GORZKOWICE
¤ Zamek szlachecki (zniszczony) ¤

egenda związana z zamkiem gorzkowickim dotyczy czasów "potopu". Po nieudanym oblężeniu Jasnej Góry, trzy oddziały wojsk szwedzkich z kilkoma generałami wyruszyło w kierunku Piotrkowa. Tak znaleźli się pod zamkiem w Gorzkowicach, którego właścicielką była wdowa po cześniku radomskim Walewskim. Piękna ta kobieta miała licznych adoratorów, a wśród nich był też pułkownik Wacław Sadowski. Służył on jednak Szwedom i wraz z nimi usiłował zdobyć Jasną Górę. Walewska pogardzała nim jako zdrajcą. Teraz przybył ze Szwedami i zapowiedział, że albo za niego wyjdzie albo jej zamek zostanie zniszczony, a ona uprowadzona. W odpowiedzi usłyszał: "Jeśli koniecznie chcesz mojej śmierci, dziś o północy będę gotowa". Sadowski uznał te słowa za zgodę i zaczął szykować się do ślubu o północy. Sprowadził księdza i pospraszał gości. Tymczasem Walewska rozpuściła służbę i o północy stanęła w oknie wieży zamkowej, w której umieszczone były beczki z prochem. Kiedy pułkownik w otoczeniu Szwedów wjechał na most zamkowy i dostrzegł wybrankę swego serca nisko się pokłonił, a wtedy potężny grzmot przeszył powietrze. Piękna wdowa, która nie chciała zdrajcy, zginęła w gruzach strzaskanej baszty zamkowej, jak Wanda co nie chciała Niemca, w nurtach Wisły.
Inna wersja tej opowieści, opublikowana w latach międzywojennych mówi, że pułkownik Sadowski był narzeczonym wdowy Walewskiej. Jednak gdy ta dowiedziała się o ataku Szwedów, wśród których był Sadowski, na Jasną Górę odesłała mu pierścionek zaręczynowy. Rozgniewany zdrajca począł oblegać wraz ze Szwedami zamek gorzkowicki. Nieliczna załoga otworzyła bramy warowni na znak poddania się, lecz kiedy najeźdźcy, na czele Sadowskiego, wkroczyli do zamku wdowa osobiście podpaliła beczki prochu. Zamek wyleciał w powietrze grzebiąc zarówno wrogów jak i swoich.

Bibliografia