ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) | |||||||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Kalisz (woj. wielkopolskie) - Średniowieczny zamek królewski (zniszczony)
W obrębie miejskich fortyfikacji Kalisza, w północno-wschodniej jego części stał niegdyś zamek.
Wiadomo, że od czasu fatalnego pożaru w I połowie XVI wieku nie posiadał on zbyt dużych funkcji obronnych, ale wcześniej także raczej ważniejsze były funkcje rezydencjonalne dla wielkopolskich dygnitarzy: starosty generalnego, wojewody, burgrabiego, a okresowo także dla polskich monarchów. Potężne miejskie mury i przeszkody wodne dawały bowiem wystarczające bezpieczeństwo.
Do naszych czasów nie przetrwałby po nim ślad, gdyby archeolodzy nie odsłonili fundamentów (wzmocnionych współczesnym materiałem) jednej ze ścian. Znajdują się one na terenie liceum im Asnyka, tuż przy przystanku autobusowym w centrum miasta (brawa dla władz miasta za tablice informacyjne!). Jest to jedyna istniejąca murowana pozostałość po zamku, resztę nawet z piwnicami rozebrano w XIX wieku. Zamek zbudowano z cegły na fundamentach kamiennych, na planie czworoboku z czterema skrzydłami o 3 i 4 kondygnacjach oraz wewnętrznym dziedzińcem. Początkowo nie posiadał wieży. Główny budynek znajdował się od północy i przylegał do miejskich murów obronnych. Na przeciw głównej budowli znajdowało się skrzydło z bramą do miasta, a od zachodu w budynku o drewnianych podziałach wnętrz znajdowała się druga brama do gospodarczego przedzamcza zwanego też w literaturze przygródkiem. Było ono otoczony murem, a w jego obrębie znajdowała się jedna z wież miejskich. Brama główna zamku poprzedzona była mostem zwodzonym umieszczonym ponad fosą powstała z odnóg rzeki Prosny. Ocenia się, iż zamek do czasu wspomnianego pożaru posiadał około 45 komnat, powierzchnię ok. 2000 m2, a wraz z przedzamczem zajmował stumetrowy odcinek miejskich murów obronnych. Od II poł XVI wieku, po częściowej odbudowie, zamek w Kaliszu posiadał niewielką wieżę w narożniku północno-zachodnim, ale nigdy już nie odzyskał dawnego rozmiaru ani znaczenia. Wykorzystywano tylko wybrane skrzydła - te które były w przyzwoitym stanie, a w obrębie warowni funkcjonowała piekarnia, stajnia i więzienie. Płaskorzeźba z kościoła Świętego Mikołaja w Kaliszu autorstwa A. Głębockiego. Przedstawia "machinę wyroczną" czyli gilotynę, ale przy okazji widać zamek (po prawej), miejskie mury obronne i Bramę Toruńską
Plan zamku Kalisz z zaznaczonym odsłoniętym odcinkiem fundamentów. Odcinki w kratę to mury zaznaczone na planie z roku 1803. Część biała to przypuszczalny przebieg murów Dzisiejsze usytuowanie zamku w terenie. Czworoboczny obiekt po prawej to Brama Toruńska Plan dawnego Kalisza na podstawie mapy A. Politalskiego z 1785 r. Zamek oznaczony Plan dawnego Kalisza na podstawie mapy K.Nahajewicza z 1825 r. Zamek tu już nie istnieje, w jego miejscu stoi szkoła. Rekonstrukcja zamku w Kaliszu sprzed pożaru wg T. Poklewskiego Rekonstrukcja zamku w Kaliszu, źródło: "Kalisz poprzez wieki", Krystyna Dobak-Splitt, Jerzy Aleksander Splitt
Zamek wybudowano z inicjatywy Kazimierza Wielkiego w I poł. XIV wieku. Wspomina o tym Jan Długosz. Budowa była wieloetapowa i trwała jeszcze w XV stuleciu. Początkowo był to czteroskrzydłowy obiekt, bezwieżowy z bramą od południa, zbudowany na planie czworoboku o wymiarach wg różnych badaczy: 40x50 m lub w przybliżeniu 46x46 m. Zamek był siedzibą starosty generalnego wielkopolskiego.
lata 1382-83 - Kalisz był miejscem bratobójczych walk między zwolennikami różnych kandydatów do polskiego tronu. Miasto było zdobywane, ale zamek nie.
