ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||
![]()
Możesz ocenić: Golub-Dobrzyń (woj. kujawsko-pomorskie) - Średniowieczny zamek krzyżacki, później rozbudowany
Krzyżacki zamek w mieście Golub-Dobrzyń leży w jego golubskiej części, na wysokim wzgórzu na prawym brzegu Drwęcy. Zabytek wspaniale góruje nad miastem i okolicą. Warto wiedzieć, ze wzdłuż rzeki, oddzielającej złączone po II wojnie światowej dwie miejscowości przebiegała niegdyś granica kraju.
Wewnętrzny dziedziniec sprawia nieco dziwaczne wrażenie. O ile reprezentacyjna kondygnacja z drewnianymi krużgankami wygląda odpowiednio, to już białe kolumny na parterze i otynkowane 2. piętro z prostymi oknami to szkaradztwo. Z dziedzińca prowadzi zejście do kawiarni "Rycerskiej" w piwnicach oraz do mieszczącego się w części zamku hotelu. Choć wyróżniono aż 5 faz budowy warowni, to budowla powstała praktycznie w całości w XIV stuleciu (etapy wznoszenia poszczególnych elementów widać na grafikach poniżej). Później zmieniało się tylko gdanisko od północy, przybudówki przy bramie i detale architektoniczne jak zwieńczenia murów attyką. Głównym skrzydłem trzykondygnacyjnego zamku górnego było południowe, które mieściło na piętrze kaplicę i refektarz, pełniący również rolę kapitularza (nie było osobnej sali o tym przeznaczeniu). Refektarz posiada sklepienia krzyżowo-żebrowe i był ogrzewany piecem typu hypocaustum, który można oglądać na parterze. Kaplica to pomieszczenie, które w największym stopniu zachowało pierwotny charakter, można tu zobaczyć gotyckie sklepienia gwiaździste i ostrołukowe okna z maswerkami. Komtur krzyżacki zajmował pomieszczenia skrzydła zachodniego. Posiadał własną komnatę, sypialnię i kaplicę. Przypuszcza się, że po postawieniu przybudówek na zewnątrz tego skrzydła komtur zajął jedną z nich. Parter i piwnice służyły jako pomieszczenia gospodarcze (od północy znajdowała się kuchnia). Najwyższa kondygnacja pełniła funkcje spichrza.
Z zamkiem związanych jest kilka nieporozumień i błędnych interpretacji. Wnętrza zostały bowiem źle rozpoznane przez niemieckich badaczy w końcu XIX wieku, co skutkuje błędnymi opisami do dnia dzisiejszego. Nawet na oficjalnej stronie zamku komnaty są lokalizowane wg starych opracowań. Również sami Krzyżacy skomplikowali prace naukowcom stawiając fundamenty głównej wieży w różnych miejscach, ale ostatecznie porzucając jej budowę. Dlatego przez dziesięciolecia uważano, że zamek górny posiadał kwadratową wieżę w narożniku północno-zachodnim, zniszczoną gdzieś w XVI wieku. Współczesne badania pozwoliły ustalić, że owa wieża nigdy nie została zbudowana. Następnie kwadratowe fundamenty znalazły się w miejscu zachowanej do dziś okrągłej baszty, ale i tu wieża nie powstała, dopiero później postawiono na nich basztę ogniowa. ![]() Pocztówka z 1927 roku przedstawiająca Golub i górujący nad nim zamek w ruinie Mimo iż zamek Golub ma spore zasługi - w latach 70-tych narodził się tu polski ruch rycerski i tutaj odbywały się pierwsze turnieje, to pozostały mi po nim złe wspomnienia. Było to jednak dawno temu i zabytek czeka na ponowne odwiedziny. Golub okazał się pierwszym zamkiem, z którego wyszedłem zniesmaczony. Aby wejść na dziedziniec trzeba było zapłacić 10 zł (w 2003 r. niewiele więcej kosztowało zwiedzanie zamku w Pszczynie, Pieskowej Skale czy Kielcach!). Za to wraz z przewodnikiem zwiedzało się 4 (słownie cztery) komnaty bez żadnego oryginalnego wyposażenia. W jednej znajdowały się dawne narzędzia pracy, w kaplicy repliki mieczy (na sprzedaż) i flagi z herbami, w następnych ekspozycje ze sztuką współczesną, w tym malarstwo historyczne z portretem jaśnie pana kasztelana zamku (współczesnego) - mgr Z. Kwiatkowskiego na poczesnym miejscu.
W otoczeniu zamku postawiono kilka armat (docelowo ma ich być 120), a na skraju wzgórza usytuowany jest taras widokowy z interesującą panoramą okolicy. ![]() XIX-wieczna grafika z widokiem zamku od strony miasta ![]() Przedwojenne zdjęcie na tle zamku Golub
![]() Plan reprezentacyjnego 1. piętra zamku górnego w Golubiu Dobrzyniu w okresie średniowiecznym wg C. Steinbrechta z końca XIX wieku skorygowany po współczesnych badaniach + własne dodatki. 1 - kaplica, 2 - refektarz, 3 - dormitorium, 4 - magazyny i spiżarnia nad mieszczącą się w tym skrzydle na parterze kuchnią, 4a - otwór łączący izbę na piętrze z kuchnią, 5 - zakrystia, 6 - komnaty komtura, 7 - studnia, 8 - przypuszczalnie infirmeria (szpital) , 9 - baszta, 10 - gdanisko, 11 - miejsce nieukończonej narożnej wieży, 12 - średniowieczna przybudówka, zwana później pałacykiem Anny Wazówny, a - izdebka pokutna, b - schody na ganek obronny ![]() Plan zamku i ufortyfikowanego miasta w okresie potopu szwedzkiego w 1655 roku na podstawie grafiki E. Dahlbergha ![]() ![]() Fazy i etapy budowy zamku w Golubiu. Opracowanie B. Wasik. ![]() Rekonstrukcja zamku krzyżackiego w Golubiu w końcu XIV wieku wg I. Sławińskiego. Widać w rzeczywistości nie wybudowaną wieżę główną w narożniku północno-zachodnim ![]() Próba rekonstrukcji wyglądu zamku golubskiego w 2. ćwierci XV wieku wg B. Wasika. ![]() Rekonstrukcja dziedzińca zamku krzyżackiego w Golubiu na wizualizacji 3D Pawła Moszczyńskiego (castles3d.pl).
