ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Gołańcz (woj. wielkopolskie) - Średniowieczny zamek rycerski
Zamek w Gołańczy stoi na płn.-wsch. brzegu jeziora Smolary. Było to niewielkie założenie obronno-rezydencjonalne zbudowane z cegły. Do dzisiaj zachowała się sporych rozmiarów wieża mieszkalna o wysokości 20 m, otoczona czterometrowym murem 4 m z wieżyczką flankującą oraz bramą. Grubość murów dochodzi do 2 m. Wieża posiadająca 2 piętra + kondygnację podziemną, wsparta jest w narożach szkarpami. Wejście do niej prowadzi od strony północnej przez późnogotycki portal. Jest on nieco cofnięty, ponieważ wjazd był chroniony spuszczaną kratą, tzw. broną. Dodatkowo znajdował się tam otwór do rzucania pocisków. Wieża Gołańcz była w średniowieczu niezwykle nowoczesną budowlą - posiadała system kanalizacji i ogrzewania gorącym powietrzem. Do dzisiaj zachowały się gotyckie umywalki i pisuar. Największa, reprezentacyjna komnata znajdowała się na najwyższej kondygnacji. Niegdyś obok wieży stał jeszcze podłużny budynek, który zamykał całe założenie zamkowe od południa. Przez ostatnich kilkanaście lat, zamek próbowało rekonstruować kilku kolejnych prywatnych właścicieli, ale nic z tego nie wyszło. Być może przyznanie dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, o jaką starają się lokalne władze, pozwoli przywrócić mu dawną świetność.
![]() Plan zamku Gołańcz w XV wieku wg A. Kąsinowskiego ![]() Rekonstrukcja zamku Gołańcz w XV w. wg J. Salma Źródło: Leksykon Zamków w Polsce, L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm, Arkady 2002
Początki zamku sięgają II poł. XIV w. Wybudował go ktoś z rodu Pałuków, bowiem Gołańcz leżał w ich kluczu majątkowym. Ostatnie badania pozwalają przypisać budowę biskupowi włocławskiemu Maciejowi z Gołańczy (zm. w 1368 r.), który często bywał w rezydencji papieskiej w Awinionie
i wiedział o planach budowy przez Benedykta XII papieskiego donżonu nazwanego Wieżą Aniołów.
Być może więc tym kierował się biskup nadając swej rezydencji kształt donżonu (wolno stojącej wieży mieszkalno-obronnej).
Budowla o wymiarach 17x11 m z drewnianymi budynkami gospodarczymi otoczona była wałem z palisadą oraz mokradłami. Wjazd prowadził przez czworoboczną wieżę bramną od strony zachodniej.
![]() Widok zamku w Gołańczy od płd.-wsch. w I poł. XIX w. wg E. Raczyńskiego Źródło: Zamki w Polsce, Bohdan Guerquin, Arkady 1984 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
Legenda związana za zamkiem nawiązuje do czasów "potopu". Piękna kasztelanka z Gołańczy chcąc uniknąć ślubu z oficerem wojsk szwedzkich rzuciła się w toń jeziora smolarskiego. Od tej pory, co roku w noc świętojańską 23 czerwca wynurza się z wody jej duch z wieńcem lilii na głowie i krąży po ruinach zamku. Inna wersja legendy mówi, iż kasztelanka popełniła samobójstwo, gdy dowiedziała się, że obrońcy zamku zgodzili się na warunki kapitulacji. Zawstydzili się obrońcy, iż niewiasta bardziej o honor dba niż mężowie i bronili zamku do ostatka.
![]() Przedwojenna pocztówka Kolejna zjawa pojawiająca się na murach zamku Gołańcz jest białą damą z rozpuszczonymi włosami trzymającą pęk kluczy. To duch siostry dawnego właściciela, który słynął z surowości i był bardzo nielubiany w okolicy. Miał on jedną ukochaną córkę, w której zadłużył się syn sąsiada. Gdy pewnego razu zobaczył zakochaną parę razem, bez wahania zabił chłopaka. Jakiś czas potem pan Gołańczy musiał wyruszyć na wojnę, zostawił więc córkę pod opieką siostry. Ta pilnowała jej jak mogła, co wieczór zamykała wszystkie bramy i drzwi. Sąsiadom jednak udało się do niej dostać i wydostać z zamku. Gdy po powrocie z wojny pan dowiedział się o tym w gniewie ściął głowę swej siostry. Od tej pory jej duch tuła się o północy i nieraz już wystraszy przechodniów. Istnieje też legenda o nieodkrytych jeszcze skarbach w Gołańczy, ale wiążą się one nie z samym zamkiem, ale z zamkowym jeziorem. Podczas którejś z wojen szwedzkich u bardzo bogatej mieszczanki kwaterował wrogi oficer. Wkrótce zakochał się w swojej gospodyni, lecz ona odrzucała jego amory. W końcu postanowiła uciec. Spakowała więc swoje skarby do worka i poszła przez zamarznięte jezioro. Zobaczył ją Szwed i wbiegł za nią na jezioro. Lód się jednak załamał i oboje utonęli.
![]() CZAS ![]() WSTĘP ![]()
Zamek stoi na wschód od rynku (trzeba iść ul. Kościelną lub Piotrowskiego. Samochodem dojeżdża się do niego drogą wzdłuż torów (ul. Składowa) koło dworca PKS i PKP, następnie przy dworcu PKS skręcamy w prawo w ul. Dworcową i prosto dojeżdżamy do ul. Zamkowej, powinno być już widać jezioro i ruiny. ![]() Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N52.94386667°, E17.30510278° format DM (stopnie, minuty): 52° 56.6320002'N, 17° 18.3061668'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 52° 56' 37.92''N, 17° 18' 18.37''E
![]() ![]() ![]() ![]()
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
![]() ![]() ![]() ![]() Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych. Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
![]() Powrót do strony startowej
(c) 2001-2021 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę