ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Iłża (woj. mazowieckie) - Średniowieczny zamek biskupi, później rozbudowany
Zamek górny był oddzielony suchą fosą, posiadał kształt i wielkość dostosowane do warunków terenowych. Na owalnym planie wzniesiono trzy skrzydła zabudowy mieszkalnej, wieżę od wschodu, od zachodu wieżę bramną oraz studnię na niewielkim dziedzińcu. Mur obwodowy tej części warowni miał 150 m długości. Wieża posiadała grubość murów dochodzącą do 2,5 metra, zwieńczona była drewnianą izbicą, a po przebudowie w 1560 roku dekoracyjnym hełmem. Wraz z murem obwodowym i budynkiem w skrzydle północnym (dom główny) jest najstarszym XIV-wiecznym elementem zamku. Prócz typowych funkcji strażniczych była miejscem ostatniej obrony - wejście znajdowało się kilka metrów nad ziemią po drewnianych schodach, które można było szybko zniszczyć i prowadzić dalej obronę z niedostępnej baszty, nawet gdy wróg zdobył zamek. Gotycka warownia w Iłży została w pełni ukształtowana w XV wieku, gdy umocniono wjazd wieżą bramną, kolejną nieco niższą wieżą przybramną oraz mostem w dwóch miejscach zwodzonym. Wieża bramna posiadała 3 kondygnacje i była drugim pod względem wysokości obiektem na zamku. Wzmocniono ją dwiema mocnymi szkarpami. Na jej piętrze mieściła się kaplica. Była ona otwierana w stronę miasta, tak by mieszkańcy mogli uczestniczyć u podnóża zamku w nabożeństwach odprawianych przez biskupów. Z przekazów wiadomo, że cała kaplica była ozdobiona malowidłami. Najwyższa kondygnacja prawdopodobnie służyła do obsługi zwodzonego mostu. Ok. 150 lat później warownię tę przebudowano na rezydencję renesansową. Powstały dalsze budynki mieszkalne na zamku górnym i obszerny zamek dolny z fortyfikacjami przystosowanymi do broni palnej. Również ta budowla została dokończona dopiero w następnym stuleciu, gdy utworzono nowy wjazd od wschodu, broniony nowoczesną fortyfikacją bastionową. Rezydencja biskupów w Iłży była bogato wyposażona i dekorowana zarówno wewnątrz jak i z zewnątrz. Niestety nic z tego nie da się dziś zobaczyć. Można jedynie wejść na wieżę, skąd rozciąga się piękny widok na okolicę i ruiny oraz pochodzić pośród kamiennych murów wysokich na ok. 2-3 m. Widać też wgłębienie po studni i wejście do piwnic. Aktualizacja Po przeprowadzeniu na zamku górnym prac konserwacyjnych i restauracyjnych ta część warowni została nadbudowana. Powstały zadaszone komnaty z ekspozycją dotycząca dziejów warowni i prezentacją multimedialną, przywrócono głęboką na 25 metrów studnię zamkową. Ruiny posiadają też efektowną iluminację nocną, wycięto roślinność, zainstalowano drewniane tarasy widokowe. Jest więc dużo więcej do zwiedzania. ![]() Ruiny zamku w Iłży od wschodu - akwarela Teodora Chrząńskiego z polowy XIX wieku - Albumy Stronczyńskiego
![]() Ruiny zamku w Iłży od zachodu - akwarela Teodora Chrząńskiego z polowy XIX wieku - Albumy Stronczyńskiego ![]() Rysunek Czesława Thullie z powiększonym fragmentem bramy głównej. Widok od strony północno-zachodniej. Jest to odrys z nieznanego dziś oryginału i najdokładniejszy widok zamku w Iłży.
![]() Plan zamku Iłża wg J. Lewickiego. Na niebiesko najstarsze mury XIV-wiecznego zamku. A - zamek górny, B - zamek dolny, C - wieża główna, D - skrzydło południowe, E - skrzydło zachodnie, F - najstarsze skrzydło północne (dom główny), G - wieża bramna do zamku górnego, H - relikty filarów mostu, I - wieża przedbramna, J - baszta-basteja południowo-zachodnia, K - bastion bramny, L - baszta-basteja zachodnia, M - baszta-basteja północno-zachodnia, N - kapliczka
Niektórzy badacze uważają, iż początki zamku sięgają końca XIII wieku, gdy w drewnianym grodzie wzniesiono murowaną, cylindryczną wieżę. Nie zostało to jednak w pełni dowiedzione. Pewne jest natomiast, że całkowitej przebudowy grodu w zamek dokonał w I połowie XIV wieku biskup krakowski Jan Grot. Rezydencja była główną siedzibą administracyjno-sądową na sporym obszarze będącym we władaniu biskupów krakowskich.
![]() Iłża z zamkiem na grafice E. Dahlbergha podczas najazdu szwedzkiego w 1656 roku
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Zamek Iłża na litografii Napoleona Ordy z końca XIX wieku
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Zamek w Iłży na obrazie A. Schouppego z 1882 r.
Legenda mówi, iż zamek zbudowała księżna Odosława i jej rycerze. Okrutna to była kobieta. Przez lata rabunków i zbójowania zgromadziła ogromny majątek. Warownia miał służyć do ukrycia i bezpiecznego ich przechowywania. Dlatego też pod zamkiem kazała wykuć sieć korytarzy. Po latach podstarzała już księżna wyszła podczas jednej z jesiennych nocy na wysoką basztę i widok okolicy w świetle księżyca tak ją oczarował, iż zrobiła nieopatrzny krok i runęła w dół. Po tym fakcie dokładnie przeszukano cały zamek, a przede wszystkim podziemia, ale nie udało się odnaleźć skarbów Odosławy. Za to co roku na Boże Narodzenie, kto wejdzie na Górę Zamkową zobaczyć może otwarte wrota, a za nimi wypełnione złotem skrzynie. Jeśli jednak spróbuje przekroczyć wrota zostaje za nimi zamknięty na zawsze. Któregoś dnia na Górę Zamkową zaciągnął swą matkę pewien chłopiec. Było akurat Boże Narodzenie i widok ośnieżonej okolicy był wspaniały. Naraz u podnóża baszty ujrzeli otwartą bramę i błysk kosztowności. Kobieta ruszyła w ich kierunku. Gdy już dochodziła do skrzyń usłyszała okropny śmiech i brama zamknęła się na głucho. Na próżno wołała swego synka i próbowała wyjść z otaczającej ją ciemności. W końcu usiadła i tak długo płakała, aż u stóp wzgórza utworzyło się jeziorko. Wypłynął z niego strumyk nazwany przez miejscowych Jej-łzą. Z czasem nazwę ta przejęła rozwijająca się tutaj osada. Potem nazwa uległa zmianie na Iłża.
![]() Zamek Iłża na pocztówce z roku 1908 Jest jeszcze inna legenda, choć kończy się podobnie. Pewnego razu, gdy teren Iłży porastała jeszcze puszcza, przybyła tu stara królowa i rozkazała na wzgórzu wybudować zamek. Trudno tam było o wodę, wywiercono więc w skale bardzo głęboką studnię. Mówiono, że królowa chciała opłakiwać śmierć męża, ale ona wyprawiała wystawne uczy i obmyślała plany pozbycia się znienawidzonej synowej, którą królewicz poślubił wbrew jej woli. W końcu wraz z czarownikiem uknuła okrutną intrygę. Wysłała do młodego króla posłańca, iż tęskni za rodziną i prosi o odwiedziny. Król przybył wraz z małżonką myśląc, że to zakończy niesnaski z matką. Niebawem jednak dostał wiadomość o pilnej naradzie i musiał opuścić zamek, ale na prośbę matki pozostawił przy niej żonę. Teraz zgodnie z planem czarownik rzucił na nią zaklęcie i zamienił w białą kaczkę. W takiej postaci królewna została wrzucona do studni zamkowej. Nieszczęśliwa kaczka tak długo roniła łzy, aż ich potok rozmył skały i wypłynął u stóp wieży jako strumyk. Kaczka również wypłynęła z prądem na powierzchnię a tam anioł odmienił ją z powrotem w dziewczynę i przywiódł wprost w ramiona króla. Wtedy stara królowa została zamieniona w czarną kaczkę, a jej goście i słudzy we wrony i kruki. Zamek jej zaś zniszczony został przez wielką nawałnicę i pioruny, tylko wieża się ostała. Strumyk, który wypływa u stóp Góry Zamkowej na pamiątkę królowej, z której łez powstał nazwali ludzie "Jej łza". Z czasem nazwę przerobiono na Iłżę. Do dzisiaj ludowa ceramika w Iłży zdobiona jest tzw. łezkami, czyli wieloma warstwami podłużnych kropel wyglądających niczym łzy królowej lub kobiety szukającej swego dziecka z przedstawionych legend. ![]() Stara pocztówka z widokiem zamku w Iłży z 2. połowy XIX wieku
ADRES I KONTAKT
![]()
tel. +48 537 458 111
![]() CZAS ![]() WSTĘP ![]() Ponieważ informacje o godzinach otwarcia, a przede wszystkim cenach biletów szybko się dezaktualizują, sprawdź je na stronie oficjalnej opisywanego zamku/dworu: Zamek w Iłży dodatkowe informacje INNE ![]() ![]() Ruiny zamku Iłża w 1836 r. Staloryt wg rysunku Ales, pochodzący z dzieła Leonarda Chodźko "La Pologne historique..."
Południowa część woj. mazowieckiego. 27 km na południe od Radomia, 33 km na północ od Ostrowca Świętokrzyskiego. Zobacz na mapie.
Miejscowość leży przy bardzo ruchliwej drodze Radom - Rzeszów, tak więc z dojazdem nie ma problemu. Ruiny są widoczne z daleka. Wejście do nich znajduje się przy wąskiej ulicy odchodzącej z głównej drogi przy zakręcie pod Górą Zamkową. Samochód można zaparkować u podnóża tej góry. ![]() Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N51.16230833°, E21.24091944° format DM (stopnie, minuty): 51° 9.7384998'N, 21° 14.4551664'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 51° 09' 44.31''N, 21° 14' 27.31''E ![]() Zdjęcie ruin zamku iłżeckiego z okresu międzywojennego H. Poddębskiego
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Zdjęcie lotnicze z lat międzywojennych
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zamek Iłża z drona 2022
![]() ![]() ![]() ![]()
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
![]() Powrót do strony startowej
(c) 2001-2023 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę