Konary

Średniowieczny zamek rycerski

Konarska warownia istniała na pewno w XIV wieku. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1355 roku przy okazji nadanie dziesięcin przez biskupa krakowskiego Bodzętę.

Bitwa pod Konarami W dniach 16-25 maja 1915 roku miała miejsce polsko-rosyjska bitwa pod Konarami. Choć walki rozgrywały się na sporym obszarze wokół wsi, stąd dowodzono i stąd wyruszały wojska dowodzone przez brygadiera Józefa Piłsudskiego i szefa sztabu podpułkownika Sosnkowskiego na poszczególne odcinki. Legioniści bohatersko walczyli z armią carską i odparli jej ataki, co upamiętnia pomnik we wsi, przy rozjeździe dróg. Niestety podczas walk ucierpiały mury zamkowe.

Później wymieniony jest dziedzic wsi Sięgniew (Sangnewo de Conari) herbu Rawa, syn Goworka ze Słupczy, kasztelana radomskiego. Budowę zamku należy przypisać Sięgniewowi, ewentualnie jego synowi Grotowi wspominanemu w roku 1390, choć brak wtedy informacji o tutejszej siedzibie. Dopiero pod datą 1403 Jan Długosz pisze o "castrum Konari" przy okazji opisu zatargu o włości między Grotem Słupeckim a kasztelanem wiślickim Janem Ossolińskim z pobliskiego Ossolina. Właściciel Konar najechał jego dobra i zabił gospodarza. Nie był to podobno jedyny przestępczy czyn Grota, który miał parać się rozbójnictwem. Król Władysław Jagiełło skazał go na banicję, a zamek kazał spalić. Tak więc dzieje tej warowni mogą być dosyć krótkie, jednakże historycy niezbyt dają wiarę tej relacji Długosza. Nie jest też wykluczone, że zamek zniszczono, ale później odbudowano. Faktem jest, iż istnieje jeszcze wzmianka z roku 1416, gdy Jakub z Żurawicy przekazał Grotowi teren między zamkiem konarskim a lasem. Również to, że na początku XX wieku murów było jeszcze całkiem sporo, co świadczyłoby, że warownia przetrwała dłużej.
Wskazuje również na to austriacka mapa z XVIII wieku. Dawny zamek pełnił prawdopodobnie funkcję dworu szlacheckiego, bo wzgórze zamkowe wygląda na w pełni zagospodarowane. Na mapie widać główny budynek z parkiem / ogrodem, kilka oficyn, ułożone w czworobok zabudowania folwarczne. Dziwne, że brak o takiej siedzibie szerszych informacji.
Po Grocie, Konary dziedziczyli jego potomkowie. Od XVI wieku właścicielami byli Jan Słupecki, Krasińscy, Sołtykowie, Goniewscy, Bełdowscy, Gawrońscy, Reklewscy. Pierwsza badania rozpoznawcze na wzgórzu zamkowym przeprowadzono w latach międzywojennych. Wtedy odsłonięto piwnicę.

Legendy i podania