1394 r. - zachowany dokument mówi o pieniądzach przekazanych przez króla Władysława Jagiełłę staroście Sędziwojowi z Szubina na budowę zamku kaliskiego 1537 r. - wielki pożar zniszczył zamek, a głównie boczne skrzydła zachodnie i wschodnie. Powierzchnia użytkowa warowni została zmniejszona o ok. 2/3 1564 r. - ówczesna lustracja zawiera pierwszy zachowany opis zamku kaliskiego. Z dawnej czteroskrzydłowej bryły pozostała właściwie tylko część północna i południowa. Zachodnia była bowiem zrujnowana, wykorzystywano tylko część jej dolnej kondygnacji, a część zastąpiono stajnią, wschodnia została wypalona zupełnie. Od północnego zachodu stała niewielka wieża. Dwie bramy prowadziły do miasta i do przedzamcza/przygródka. Główny budynek północny stał przy murach miejskich i miał 4 kondygnacje. Na jego dolnych kondygnacjach znajdowały się obszerne sale nazwane "tanecznicami". Komnaty mieszkalne urządzono na dwóch najwyższych piętrach. 1628 r. - z kolejnej lustracji wynika, iż stan zamku polepszył się, ale nadal jest "podruinowany" i " wiele murów pustych". Głównym budynkiem stało się prawdopodobnie skrzydło południowe z bramą, przestało istnieć całkowicie pominięte w opisie przedzamcze. Być może na gruzach skrzydła wschodniego postawiono już nowy budynek, który jest wspominany w późniejszych dokumentach
lata 1655-60 - podczas "potopu" warownia straciła fortyfikacje i bramę pocz. XVIII w. - kolejna wojna północna mocno pogorszyła stan zamku lata 1726-30 - postanowiono odbudować warownię, przeznaczając na ten cel 15 tys. złotych. Prawdopodobnie jednak wzniesiono tylko nowy budynek na dawnym skrzydle wschodnim 1789 r. - ówczesna lustracja mówi, iż zamek był opuszczony i w ruinie. Wykorzystywano tylko budynek od wschodu w którym mieściła się kancelaria i archiwum grodzkie 1792 r. - wielki pożar zniszczył ostatecznie zamek 1803 r. - teren miejski wraz z ruiną zamku Kalisz oddano w wieczystą dzierżawę Fryderykowi Wiedermanowi, twórcy loży masońskiej - "Hesperus". Później właścicielami byli kolejno: chirurg, winiarz i z powrotem miasto 1819 r. - na części terenu zamkowego postawiono Szkołę Wojewódzką - dzisiejsze Liceum im. Adama Asnyka 1956 r. - pierwsza badania archeologiczne przeprowadzone przez W. Szenicowa lata 80 XX w. - przeprowadzono kolejne badania archeologiczne pod kierunkiem Tadeusza Poklewskiego i wyeksponowano fundamenty jednej ze ścian zamku. Odnaleziono też fragmenty naczyń i kafli, monety, elementy uzbrojenia oraz narzędzia metalowe Akwarela Władysława Kościelniaka z 1954 r. - próba rekonstrukcji Zamku w Kaliszu
ADRES I KONTAKT
brak CZAS Oglądnięcie reliktów zamku zajmuje niecałe 10 minut. WSTĘP Wolny, choć fundamenty są ogrodzone. Widok z makiety Kalisza z przełomu XVI i XVII w. znajdującej się w Muzeum. Zamek, obok niego Brama Toruńska, a za rzeką Przedmieście Stawiszyńskie Źródło: Zdjecie z serwisu www.stary.kalisz.pl
Południowo-wschodnia część woj. wielkopolskiego. 132 km na południowy-wschód od Poznania,55 km na południe od Konina. Zobacz na mapie.
Do resztek zamku należy kierować się na płn.-wsch. od rynku ul. Zamkową. Na jej końcu, przy przystanku widać będzie fundamenty i tablice informacyjne. Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N51.76439167°, E18.09211944° format DM (stopnie, minuty): 51° 45.8635002'N, 18° 5.5271664'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 51° 45' 51.81''N, 18° 05' 31.63''E
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce Olejnik Karol - Grody i zamki w Wielkopolsce Pietrzak Janusz - Zamki i dwory obronne w dobrach prowincji wielkopolskiej Dobak-Splitt Krystyna, Splitt Jerzy Aleksander - Kalisz poprzez wieki
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Kalisz - ul. Legionów 15-17, tel. (062) 753 08 23 (64 zł/za 2 os., blisko centrum - polecam!) Kalisz - Dyonizy V.J., ul. Łódzka 29, tel. (062) 757 46 50 Kalisz - Hotelik Rendez Vous, ul. Słowiańska 3, tel. (062) 768 01 10 Kalisz - Camping-stanica harcerska, ul. Wypoczynkowa Szałe k. Kalisza, ul. Kaliska 80, tel. (062) 761 45 10 Żelazków - Zajazd Noce i Dnie, Russów 71, 62-817 Żelazków. tel. (062) 769 13 96, gsm 501 516 137 (50zł/2os.)
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych.
Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
Powrót do strony startowej
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę