ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) | ||||||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Krzykawka (woj. małopolskie) - Średniowieczny gródek rycerski (zniszczony)
Na pograniczu dzisiejszych województw śląskiego i małopolskiego, nieopodal miejscowości Sławków znajduje się wieś – Krzykawka.
Na początku lat 80 XX wieku, na wzgórzu o nazwie Zamczysko, odkryty został średniowieczny gródek rycerski, datowany po badaniach archeologicznych na wiek XIII.
Obiekt posiada bardzo ciekawe położenie, bowiem ulokowany jest na naturalnym, wyniosłym cyplu lessowym otoczonym z trzech stron podmokłymi wąwozami. Już same położenie wiele mówi nam o tym obiekcie dając nam przykład obronnej siedziby rycerskiej, która w znakomity sposób wykorzystała warunki naturalne. Gródek składa się z dwóch zasadniczych części: małego kopca i stosunkowo dużego majdanu mającego kształt trójkąta o długości boku ok. 40 m. Obie części gródka oddzielone zostały szeroką fosą przez, którą przerzucony był drewniany most. Relikty tego mostu udało się odkryć archeologom. Był to most o szerokości ok. 2 m wsparty na 4 narożnych słupach, które prawdopodobnie miały obudowę kamienną mającą na celu wzmocnienie filaru mostu (dwie takie obudowy kamienne stwierdzono). Od wschodu majdan gródka został zabezpieczony dwoma wałami odcinkowymi z fosą ulokowaną miedzy nimi. Wspomniane wały miały: 31 m długości i 14 m szerokości podstawy w przypadku wału wewnętrznego oraz 37 m długości i 6 m szerokości podstawy jeśli chodzi o wał zewnętrzny. Od strony północnej, południowej i zachodniej nie stwierdzono wałów co było podyktowane zapewne dużą stromizną stoków i w rezultacie po zastosowaniu np. palisady dawało to odpowiednie zabezpieczenie. Co do zabudowy wewnętrznej grodziska stożkowatego w Krzykawce możemy przyjąć, że na kopcu stała drewniana wieża o długości podstawy 5 m i konstrukcji zrębowej. Zapewne była ona kilkukondygnacyjna, mająca funkcje mieszkalno-obronne a zarazem reprezentacyjna manifestująca pozycje społeczną rycerza-ziemianina. Stwierdzono w trakcie badań także, że ściany wieży oblicowane były gliną (znaleziono grudki polepy) co miało za zadanie zabezpieczyć budynek przed ewentualnym pożarem. Majdan gródka przypuszczalnie również był zabudowany a jego funkcja gospodarcza wyznaczała typ zabudowy. Stwierdzono na majdanie ślady po budynku gospodarczym o konstrukcji słupowej o nieznanym dokładnie przeznaczeniu. Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego okolicy Zamczyska w Krzykawce
Rysunek autorstwa J. Pierzaka i D. Rozmusa. Po lewej gródek Krzykawka (G) broniony przez dwa wały (W1, W2)
Pierwsze wzmianki źródłowe odnoszące się do wsi
Krzykawka pochodzą dopiero z roku 1394 i z lat 1398-1400, a więc z lat kiedy to obiekt ten już nie funkcjonował.
Nie jest więc możliwe ustalenie fundatora i właścicieli omawianej budowli, ponieważ źródła milczą na jej temat. Właścicielem był zapewne bliżej nie znany z imienia rycerz. Stwierdzić można również, że rycerz ten był dość zamożny, skoro stać było go na wybudowanie swojej siedziby obronnej, mimo że była ona tylko drewniana. Kres działalności gródka w Krzykawce przypada na początek XIV w i być może związane to było z walkami o tron krakowski Władysława Łokietka z jego przeciwnikiem biskupem krakowskim Janem Muskatą, który był zwolennikiem orientacji pro-czeskiej. Przypuszcza się właśnie, że to wtedy warownia ta została spalona i już nigdy więcej nie odbudowana.
ADRES I KONTAKT
brak CZAS Oglądnięcie gródka zajmuje ok. 15 minut. Dojście ok. 10 minut. WSTĘP Wolny.
Północno-zachodnia część woj. małopolskiego. 12 km na północny-zachód od Olkusza. Zobacz na mapie.
Jadąc z Katowic w stronę Krakowa drogą nr 4 skręcamy w lewo zaraz za Sławkowem, po czym kierujemy się do części wsi zwanej Dziurką. W Dziurce najlepiej zaparkować samochód koło przydrożnego krzyża, a następnie udać się na wprost za asfaltem, gdzie zaczynają się podmokłe wąwozy. Od krzyża jakieś 300 m na cyplu lessowym pokaże się gródek. Dla osób nie posiadających samochodu dogodne połączenie autobusowe jest z Dąbrowy Górniczej, gdzie dojeżdżamy autobusem czerwonym do dzielnicy Okradzionów Nowa Kuźniczka. Wysiadamy na skrzyżowaniu i udajemy się w stronę Krzykawki. Po ok. 600 m dojdziemy do wyżej wspomnianego przydrożnego krzyża. Dokładne położenie gródka Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N50.31668333°, E19.41603611° format DM (stopnie, minuty): 50° 19.0009998'N, 19° 24.9621666'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 50° 19' 00.06''N, 19° 24' 57.73''E wypożyczalnia samochodów kraków
Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego, Kołodziejski S., Kraków 1994 Średniowieczny Gródek rycerski w Krzykawce gm. Bukowno, woj. Katowice, Śląskie Prace Prehistoryczne, t. 3, s.122-136., Pierzak J., Rozmus D., 1994 Średniowieczny Gródek w Krzykawce, woj. Katowice, Śląskie Prace Prehistoryczne, t. 1, s.138-163, Szydłowska E., 1989
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
Powrót do strony startowej
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę