ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Lębork (woj. pomorskie) - Przebudowany średniowieczny zamek krzyżacki
Leżący na Łebą Lębork, pod względem zabytków znany jest bardziej z dobrze zachowanych odcinków fortyfikacji miejskich niż z zamku krzyżackiego. Spowodowane to jest faktem zachowania się jedynie domu zakonnego w postaci mocno przebudowanej oraz młyna. W dodatku dom jest niedostępny, gdyż mieści się w nim sąd. Tylko ozdobione szczyty po bokach, a na elewacjach ślady po dawnych oknach pozwalają domyślać się jego kilkuwiekowych dziejów. Również w piwnicach przetrwały podobno jeszcze zabytkowe sklepienia, ale nie ma do nich wstępu. Zamek powstał na planie prostokąta o wymiarach 65x55 m. z jednoskrzydłowym domem zakonnym (11x47 m). Stał w południowo-wschodniej części miasta, sprzężony z fortyfikacjami miejskimi. Ciekawostką jest wydzielony z fosy strumyk dzielący całe założenie na pół. Jest to kanał doprowadzający wodę do młyna, który po przekształceniach nadal funkcjonuje. Średniowieczny młyn na parterze mieścił również browar, a na piętrze dom młynarza. Był to jeden z największych młynów na Pomorzu Gdańskim. Obecnie jest brzydkim, niczym się nie wyróżniającym budynkiem. Obok znajduje się nowy dom młynarza z XIX wieku. Do zamku Lębork należał także spichlerz leżący na przeciw domu zakonnego, od strony miasta. Dziś na jego miejscu stoi nieco późniejszy spichlerz, częściowo szachulcowy, zamieniony na siedzibę zielonoświątkowców. Rozwój warowni doprowadził do powstania nowych budynków zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz. Najpierw przy kanale postawiono tzw. Kancelarię, a następnie od wschodu do boku domu zakonnego dobudowano tzw. Nowy Dom. Były to budynki wykorzystywane na cele administracyjne i mieszkalne. Do spichlerza z kolei dobudowano stajnię i wozownię. Niestety, żadna z wymienionych budowli nie zachowała się. Powstały dwie hipotezy odnośnie pierwotnego wyglądu zamku lęborskiego. Starsza zakłada istnienie 3 wysuniętych wież w murach obwodowych, druga tylko dwóch. Bezsporna jest trójkondygnacyjna podpiwniczona wieża północno-wschodnia, obok wlotu kanału młyńskiego. Prawdopodobnie działało w niej więzienie. Druga wieża stała na przeciwległym narożniku założenia (płd.-zach.). Zamieniono ją później na silos zbożowy i podobnie jak dom zakonny ozdobiono sterczynami (element dekoracyjny w postaci kamiennej wieżyczki). W tej postaci funkcjonuje do dziś. Problematyczna jest trzecia wieża od strony płn.-zach. Starsza teoria mówi, iż na jej miejscu stoi XIX-wieczny dom młynarza, druga (Andrzeja Barańskiego) umiejscawia tu mur obwodowy i bramę. Jej obronę zapewniać miał wysoki budynek młyna. Sporne jest także skrzydło północne zamku w Lęborku. Najpierw sądzono, że obie wieże połączone były murem obwodowym, a spichlerz ze stajniami stał poza murami. A. Barański dowodzi jednak, iż to właśnie ten 43-metrowy budynek stanowił kurtynę północną. Przekonującym dowodem jest wysunięty odcinek muru łączący stajnię z wieżą płn.-wsch. Jego zachowany fragment jest grubszy niż mury miejskie, więc musiał być częścią założenia zamkowego, które obejmowało w takim przypadku również budynek spichlerza i stajni. Poza tym, przechowywana tam sól była zbyt cenna, aby zostawić ją całkowicie poza murami warowni. Te, a także inne drobne różnice w obu hipotezach na temat wyglądu średniowiecznego zamku, można zobaczyć na rekonstrukcjach poniżej. ![]() Lębork na początku XVII wieku. Zamek to wysoki budynek po lewej
Opis i grafika zaktualizowane dzięki pracy Rajmunda Mejny "Dzieje średniowiecznego Lęborka",
nadesłanej przez autora.
![]() Plan zamku Lębork wg E. Kal. Ukazuje założenie wg starszej teorii. Niebieskim oznaczono budynki istniejące. 1 - dom zakonny, 2 - budynek zwany Nowym Domem, 3 - budynek zwany Kancelarią, 4 - browar, 5 - młyn, 6 - młyn z XIX wieku, 7 - spichlerz, 8 - stajnie i wozownia, 9,10,11 - wieże w murze obwodowym, 12 - furta, 13 - Kanał Młyński, 14 - most, 15 - kawałek muru potwierdzający teorię A. Barańskiego Źródło: Zamki krzyżackie w Polsce, M. Haftka, Malbork - Płock 1999 ![]() Zamek w Lęborku wg pierwszej teorii Źródło: Zamki i obiekty warowne Pomorza Gdańskiego - A. Sypek, R. Sypek ![]() Zamek w Lęborku wg nowszej teorii. Źródło: Powstanie lęborskiego zamku krzyżackiego. Biuletyn Historyczny Lęborskiego Bractwa Historycznego i Muzeum w Lęborku, nr 5;1997 - Andrzej Barański
![]() Rekonstrukcja zamku z filmu wykonanego dla muzeum w Lęborku przez firmę MadwandsMedia
Miasto Lębok choć istniało już w XII wieku, a rozwinęło się po upadku Białogardy w I poł. XIV wieku. Zamek wybudowali Krzyżacy po roku 1341, prawdopodobnie wraz z fortyfikacjami miejskimi. Składał się z domu zakonnego, murów obronnych z 3 wieżami i budynkiem młyna. Przez środek założenia płynął kanał Młyński. Dodatkowo na zewnątrz murów po stronie miasta stał spichlerz. ![]() Panorama Lęborka z zamkiem (budynek po lewej, z dymem) z 1618 r. wg rysunku z mapy E. Lubinusa Źródło: Zamki krzyżackie w Polsce, M. Haftka, Malbork - Płock 1999 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Tył zamku w Lęborku na pocztówce z początku XX wieku. Budowla była wtedy otynkowana
![]()
tel. +48 59 862 25 40
(Prokuratura Rejonowa)
![]() CZAS ![]() WSTĘP ![]() ![]() Zamek w Lęborku na pocztówce po I wojnie św., ok 1920 r. Północna część woj. pomorskiego. 50 km na wschód od Słupska, 80 km km na północny zachód od Gdańska. Zobacz na mapie. Zamek w Lęborku znajduje się w centrum miasta, na południowy wschód od centralnego pl. Pokoju. ![]() Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N54.543596772°, E17.753400131° format DM (stopnie, minuty): 54° 32.61580632'N, 17° 45.20400786'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 54° 32' 36.95''N, 17° 45' 12.24''E
![]() ![]() ![]() ![]() Zamek Lębork po remoncie w 1935 r. i utworzeniu w nim sądu. Widać nowe okna i wejście
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Fragment filmu przedstawiającego rekonstrukcję 3D średniowiecznego Lęborka. Zamek z młynem pokazany jest kilka razy. Lębork, w tym zamek z drona
![]() ![]() ![]() Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych. Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
![]() Powrót do strony startowej
(c) 2001-2022 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę