Możesz ocenić: Głuchów (woj. podkarpackie) - Szlachecki dwór obronny (zniszczony)
Opis i stan obecny
We wsi Głuchów sąsiadującej z Łańcutem na wzgórzu zwanym Winna Góra lub Winnica, po prawym brzegu rzeki Sawy stała kiedyś rezydencja rodu Korniaktów. Wbrew nazwie nie jest to jednak góra, lecz niewielkie wzgórze położone tuż przy szosie. Dwór Głuchów był podobno bardzo bogato wyposażoną rezydencją, o której wspomina W. Łoziński. Znany jest opis wspaniałej komnaty z sufitem zdobionym 2500 złocistymi różami, za które zapłacono zawrotną sumę 12000 zł.
Mimo badań sondażowych pod kierunkiem A. Gruszczyńskiej z lat 70-tych XX wieku archeolodzy nie odnaleźli murowanych fundamentów, jednakże dokonane odkrycia potwierdzają istnienie w tym miejscu siedziby szlacheckiej, która prawdopodobnie była drewniana.
Natrafiono bowiem na kamienny piec oraz sporą ilość ceramiki i kafli z XVI-XVII wieku. Poza tym 1 jamę neolityczną z ceramiką kultury lendzielskiej.
Przypuszcza się, że piec pełnił funkcje piekarnicze dla zamku, ponieważ nie natrafiono na żadne ślady produkcji rzemieślniczej.
Kafle są bogato zdobione, posiadają motywy roślinne, zwierzęce, geometryczne i heraldyczne.
Zagadką pozostaje fragment kamiennego muru łączonego zaprawą wapienną o wymiarach 190x180 cm w środkowej części wzgórza.
Wg powojennych opowiadań chłopów zebranych przez Franciszka Kotulę, u podnóża Winnej Góry od strony płd.-zach wykopywano sporą ilość dużych kamieni i starych cegieł "niepodobnych do dzisiejszych, ze śladami palców".
Obecnie wzgórze od dawna wykorzystywane jest pod uprawę i nie można doszukać się jakichkolwiek śladów siedziby obronnej. Jest trochę pofałdowane, ale śladów wałów czy fosy nie widać. Można to tłumaczyć tym, że od strony południowej wzgórza przebiega główna droga Rzeszów-Przemyśl, a od północy linia kolejowa tej samej relacji, tak więc wygląd okolicy został znacznie zmieniony. Warto wiedzieć że sąsiednie wzgórze oddzielone jarem, położone bardziej na wschód i wyższe również zwie się Winnicą, ale "Drugą", a tam badań nie prowadzono. Wg F. Kotuli mogły to być miejsca po pradawnym grodzie i podgrodziu.
Niedawno pod Winnicą wybudowano duże rondo, a samo wzgórze zniszczono od wschodu i strony płd.-zachodniej. Postawiono tam jakieś budynki. Brak informacji, aby prace budowlane były kontrolowane przez służby konserwatorskie, a szkoda, bo po rozkopaniu wzgórza można było coś odnaleźć - właśnie od południowego-zachodu jest oznaczony murowany budynek na XVIII-wiecznej mapie i odnajdywano cegły palcówki...
Lochy
Legenda mówi o podziemnym korytarzu łączącym rezydencję Korniaktow z pierwszym zamkiem łańcuckim stojącym kiedyś na terenie dzisiejszej plebani (3 km od Winnej Góry). Później piwnice te zostały połączone z podziemiami nowego zamku łańcuckiego i wykorzystywane przez Lubomirskich do przechowywania wina oraz jako połączenie z winnicą, którą utworzyli oni na wzgórzu. Stąd wzięła się nazwa Winna Góra.
Pogłoski o skarbach ukrytych w tych lochach sprawiły, że w XIX i XX wieku wzgórze było wielokrotnie rozkopywane przez poszukiwaczy skarbów i nawet sama Maria Potocka z Łańcuta zarządziła badanie murów zamkowych w poszukiwaniu wejścia do nieznanych sobie piwnic. Natomiast tuż przed wojną na Winnej Górze pojawił się francuski różdżkarz i podobno również nic nie znalazł.
