Możesz ocenić: Koło (woj. wielkopolskie) - Średniowieczny zamek królewski
Opis i stan obecny
Zamek w Kole znajduje się zaskakująco daleko do miasta, na piaszczystym wzniesieniu nad samym brzegiem Warty.
Pierwotna osada mogła być bowiem usytuowana na pobliskim wzniesieniu, przy najstarszej warowni - murowanej wieży mieszkalno - obronnej. Po lokacji miasta Koła na wyspie między odnogami Warty, rozbudowana warownia pozostała na starym miejscu.
Podziemia
Podania ludowe mówią o głębokich podziemiach pod zamkiem. Podobno na początku XX wieku penetrowali je mieszczanie kolscy. Spodziewali się natrafić na kosztowności, ale jedyne co odnaleźli to dwie beczki wina.
Jak ustalili archeolodzy pierwotna wieża mieszkalno - obronna w Kole zbudowana z kamienia i cegły miała plan prostokąta o wymiarach 11,8x13,2 m i grubość murów 2,5 m. Parter zajmowały dwie izby, w tym jedna prawdopodobnie ze studnią. Całość otoczona była drewnianą palisadą.
Później założenie rozbudowano pomijając wieżę, która znalazła się na zewnątrz zachodniego muru obwodowego.
Zamek zyskał plan wydłużonego trapezu o bokach 30x50x38x50 m oraz powierzchnię 1800 m2 (wraz ze starą wieżą 2000 m2).
Wjazd do zamku Koło znajdował się od wschodu i od tej strony stała też druga kwadratowa, oszkarpowana wieża (o boku 9 m) znacznie wysunięta poza mury obwodowe. Podczas prac badawczych na dziedzińcu nie natrafiono na mury zabudowy mieszkalnej, więc była prawdopodobnie drewniana.
Obecnie możemy zobaczyć nikłe resztki zamku w Kole z czasów Kazimierza Wielkiego: fragment muru obwodowego ze szkarpami oraz wieżę główną. Dużą część zabrała w swe nurty podmywająca warownię Warta. Mury są niestety osprejowane przez miejscowych debili. Wieża dołem ma plan kwadratu o boku 8 m, powyżej murów jest cylindryczna. Zachowały się w niej dwie kondygnacje naziemne do wysokości 17 m.
Zamek w Kole na litografii Napoleona Ordy z ok. 1880 r.
Plany i rekonstrukcje
Plan ruin zamku Koło. A - wieża główna, B - brama, C - ślady po wieży z czasów Łokietka
Rekonstrukcja zamku w Kole w XV wieku wg A. Wagnera
Rysunek zniszczonego podczas potopu zamku Koło wykonany przez Dahlbergha w 1655 r.
Historia, wydarzenia
Jak podaje Jan Długosz, kolska warownia to jeden z zamków wzniesionych z inicjatywy Kazimierza Wielkiego. Obecnie wiadomo jednak, że ma on wcześniejszą metrykę i pierwotny obiekt przypisywać należy Władysławowi Łokietkowi. Była to wieża otoczona drewnianą palisadą. Nowy zamek powstał tuż przed lokacją nieco oddalonego miasta w 1362 roku.
1410 r. - pod warownię zjechało się rycerstwo z Wielkopolski, aby po bitwie pod Grunwaldem kontynuować bój przeciw Krzyżakom. Później w zamku często bywał Władysław Jagiełło
1452 r. król Kazimierz Jagiellończyk spotkał się na zamku w Kole z przedstawicielami Związku Pruskiego, czyli pruską szlachtą i mieszczanami występującymi przeciwko władzy zakonu
1476 r. - warownię wraz ze sporym obszarem otrzymała od Kazimierza Jagiellończyka w dożywotnie władanie księżna mazowiecka Anna Sochaczewska (natomiast księstwo mazowieckie odziedziczone przez nią po zmarłym mężu księciu Władysławie zostało włączone do Korony)
1507 r. - starosta Jarosław Sokołowski rozpoczął na zamku kolskim prace renowacyjne
1513 r. - przebywał tu król Zygmunt Stary
koniec XVI wieku - starosta kolski nie rezydował już w miejscowym zamku, lecz w Kościelcu, ale lustracja z lat 1616-20 mówi jeszcze o przeznaczeniu 400 florenów na remont budowli
1655 r. - przyjmuje się, że w zamku Koło doszło do bezowocnych negocjacji posła króla Jana Kazimierza płk. Krzysztofa Przyjemskiego z najeżdżającym Polskę królem szwedzkim Gustawem Adolfem i że na odchodne został on przez Szwedów zdewastowany.
