nacznych rozmiarów ruiny zamku w Krupem stoją przy rozlewiskach dopływu rzeki Wieprz. Ich częścią jest jeziorko znajdujące się tuż przy zamku od strony północnej. Niestety duże walory turystyczne tego miejsca nie są wykorzystywane - ruiny porośnięte są roślinnością i raczej trudno wyobrazić sobie, jak kiedyś wyglądało całe założenie. A składało się ono z zamku właściwego, postawionego najwcześniej i przedzamcza z budynkami gospodarczymi otoczonych wspólnym murem z 4 bastejami (przeznaczonymi na artylerię) oraz fosą i mokradłami. Była to więc bardzo dobrze ufortyfikowana warownia, choć basteje służyły zwykle do mieszkania, bowiem na każdym ich piętrze znajdowała się izba mieszkalna. Jako budulec służyły kamienie i cegły. Zamek właściwy miał kształt czworoboku z dwoma skrzydłami mieszkalnymi ustawionymi prostopadle, będącymi jednocześnie częścią murów obwodowych, pomiędzy którymi znajdował się dziedziniec. Do zamku właściwego przylegała w narożu pięcioboczna, trzykondygnacyjna basteja (zachowana w części). Od przedzamcza oddzielała go sucha fosa. Wjazd prowadził od najbardziej reprezentacyjnej strony płn-wsch. przez most zwodzony. Do dzisiaj przetrwały wysokie mury z otworami okiennymi wsparte szkarpami (co ciekawe od wewnątrz!), ozdobione sgraffitem i zwieńczone attyką, świadczące o dawnej świetności obiektu, który był podobno urządzony z wielkim przepychem. Potwierdzają to znaleziska archeologiczne m.in. piękne kafle i fragmenty kominków. Niestety obecnie teraz zamku jest mocno zaśmiecony a mury osprejowane, co jest efektem imprez organizowanych tam przez miejscowy "element" .
Obok zamku stoi jeszcze dwór Reyów z XVIII wieku. Jest co prawda ogrodzony, ale można się do niego dostać od strony jeziora
Aktualizacja: Zamek został niedawno oczyszczony z roślinności i częściowo zagospodarowany. Odbywają się w nim cykliczne imprezy.
ierwotny niewielki zamek wzniósł tu Jerzy Krupski (Krupa)
herbu Korczak w końcu XV w. Znacznej rozbudowy i przebudowy obiektu do obecnego wyglądu dokonał wiek później
podkomorzy chełmski i starosta surażski Paweł Orzechowski herbu Rogala.
"Ruiny zamku w Krupem". Drzeworyt M. Różańskiego z 1882 r.
Jerzy Krupski (Krupa)
Budowniczy pierwotnego zamku w Krupem zasłynął ratując przyszłego króla Polski Jana Olbrachta w bitwie pod Koszycami w 1491 r. podając mu konia w czasie odwrotu. Za to właśnie król podarował mu starostwo bełskie i urząd wojewody bełskiego. Krupski był też uznawany za najbardziej przedsiębiorczego szlachcica na ziemi chełmskiej, dlatego powierzano mu prowadzenie prac budowlanych na królewskich zamkach w tym rejonie. O innym Krupskim podania mówią iż należał do przeciwników Władysława Jagiełły i do końca nie chciał uznać go królem. Jan Kochanowski napisał nawet o tym w swojej fraszce:
"Król Jagiełło bił Krzyżaki,
I pan Krupa chciał być taki,
Na co porwał się nieboże,
Krupa Jagłą być nie może"
|
ok.1492 r. - Jerzy Krupski rozpoczął budowę niewielkiego zamku. Nie zachował się opis tej warowni
1523 r. - pierwsza wzmianka o zamku w dokumentach
Następnym właścicielem był Samuel Zborowski
herbu Jastrzębiec oraz jego potomkowie - Gnoińscy. Zborowski otoczył zamek murem kurtynowym z drewnianymi gankami strzelniczymi. Wiadomo że zamek miał wtedy 4 baszty ozdobione herbem Jastrzębiec oraz wieżę bramną. Dodatkowo zamku broniła fosa, rozlewiska i most zwodzony
koniec XVI w. - od Gnoińskich zamek kupił Paweł Orzechowski. Wzniósł on skrzydło płn-zach. z krużgankami i wielkimi salami reprezentacyjnymi oraz płd.-zach. z basztą. Mieściły się tam kuchnie, spiżarnie oraz izba stołowa. Całość wieńczyła attyka i gzymsy
lata 1604 - 1608 - nastąpiła znaczna rozbudowa i przebudowa zamku. Powstało trzypiętrowe skrzydło płd-zach. z wielką salą reprezentacyjną, przedzamcze z zabudowaniami gospodarczymi, dodano attykę, zmodernizowano baszty narożne na basteje. Zamek otaczały dwa ogrody
1644 r. - po Orzechowskich zamek często zmieniał właścicieli
ok. 1656 r. - w czasie "potopu szwedzkiego" został zniszczony przez Szwedów
1665 r. - po wybuchu pożaru mury zamkowe były w bardzo złym stanie, dachy pokryto słomą. Spłonęła cała zabudowa gospodarcza zamku, w jej miejsce pobudowano prowizoryczne budy, które w razie zagrożenia były schronieniem dla mieszkańców okolicznych wsi
Widok zamku z 1855 r.
Źródło: Domy Pańskie na Lubelszczyźnie, Irena Rolska-Boruch, KUL 2003
1670 r. - z ruin zamek podnieśli dopiero następni właściciele - Reyowie
Kolejnymi właścicielami byli Niemirycze, Buczaccy a potem ponownie Reyowie, którzy wznieśli obok zamku ok. 1780 r. zachowany do dziś dwór
1794 r. - na podniszczonym zamku wybuchł pożar. Nikt nie miał już ochoty go odbudowywać
Kolejne zniszczenia i rozbiórki przyniosły wojny w XX w., m.in. Niemcy rozebrali część północną murów
1962 r. - podjęto prace konserwacyjne i remontowe. Wzmocniono ściany, odnowiono elewacje
2016 r. - za sprawą gminy Krasnystaw powstał plan zagospodarowania zamku. Nieistniejące mury wraz z bastejami mają zostać odtworzone jako zarys, basteja będzie posiadać taras widokowy, powstać ma sala muzealna, trasa po zamkowych piwnicach, iluminacja nocna. Koszt inwestycji 9,4 mln zł. Trwają starania o pozyskania dofinansowania.
Zamek na pocz. XVIII w. Drzeworyt Jana Styfi. Tygodnik Ilustrowany z 1863 r.
nacznych rozmiarów ruiny zamku w Krupem stoją przy rozlewiskach dopływu rzeki Wieprz. Ich częścią jest jeziorko znajdujące się tuż przy zamku od strony północnej. Niestety duże walory turystyczne tego miejsca nie są wykorzystywane - ruiny porośnięte są roślinnością i raczej trudno wyobrazić sobie, jak kiedyś wyglądało całe założenie. A składało się ono z zamku właściwego, postawionego najwcześniej i przedzamcza z budynkami gospodarczymi otoczonych wspólnym murem z 4 bastejami (przeznaczonymi na artylerię) oraz fosą i mokradłami. Była to więc bardzo dobrze ufortyfikowana warownia, choć basteje służyły zwykle do mieszkania, bowiem na każdym ich piętrze znajdowała się izba mieszkalna. Jako budulec służyły kamienie i cegły. Zamek właściwy miał kształt czworoboku z dwoma skrzydłami mieszkalnymi ustawionymi prostopadle, będącymi jednocześnie częścią murów obwodowych, pomiędzy którymi znajdował się dziedziniec. Do zamku właściwego przylegała w narożu pięcioboczna, trzykondygnacyjna basteja (zachowana w części). Od przedzamcza oddzielała go sucha fosa. Wjazd prowadził od najbardziej reprezentacyjnej strony płn-wsch. przez most zwodzony. Do dzisiaj przetrwały wysokie mury z otworami okiennymi wsparte szkarpami (co ciekawe od wewnątrz!), ozdobione sgraffitem i zwieńczone attyką, świadczące o dawnej świetności obiektu, który był podobno urządzony z wielkim przepychem. Potwierdzają to znaleziska archeologiczne m.in. piękne kafle i fragmenty kominków. Niestety obecnie teraz zamku jest mocno zaśmiecony a mury osprejowane, co jest efektem imprez organizowanych tam przez miejscowy "element" . 