Warownię golubską wzniesiono na przełomie XIII i XIV w z inicjatywy krzyżackiego komtura Konrada von Sacka. Początkowo składał się na nią tylko zamek górny, kształtem przypominający obecny zamek. Później dobudowano niezachowane do dziś przedzamcze, obwiedzione murem z wieżami.
Zamek murowany w Golubiu poprzedzała warownia drewniana, ale nie wiadomo czy stała w tym samym miejscu. Istnieją przesłanki
by fosę i wał od zachodu przedzamcza oraz warstwę spalenizny pod zamkiem górnym łączyć ze starszą budowlą.
Natomiast teza o istnieniu w tym miejscu grodu wczesnośredniowiecznego została odrzucona po nieudanych poszukiwaniach jego śladów.
![]() Miasto i zamek Golub od wschodu w I połowie XVIII w. Rysunek J.F. Steinera
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Widok zamku w Golubiu Dobrzyniu w 2. połowie XIX w. wg Napoleona Ordy ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Zamek Golub - widok znad Drwęcy, zdjęcie z okresu międzywojennego ![]() Zamek w Golubiu na pocztówce z 1914 roku
Zamek ma swoja zjawę - "białą damę", a jest nią oczywiście Anna Wazówna. Podobno widywano ją odzianą w białą szatę zdobioną perłami, przechadzającą się nocą po komnatach i krużgankach. Od kilku lat na zamku odbywają się bale sylwestrowe zwane "Sylwestrem Sław" z udziałem najsławniejszych Polaków (w tym takie "sławy" jak Lew Rywin). Kulminacyjnym punktem jest wyjście z ukrytego za obrazem Wazówny przejścia w wielkiej sali reprezentacyjnej, owej białej damy. Co roku ducha odtwarza aktualna Miss Polonia, która tańczy następnie z gośćmi do samego świtu, kiedy to znika by ponownie się pojawić za jakiś czas i pokazać, że nadal troszczy się o swój zamek. Poza tym towarzystwo bawi się w pieczenie barana, pochód z pochodniami itp.
![]() Zamek w Golubiu na pocztówce przedwojennej Podania opowiadają też jak to duch Anny pomógł więźniom, których pojmali Szwedzi podczas "potopu". Wraz z ich wkroczeniem do Golubia zakończył się szczęśliwy okres rozwoju miasta. Poczynili ogromne zniszczenia, a na ludzi nałożyli bardzo dotkliwe kontrybucje. Kto nie mógł zapłacić był więziony i głodzony pod zamkiem, nie oszczędzano nawet kobiet i dzieci. Niechybnie wszyscy pomarliby w lochach, gdyby kobieca postać w bieli nie pokazała im tajnego przejścia prowadzącego pod Drwęcą do zamku w Radzikach Dużych. Gdy Szwedzi zauważyli ucieczkę Polaków przeszukali cały zamek aż znaleźli przejście w podziemiach i ruszyli w pościg. Gdy uciekający słyszeli już zbliżających się Szwedów, ze wzgórza osunął się wielki głaz i wpadł do rzeki niszcząc swoim ciężarem podziemne korytarze. Wielu najeźdźców zginęło, a reszta uciekła z miasta. Obecnie nie znajdziemy już tego korytarza, bo zostało zabudowane podczas prac konserwatorskich. ![]() Zdjęcie na dziedzińcu zamku w Golubiu z ok. 1920 roku pokazuje ogrom zniszczeń budowli
ADRES I KONTAKT
![]() CZAS ![]() WSTĘP ![]() Ponieważ informacje o godzinach otwarcia, a przede wszystkim cenach biletów szybko się dezaktualizują, sprawdź je na stronie oficjalnej opisywanego zabytku: Zamek w Golubiu - Dobrzyniu ![]() Pocztówka przedwojenna z ruinami zamku w Golubiu górującym nad miastem
Wschodnia część woj. kujawsko-pomorskiego. 35 km na północny wschód od Torunia. Zobacz na mapie.
Zamek widać z daleka, prowadzi do niego główna droga pod górę. Jadąc samochodem od południa należy go minąć i po chwili skręcić w drogę w lewo. Przy zamku jest parking płatny. ![]() Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N53.115582° E19.049306° format DM (stopnie, minuty): 53°6.93492'N 19°2.95836'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 53°06'56.10''N 19°02'57.50''E
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Pocztówka z zamkiem golubskim z 1910 roku.
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zamek Golubski w Golubiu Dobrzyniu z lotu ptaka 4K
![]() ![]() ![]()
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych.
Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
![]() Powrót do strony startowej
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę