Ocena zabytku


Możesz ocenić:
Koło (woj. wielkopolskie) - Średniowieczny zamek królewski

Ocena obecnej atrakcyjności obiektu
4 stars
Średnia ocena: 4.1 na 5. Głosów: 164
       
    
 
Ocena nastawienia do turystów na terenie obiektu
3.5 stars
Średnia ocena: 3.6 na 5. Głosów: 116
       
    
 


Opis i stan obecny


Zamek w Kole znajduje się zaskakująco daleko do miasta, na piaszczystym wzniesieniu nad samym brzegiem Warty. Pierwotna osada mogła być bowiem usytuowana na pobliskim wzniesieniu, przy najstarszej warowni - murowanej wieży mieszkalno - obronnej. Po lokacji miasta Koła na wyspie między odnogami Warty, rozbudowana warownia pozostała na starym miejscu.
ozdoba
Podziemia
Podania ludowe mówią o głębokich podziemiach pod zamkiem. Podobno na początku XX wieku penetrowali je mieszczanie kolscy. Spodziewali się natrafić na kosztowności, ale jedyne co odnaleźli to dwie beczki wina.
Jak ustalili archeolodzy pierwotna wieża mieszkalno - obronna w Kole zbudowana z kamienia i cegły miała plan prostokąta o wymiarach 11,8x13,2 m i grubość murów 2,5 m. Parter zajmowały dwie izby, w tym jedna prawdopodobnie ze studnią. Całość otoczona była drewnianą palisadą. Później założenie rozbudowano pomijając wieżę, która znalazła się na zewnątrz zachodniego muru obwodowego. Zamek zyskał plan wydłużonego trapezu o bokach 30x50x38x50 m oraz powierzchnię 1800 m2 (wraz ze starą wieżą 2000 m2).
Wjazd do zamku Koło znajdował się od wschodu i od tej strony stała też druga kwadratowa, oszkarpowana wieża (o boku 9 m) znacznie wysunięta poza mury obwodowe. Podczas prac badawczych na dziedzińcu nie natrafiono na mury zabudowy mieszkalnej, więc była prawdopodobnie drewniana.
Obecnie możemy zobaczyć nikłe resztki zamku w Kole z czasów Kazimierza Wielkiego: fragment muru obwodowego ze szkarpami oraz wieżę główną. Dużą część zabrała w swe nurty podmywająca warownię Warta. Mury są niestety osprejowane przez miejscowych debili. Wieża dołem ma plan kwadratu o boku 8 m, powyżej murów jest cylindryczna. Zachowały się w niej dwie kondygnacje naziemne do wysokości 17 m.

Zamek na litografii N. Ordy
Zamek w Kole na litografii Napoleona Ordy z ok. 1880 r.



Plany i rekonstrukcje



Plan ruin
Plan ruin zamku Koło. A - wieża główna, B - brama, C - ślady po wieży z czasów Łokietka

Rekonstrukcja zamku A. Wagnera
Rekonstrukcja zamku w Kole w XV wieku wg A. Wagnera

Rysunek Koła w 1655 r.
Rysunek zniszczonego podczas potopu zamku Koło wykonany przez Dahlbergha w 1655 r.



Historia, wydarzenia

Powrót na górę strony

Jak podaje Jan Długosz, kolska warownia to jeden z zamków wzniesionych z inicjatywy Kazimierza Wielkiego. Obecnie wiadomo jednak, że ma on wcześniejszą metrykę i pierwotny obiekt przypisywać należy Władysławowi Łokietkowi. Była to wieża otoczona drewnianą palisadą. Nowy zamek powstał tuż przed lokacją nieco oddalonego miasta w 1362 roku.
punktor 1410 r. - pod warownię zjechało się rycerstwo z Wielkopolski, aby po bitwie pod Grunwaldem kontynuować bój przeciw Krzyżakom. Później w zamku często bywał Władysław Jagiełło
punktor 1452 r. król Kazimierz Jagiellończyk spotkał się na zamku w Kole z przedstawicielami Związku Pruskiego, czyli pruską szlachtą i mieszczanami występującymi przeciwko władzy zakonu
punktor 1476 r. - warownię wraz ze sporym obszarem otrzymała od Kazimierza Jagiellończyka w dożywotnie władanie księżna mazowiecka Anna Sochaczewska (natomiast księstwo mazowieckie odziedziczone przez nią po zmarłym mężu księciu Władysławie zostało włączone do Korony)
punktor 1507 r. - starosta Jarosław Sokołowski rozpoczął na zamku kolskim prace renowacyjne
punktor 1513 r. - przebywał tu król Zygmunt Stary
punktor koniec XVI wieku - starosta kolski nie rezydował już w miejscowym zamku, lecz w Kościelcu, ale lustracja z lat 1616-20 mówi jeszcze o przeznaczeniu 400 florenów na remont budowli
punktor 1655 r. - przyjmuje się, że w zamku Koło doszło do bezowocnych negocjacji posła króla Jana Kazimierza płk. Krzysztofa Przyjemskiego z najeżdżającym Polskę królem szwedzkim Gustawem Adolfem i że na odchodne został on przez Szwedów zdewastowany. Jednak dokumenty szwedzkie sprzed tego wydarzenia opisują warownię jako już zniszczoną - "castelum destructum"

Zdjęcie zamku z 1927 r.
Ruiny w Kole z lotu ptaka - zdjęcie z 1927 r.


punktor 1696 r. - obiekt przejął zakon bernardynów i uczynił z niego swój klasztor
punktor 1768 r. - brak środków na remont spowodował stopniową rozbiórkę murów i ostateczne opuszczenie zamku
punktor XIX w. - z zabytku pozyskiwano budulec, stąd jego obecna postać ruiny
punktor po 1945 r. - po wojnie ruinę zabezpieczono, a badania archeologiczne przeprowadzono dopiero w 1976 r. Doprowadziły one do odkrycia budynku zachodniego
punktor 2007 r. - obecnie miasto chce wykupić działki wokół zamku i po dobudowaniu dodatkowych obiektów utworzyć Nadwarciański Park Kultury, Rekreacji i Wypoczynku "Zamek"

Zamek w Albumach Stronczyńskiego
Zamek Koło od zachodu w połowie XIX wieku - Albumy Kazimierza Stronczyńskiego


Legendy i podania


Wg legendy na zamku zginęli w pojedynku bracia, którzy walczyli między sobą o rękę córki jednego ze starostów kolskich. Na ich cześć postawiono na podzamczu dwa pomniki.

Ruiny w Albumach Stronczyńskiego
Zamek Koło od południa w połowie XIX wieku - Albumy Kazimierza Stronczyńskiego




Informacje praktyczne


ADRES I KONTAKT
punktorbrak

CZAS
punktor Z rynku piechotą idzie się ok. 20 minut. Autem można podjechać znacznie bliżej. Oglądnięcie zajmuje ok. 20 minut

WSTĘP
punktor Wolny.


Zamek na rycinie z XIX w.
Rycina z II połowy XIX wieku. Wartę widać tutaj także po południowej stronie ruin



Położenie i dojazd


Wschodnia część woj. wielkopolskiego. 27 km na wschód od Konina, 70 km na południe od Włocławka. Zobacz na mapie.
Do zamku idzie się z rynku ponad 1,5 km. Jadąc od północy mijamy centrum miasta i drugi most. Zaraz za nim jest polna ul. Zamkowa, którą trzeba jechać 1 km do ruin zamku.

Pocztówka z Koła z pocz. XX w.
Pocztówka z początku XX wieku


GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N52.19760278°, E18.60858333°
format DM (stopnie, minuty):   52° 11.8561668'N, 18° 36.5149998'E 
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   52° 11' 51.37''N, 18° 36' 30.90''E 



Zdjęcie przedwojenne zamku
Zamek w Kole na przedwojennym zdjęciu



Bibliografia



punktor Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
punktor Kaczyńscy Izabela i Tomasz - Polska - najciekawsze zamki
punktor Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce
punktor Wagner Adam - Murowane budowle obronne w Polsce X - XVII wieku
punktor Olejnik Karol - Grody i zamki w Wielkopolsce
punktor Pietrzak Janusz - Zamki i dwory obronne w dobrach prowincji wielkopolskiej

Pocztówka z ruinami z 1908 r.
Pocztówka PTK z 1908 roku



Fotogaleria


Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.

Koło - Widok od płd.-wsch. Koło - Widok od płd.-zach. Mur ze szkarpami Koło - Widok od płn.wsch. od strony Warty Koło - Widok z dziedzińca Koło - Widok od zachodu. Tu stała pierwotna wieża Koło - Widok na Wartę i mur zachodni Koło - Widok na Wartę i mur zachodni Koło - Mur zachodni na tle Warty Koło - Wnętrze wieży Koło - Wnętrze wieży

Zdjęcia wykonane: latem 2007


Materiały wideo


Zamek Koło z drona



Noclegi


punktor Koło - Hotel Sara, ul. Zielona 5, tel. (063) 26 24 880
punktor Koło - Gościniec Mieszko, ul. 3 Maja 5, tel. (063) 272 14 44
punktor Koło - Bursa szkolna, ul. Kolejowa 13, tel. (063) 261 01 77
punktor Koło - Kwatery prywatne, Anna Kwiatek-Gralak, ul. 3 Maja 45, tel. (063) 272 15 83

punktorKoło - baza Meteor
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych. Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!


oferta noclegowa 1       

Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • zamek       Autor:  kris      Data:  2015-06-30 00:57:53
    czy są tam jakieś podziemia lub piwnice?
  • Re: pierwotna osada       Autor:  Wizja Koła      Data:  2014-02-22 20:41:27
    A co do tego "Nadwarciańskiego Parku Kultury, Rekreacji i Wypoczynku "Zamek" to jest na stronie internetowej
    http://zamki.res.p­l/wiadomosci.htm (z dnia 06.09.2007)i to Koło dało tę informację ale kilka lat wstecz i nic nie jest realizowane w tym kierunku a to bardzo fajny pomysł :)
  • ZAMEK       Autor:  MAREK      Data:  2011-01-30 22:24:16
    DLA MNIE BEDZIE TO ZAWSZE WSPANIALY ZAMEK PONIEWAZ TO MOJE DZIECINSTWO I WSPOMNIENIA Z MLODOSXI





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.