Możesz ocenić: Kopysno (woj. podkarpackie) - Szlachecki dwór obronny (zniszczony)
Opis i stan obecny
Na terenie prawie wymarłej miejscowości Kopysno (występującej też pod nazwami Kopystno i Kopyśno), do której trudno nawet dojechać, znajduje się kilka zabytkowych obiektów.
Najstarszy to grodzisko po osadzie wczesnośredniowiecznej, na którym wg legend stał kiedyś zamek (ponoć znajdowano tam nawet cegły). Tematem tej strony jest jednak potwierdzona w dokumentach
siedziba właścicieli wsi w postaci dworu obronnego. Z jakiegoś powodu tak znakomici badacze jak Michał Proksa i Juliusz Marszałek nie wspominają o niej w swoich opracowaniach na temat rezydencji szlacheckich i grodzisk na tym terenie.
Teren dworski to dziś tylko łąka i pozostałości parku. Miejsce jest jednak ciekawe.
Choć zupełnie zdziczałe zachowało jeszcze specyficzny urok. Bardzo ładnie wije się strumyk, da się rozpoznać stare drzewa i koryto po stawie.
Niestety nie miałem świadomości, że teren dworski nie do końca pokrywa się z miejscem pierwotnej siedziby obronnej. Są one oddalone od siebie o ok. 120 metrów.
Dwór obronny stał wyżej, w miejscu zwanym Hordyskiem. I tam już nie dotarłem.
Jednak nawet poniżej Hordyska teren ma cechy obronne, po podejściu na skraj łąki widać, że jest to wzgórze, o stromych zboczach.
Inne zabytki w Kopysnie to cerkiew z 1821 r. stojąca na miejscu świątyni średniowiecznej oraz kapliczka z 1848 roku.
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego terenu Kopysna. A - Hordysko, B - nowy dwór
Plany i rekonstrukcje
Teren dworski w Kopysnie na mapie z ok. 1860 r. Nowy dwór stoi przy stawie. Hordysko puste i nieoznaczone w terenie.
Mapa z 1854 r. Widać dokładnie założenie dworskie. Hordysko ponownie puste.
Najstarsza mapa z ok. 1760 r. Hordysko (zielony okrąg) bez zabudowy, teren dworki (niebieski okrąg) również, bo dwór powstał dopiero w następnym stuleciu. Powyżej widać jednak jakąś dużą czworoboczną budowlę.
Historia, wydarzenia
Dwór Kopysno istniał już przed 1408 rokiem, o czym wspomina akt nadania wsi rycerzowi Józefowi Bieduniowi z "dworzyszczem pustym zwanym Bodnarskie pod Horodyszczem".
Dał on początek rodowi Kopystyńskich, którzy mieszkali tu do XVII wieku.
Najwybitniejszym ich przedstawicielem był Michał Kopystyński (zm. 1609 r.), ostatni prawosławny biskup (władyka) przemyski.
Kolejnymi właścicielami byli:
Drohojowscy (po 1600 r.) i Krzeczkowscy (posiadali tylko część wsi), Boguscy (ok. 1628 r.), Lubomirscy, Rybińscy, Tyszkowscy.
W XX wieku we dworze mieszkali Jankowscy, którzy dzierżawili go od Tyszkowskich. Gdy wyprowadzili się z niego W 1939 r., mieszkańcy wsi zniszczyli i rozebrali doszczętnie dwór. Z XX-wiecznych opisów wynika, iż był on zbudowany z drewna na kamiennym i ceglanym fundamencie.
Nie był to jednak przebudowany dwór obronny Kopystyńskich, o czym byłem przekonany będąc na miejscu. Nowy dwór powstał w XVIII wieku ok. 120 m niżej od kulminacji wzniesienia zwanego Hordyskiem lub Horbyskiem. A Hordysko jest właśnie najbardziej prawdopodobnym miejscem budowy pierwszej siedziby. Inna możliwa lokalizacja to okolice wspomnianego grodzisko po osadzie wczesnośredniowiecznej, ale leży ono w zbyt niedostępnym, leśnym terenie i jest bardzo oddalone od centrum wsi.
Niestety, nie istnieją szersze informacje o dziejach siedziby Kopystyńskich.
Informacje praktyczne
ADRES I KONTAKT brak
CZAS Oglądnięcie terenu dworskiego i Hordyska zajmuje ok. 30 minut. Dojście spod rampy, gdzie można zaparkować, do terenu dworskiego to ok. 15 minut.
WSTĘP Wolny.
Położenie i dojazd
Wschodnia część woj. podkarpackiego. 3 km na północ od Rybotycz. 29 km na płd.-zach. od Przmyśla. Zobacz na mapie.
Dojazd do dworu dla wielu samochodów może okazać się zabójczy. Droga prowadzi z Rybotycz 3 km pod górę, przez błoto i kamienie. Mi się udało, ale podobno od czasu mojej wizyty jest jeszcze gorzej.
Lepiej zrobić sobie spacer, tym bardziej, że droga pod same dworzysko jest zamknięta szlabanem, więc i tak kawałek trzeba podejść. Kopysno jest zresztą rajem dla ludzi chcących
pochodzić po górzystym, ale odludnym terenie, a ze szczytu Kopystanki (541 m) rozciąga się piękny panoramiczny widok na Pogórze Przemyskie.
Po minięciu szlabanu, ok 0,5 km dalej skręcamy w drogę lewo i po chwili widać już teren dworu, a dalej, pośród drzew strumyk. Ok. 120 metrów dalej (pod górę) znajduje Hordysko.
Współrzędne geograficzne:
Hordysko - miejsce po starym dworze obronnym:
Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N49.68044310143° E22.63846274705°
format DM (stopnie, minuty): 49°40.8265860858'N 22°38.307764823'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 49°40'49.60''N 22°38'18.47''E
Miejsce po nowym dworze:
Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N49.6796855922° E22.6404855603°
format DM (stopnie, minuty): 49°40.781135532'N 22° 38.429133618'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 49°40'46.87''N 22°38'25.75''E
Galeria zdjęć
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.
Ostatnie wpisy
Re: Re: Re: Mam wątpliwości co do informacji na temat zamku w Kopysnie. Autor: zamki.res.pl Data: 2011-11-16 12:26:26
autor przewodnika napisał, że relikty dawnego dworu z fortyfikacjami są na pagórku Hordysko (452 m), wiec faktycznie nie chodzi o teren dworu, który opisałem. pewnie nowe założenie dworskie powstało na terenie starszego, ale w wygodniejszym miejscu.
czy był Pan na tym pagórku? Jako ono wygląda? są jakieś zagłębienia, pofałdowania, coś co przypominałoby fosę i wały? czy Hordysko nie ma charakteru gródka stożkowatego?
sprawdziłem na geomapie podane na stronie kopysno.pl koordynaty i to miejsce wyraźnie się odznacza od reszty terenu...
Re: Re: Re: Mam wątpliwości co do informacji na temat zamku w Kopysnie. Autor: Darkowski Data: 2011-11-15 10:19:49
- dobitnie świadczy o tym nazwa terenu dworskiego – Hordysko
Zapewne chodzi o Horbysko, ale to nie jest miejsce gdzie stał dwór Jankowskiego (patrz: http://kopysno.pl/historia.html)
- informację iż stawy mają pochodzenie dworskie zaczerpnąłem stąd:
http://kopysno.pl/prasa07.html
Autorzy strony pod artykułami napisali: „Nie ponosimy odpowiedzialności za treści zamieszczonych na stronie artykułów prasowych. Niektóre informacje nie są zgodne z posiadaną przez nas wiedzą i mogą być mylące”.
Dziennikarze z reguły piszą to co słyszą i nie sprawdzają posiadanych informacji. Wspomniany artykuł zawiera błędy. Jakie? Jeżeli byłby Pan zainteresowany to odpowiem na PW.
Re: Re: Re: Mam wątpliwości co do informacji na temat zamku w Kopysnie. Autor: zamki.res.pl Data: 2011-11-15 00:56:16
oczywiście, że w XIX wieku dwór nie mógł mieć charakteru obronnego. chodzi o jego poprzednika.
w większości przypadków dwory stoją na fundamentach dawniejszych siedzib.
dobitnie świadczy o tym nazwa terenu dworskiego - Hordysko, czyli spolszczone z ruskiego słowo grodzisko.
tak zwykle lokalna nazwa dla miejsca po jakimś bardzo starym obiekcie obronnym.
stawy i inne cieki wodne także są ważną wskazówką, bo często powstawały one od końca XVII wieku na bazie dawnych fos.
informację iż stawy mają pochodzenie dworskie zaczerpnąłem stąd:
http://kopysno.pl/prasa07.html
informacje o dworze obronnym i ziemnych fortyfikacjach są tutaj
"Małopolska Południowo Wschodnia", Stanisław Kłos
i tutaj
http://kopysno.pl/historia.html
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).