Fragmenty kafli znalezione w Głuchowie, źródło: archiwum badań archeologicznych Muzeum Okręgowego w Rzeszowie
Plany i rekonstrukcje
Austriacka mapa z ok. 1770 r. pokazuje budynek na Winnej Górze (na niebiesko)
Historia, wydarzenia
Z tego co wiadomo o dworze w Głuchowie, powstał on w 2. połowie XVI w. z inicjatywy rodu Korniaktów, którzy kupili wieś od panów na Łańcucie - Pileckich. Wkrótce potem, przejął go jego zięć Jan Gratus Tarnowski, który zaniedbał siedzibę. W latach 90-tych XVI w. zameczek został zajęty przez znanego awanturnika Stanisława "Diabła" Stadnickiego. Ten utracił go podczas zbrojnych zatargów z Łukaszem Opalińskim w końcu XVI w. Obiekt został wtedy zniszczony i nigdy nie odbudowany.
Spotkanie
Na kartach Historii znalazła się wzmianka o Głuchowie podczas "potopu szwedzkiego". 23 marca 1656 r. zjechali tutaj Stefan Czarniecki i Jerzy Sebastian Lubomirski. Zamek już nie istniał, ewentualnie był w całkowitej ruinie, więc najważniejsi polscy dowódcy walczący ze skandynawskim najeźdźcą spotkali się w polu. Kto wie, może nawet raczyli się winem z piwnic Lubomirskiego? Wiadomo, że zapadły tu ważne decyzje odnośnie dalszych walk ze Szwedami. Czarniecki ruszył nękać Szwedów wojną partyzancką, a Lubomirski zajął Sandomierz zamykając im drogę odwrotu przez Wisłę.
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego okolicy Winnej Góry w Głuchowie. Widać ziszczony fragment od płd.-zach. Od wschodu wzgórze również jest zniszczone współczesną zabudową
Informacje praktyczne
ADRES I KONTAKT brak
CZAS Oglądnięcie wzgórza zajmuje ok. 15 minut.
WSTĘP Niegdyś było to tylko pole uprawne z wolnym wstępem. Obecnie z dwóch stron zabudowano je, więc dostęp może być tylko częściowy.
Zdjęcia kamiennego pieca w Głuchowie, źródło: archiwum badań archeologicznych Muzeum Okręgowego w Rzeszowie
Położenie i dojazd
Centralna część woj. podkarpackiego. 20 km na wschód od Rzeszowa. Zobacz na mapie.
Niedawno przy Winnej Górze wybudowano rondo, łatwo więc ją odnaleźć.
Współrzędne geograficzne:
Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N50.08203056° E22.27420278°
format DM (stopnie, minuty): 50° 4.9218336'N 22° 16.4521668'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 50° 04' 55.31''N 22° 16' 27.13''E
Bibliografia
Łoziński Włądysław - Prawem i lewem
Proksa Michał - Studia nad zamkami i dworami ziemi przemyskiej od połowy XIV do początków XVIII wieku
Galeria zdjęć
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.
Ostatnie wpisy
Winnica Autor: Michał Data: 2024-01-21 18:33:08
W opracowaniu byłego dyrektora Muzeum Zamku Łańcut,
Przeczytałem, że dwór został przez Opalińskiego zamieniony na stajnie.
Po pewnym czasie był tak zanieczyszczony, że został podpalony.
Nazwa winnica pochodzi od piwniczek na wino, które były na wzgórzu.
Istnieje legenda o tunelu, który łączy wzgórze plebańskie w Łańcucie z Winnicą.
Re: Tak będą za kilkanaście lat wyglądać zdjęcia obecnych ruin zamków Autor: Roska Data: 2010-10-07 21:28:41
I chyba właśnie o to chodzi.
Obecnie panuje przekonanie (w pewnych kręgach) że można budować przyszłość nie patrząc w przeszłość.
Czy ktoś próbował sprawdzić ile po roku '90 zabytkowych budowli - nie tylko zamków - zostało zniszczonych po tym jak w niejasnych okolicznościach zostały sprzedane jakimś szemranym typkom?
Re: Tak będą za kilkanaście lat wyglądać zdjęcia obecnych ruin zamków Autor: OSKIT Data: 2009-05-23 11:31:18
Mam pytanie a mianowicie ma ktoś jakieś skany lub foto tego zamku fortu !!!!!
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).