wiec prosze nie przekrecac faktow histori tych regionow.Zycze gospodarzom miasta i mieszkancom zeby wiecej nie robili bledow dotyczacych miasta Glogowek (Oberglogau)
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).