Jednak dokumenty szwedzkie sprzed tego wydarzenia opisują warownię jako już zniszczoną - "castelum destructum"
Ruiny w Kole z lotu ptaka - zdjęcie z 1927 r.
1696 r. - obiekt przejął zakon bernardynów i uczynił z niego swój klasztor
1768 r. - brak środków na remont spowodował stopniową rozbiórkę murów i ostateczne opuszczenie zamku
XIX w. - z zabytku pozyskiwano budulec, stąd jego obecna postać ruiny
po 1945 r. - po wojnie ruinę zabezpieczono, a badania archeologiczne przeprowadzono dopiero w 1976 r. Doprowadziły one do odkrycia budynku zachodniego
2007 r. - obecnie miasto chce wykupić działki wokół zamku i po dobudowaniu dodatkowych obiektów utworzyć Nadwarciański Park Kultury, Rekreacji i Wypoczynku "Zamek"
Zamek Koło od zachodu w połowie XIX wieku - Albumy Kazimierza Stronczyńskiego
Legendy i podania
Wg legendy na zamku zginęli w pojedynku bracia, którzy walczyli między sobą o rękę córki jednego ze starostów kolskich. Na ich cześć postawiono na podzamczu dwa pomniki.
Zamek Koło od południa w połowie XIX wieku - Albumy Kazimierza Stronczyńskiego
Informacje praktyczne
ADRES I KONTAKT brak
CZAS Z rynku piechotą idzie się ok. 20 minut. Autem można podjechać znacznie bliżej. Oglądnięcie zajmuje ok. 20 minut
WSTĘP Wolny.
Rycina z II połowy XIX wieku. Wartę widać tutaj także po południowej stronie ruin
Położenie i dojazd
Wschodnia część woj. wielkopolskiego. 27 km na wschód od Konina, 70 km na południe od Włocławka. Zobacz na mapie.
Do zamku idzie się z rynku ponad 1,5 km. Jadąc od północy mijamy centrum miasta i drugi most. Zaraz za nim jest polna ul. Zamkowa, którą trzeba jechać 1 km do ruin zamku.
Pocztówka z początku XX wieku
Współrzędne geograficzne:
Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N52.19760278° E18.60858333°
format DM (stopnie, minuty): 52°11.8561668'N 18°36.5149998'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 52°11'51.37''N 18°36'30.90''E
Zamek w Kole na przedwojennym zdjęciu
Bibliografia
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
Kaczyńscy Izabela i Tomasz - Polska - najciekawsze zamki
Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce
Wagner Adam - Murowane budowle obronne w Polsce X - XVII wieku
Olejnik Karol - Grody i zamki w Wielkopolsce
Pietrzak Janusz - Zamki i dwory obronne w dobrach prowincji wielkopolskiej
Pocztówka PTK z 1908 roku
Galeria zdjęć
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zdjęcia wykonane: latem 2007
Filmy wideo
Zamek Koło z drona
Noclegi
Koło - Hotel Sara, ul. Zielona 5, tel. (063) 26 24 880
Koło - Gościniec Mieszko, ul. 3 Maja 5, tel. (063) 272 14 44
Koło - Bursa szkolna, ul. Kolejowa 13, tel. (063) 261 01 77
Koło - Kwatery prywatne, Anna Kwiatek-Gralak, ul. 3 Maja 45,
tel. (063) 272 15 83
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych.
Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Miniforum
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.
Ostatnie wpisy
zamek Autor: kris Data: 2015-06-30 00:57:53
czy są tam jakieś podziemia lub piwnice?
Re: pierwotna osada Autor: Wizja Koła Data: 2014-02-22 20:41:27
A co do tego "Nadwarciańskiego Parku Kultury, Rekreacji i Wypoczynku "Zamek" to jest na stronie internetowej http://zamki.res.pl/wiadomosci.htm (z dnia 06.09.2007)i to Koło dało tę informację ale kilka lat wstecz i nic nie jest realizowane w tym kierunku a to bardzo fajny pomysł :)
ZAMEK Autor: MAREK Data: 2011-01-30 22:24:16
DLA MNIE BEDZIE TO ZAWSZE WSPANIALY ZAMEK PONIEWAZ TO MOJE DZIECINSTWO I WSPOMNIENIA Z MLODOSXI
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
1410 r. - pod warownię zjechało się rycerstwo z Wielkopolski, aby po bitwie pod Grunwaldem kontynuować bój przeciw Krzyżakom. Później w zamku często bywał Władysław Jagiełło
