Głogówek

Średniowieczny zamek książęcy

Pierwotny zamek postawiono w 2. połowie XIII w. z inicjatywy opolskich książąt piastowskich. Za budowniczego uznaje się Władysława I opolskiego. Była to wtedy skromna budowla złożona z wieży mieszkalno-obronnej. W początkowym okresie zamek Głogówek, poza książętami opolskich, był w posiadaniu także Brandenburczyków, Węgrów i Habsburgów. Wieża została prawdopodobnie jeszcze w średniowieczu powiększona i zwieńczona potężnym dwukondygnacyjnym hełmem. Posiadała także narożne wieżyczki i ukośne przypory.

Beethoven na zamku w Głogówku W czasie podróży po Górnym Śląsku, do zamku Franciszka Oppersdorffa zawitał Ludwik van Beethoven. Gospodarz powitał uwielbianego kompozytora II symfonią odgrywaną przez orkiestrę zamkową. Zaskoczony gościnnością Oppersdorffów, Beethoven zadedykował im V symfonią c-moll, nad którą właśnie pracował. Franciszek wsparł go za to 500 florenami. Klawikord używany przez kompozytora traktowano później jak rodzinną relikwię.

1283 r. - książę Bolko I, syn Władysława I, uczynił z Głogówka swoją drugą rezydencją (po Opolu). Wieża mieszkalna została zapewne powiększona
1324 r. - miasto przeszło pod lenno czeskie. Pod koniec życia w zamku mieszkał na stałe książę Bolesław Pierworodny (syn Bolka I)
1373 r. - syn Bolesław Pierworodny - Henryk rozbudował zameczek o skrzydło południowe i północne
1382 r. - panem Głogówka został książę Władysław Opolczyk
1406 r. - po śmierci Władysława jego żona Ofka przekazała zamek swojemu bratankowi Bolkowi IV księciu opolsko-niemodlińskiemu
1428 r. - Głogówek najechali husyci, zniszczyli miasto, a zwłaszcza klasztor paulinów, ale zamek ocalał. Prawdopodobnie dzięki przystaniu syna księcia Bolka IV (Bolka V) do husytów
1430 r. - władzę w Głogówku objął Bolko V zwany "Husytą"
1478 r. - warownia ucierpiała w wyniku pożaru
1533 r. - po śmierci księcia Jana Dobrego ostatniego z Piastów, Śląsk przejęli Habsurgowie. Zamek w Głogówku stał się siedzibą rodu Zeidlitzów
1562 r. - kolejnymi właścicielami i to aż do 1945 r. zostali Oppersdorffowie, a z majątku głogóweckiego utworzyli ordynację
1571 r. - zakończona została przebudowa warowni. Jan Oppersdorff praktycznie rozebrał starą budowlę i postawił od nowa wielką rezydencję renesansową, złożona z trzech skrzydeł ustawionych w podkowę oraz budynku podzamcza od południa. Powstały też piękne ogrody z sadzawkami i park
1582 r. - Głogówek został całkowicie zniszczony przez wielki pożar, ocalał tylko zamek i kilka domów
lata 1584-1587 - kolejna rozbudowa przeprowadzona przez Jana Jerzego II Oppersdorffa przyniosła dostawienie 4 narożnych, cylindrycznych wież oraz nadbudowę skrzydła zachodniego. Podzamcze zostało przebudowane na obszerny dziedziniec, postawiono również browar, słodownię, piekarnię stajni i spichlerz

Oppersdorffowie Oppersdorffowie to stary śląski ród, którego korzenie sięgają średniowiecza. Mimo niemieckiego nazwiska i takichże koligacji, nigdy nie byli wrogo nastawieni do Polski. Po I wojnie światowej Jan Jerzy Oppersdorff nie ukrywał swoich propolskich sympatii i w czasie plebiscytu w 1921 r. głosował za przynależnością Śląska do odrodzonej Rzeczpospolitej. Zawsze tolerancyjne i praworządne niemieckie władze nie mogły mu tego wybaczyć. Wypuszczono 50-fenigowy banknot zastępczy przedstawiający człowieka oplecionego pajęczyną z pająkiem o ludzkiej czaszce i polskim orłem na odwłoku z napisem "Oppersdorff" oraz ostrzeżeniem "Patrz komu ufasz". Oppersdorffowie wciąż żyją m.in. w Niemczech, ale po śmierci XII ordynata Jana Jerzego w roku 2003, nie wykazują zainteresowania swoimi związkami z Głogówkiem.

1606 r. - dawne przedzamcze zamieniono na zamek dolny. Rozebrano mur kurtynowy i wzniesiono nowe skrzydła zamku, którego kształt przypominał teraz czworobok.
lata 1618-1647 - następna rozbudowę przeprowadził Jan Jerzy III. Zbudowano wtedy krużganki na zamku dolnym, a nieco później bramę wjazdową, rozpoczęto też budowę kaplicy zamkowej, którą można oglądać do dziś. Powstały malowidła ścienne autorstwa Franciszka Sebastini, który mieszkał przez kilka lat w zamku. Poszerzono obszar parku dookoła zamku - dokument z tamtego okresu mówi, iż nadano mu charakter wypoczynkowo - użytkowy
1643 r. - zamek Głogówek został splądrowany przez Szwedów podczas wojny trzydziestoletniej
1655 r. - w odnowionej rezydencji Oppersdorffów gościł polski król Jan Kazimierz
lata 1671-1672 - na zamku górnym postawiono 3 portale, a na zamku dolnym przebudowano wieżę zegarową i bramę wjazdową
ok. 1730 r. - dokonywane były zmiany w wyglądzie zamku w duchu baroku
ok. 1781 r. - zamek przeszedł na morawską linię Oppersdorffów. Nie dbali oni o rezydencję, bo kilkanaście lat później opisy mówią, iż budowla jest zrujnowana
1800 r. - pożar zniszczył część wnętrz zamkowych
1806 r. - na zamku VIII ordynata Franciszka Oppersdorffa przebywał Ludwik van Beethoven. W tym okresie usnięto renesansowe heły z wież i rozebrano XVI-wieczny budynek na podzamczu, a kaplice na zamku górnym zamieniono na pokoje mieszkalne
poł. XIX w. - Edward Jerzy Oppersdorff przeprowadził przebudowę zamku w stylu neogotyckim, a parku w stylu angielskim. Jego syn Jan Jerzy upiększył park wieloma egzotycznymi drzewami i krzewami. Wieże otrzymały neogotyckie blanki
1914 r. - w rezydencji Oppersdorffów mieściły się kwatery wojskowe i pomieszczenia dla jeńców
po 1945 r. - zamek oczywiście odebrano Oppersdorffom. Następnie w końcu lat 50-tych rozpoczęto prace konserwatorskie, a po ich zakończeniu obiekt stał się siedzibą muzeum monograficznego malarza Jana Cybisa
po 1970 r. - na dziedzińcu zamkowym zbudowano pawilon handlowy
2005 r. - władze miejskie postanowiły w końcu sprzedać zabytek. Za 160 tys. zł zakupił go R. Majchrowski, specjalista od restrukturyzacji przedsiębiorstw i handlu zagranicznego. W ciągu kilku lat, zamek stać się ma centrum hotelowo - konferencyjnym
2010 r. - lokalne władze rozpoczęły prawne procedury aby odzyskać zamek, ponieważ jego nabywca nie wywiązał się z umowy i nie prowadzi prac renowacyjnych. Wstęp do budowli został zawieszony na czas nieokreślony.
2012 r. - sąd zadecydował o zwrocie zamku gminie
07.2013 r. - zabytek oficjalnie przejęła gmina. Jego stan jest gorszy niż przed sprzedażą go Majchrowskiemu. W planach jest podzielenie zabytku na część muzealną, gastronomiczną, hotelową i handlową. Restaurację i adaptację zamku gmina chce przeprowadzić w partnerstwie z inwestorami prywatnymi.
11.2018 r. - zakończono pierwszy etap prace renowacyjnych na Zamku. Na realizację zadania Gmina Głogówek pozyskała środki w wysokości: 3 758 820 zł.

Bibliografia