ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) | |||||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Niedrzwica Duża (woj. lubelskie) - Przebudowany szlachecki dwór obronny
Nie wspomniany w żadnych dotychczasowych inwentaryzacjach zabytków dwór w Niedrzwicy Dużej leży w północno-wschodniej części wsi. Część ta określana jest przez mieszkańców Niedrzwicy jako Górki – taką nazwę nosi również ulica okalająca pagórek na którym stoi dwór. Do dziś dobrze widoczny jest obronny kontekst założenia – dwór jest położony na wzniesieniu otoczonym rzeczką Nędznicą od strony północno-zachodniej i stawami od strony południowej i wschodniej. Od północy do dziś istnieje tylko nieznaczne zagłębienie terenu – być może i tam była niegdyś fosa.
Pierwotny kształt dworu znamy dzięki inwentarzom z XVII wieku, znajdującym się w Księgach Grodzkich Lubelskich. Wiadomo, ze był to dwór na planie prostokąta z bocznym alkierzem, dwukondygnacjowy, trójdzielny w dolnej kondygnacji, dwutraktowy z sienią na osi, w górnej kondygnacji jednoprzestrzenny (górna kondygnacja była zapewne czymś w rodzaju poddasza – znajdującą się tam izbę oświetlało tylko jedno okno). W lewym trakcie dolnej kondygnacji znajdowała się izba o 4 oknach z izbą boczną o 2 oknach, apteczka o jednym oknie, pokoik o jednym oknie, z boku znajdował się alkierz o 3 oknach. W prawym trakcie znajdowała się izba o 4 oknach i spiżarnia o 2 oknach. W sieni były 4 okna. Cały dwór był kryty gontem i ogrzewany zielonymi piecami kaflowymi. System obronny dworu Niedrzwica Duża, oprócz widocznych do dziś stawów otaczających pagórek stanowiła dębowa ostrężyna z krytymi gontem wrotami. Zachowany do dzisiaj dwór składa się z trzech zasadniczych części: środkowej parterowe, będącej pozostałością starego dworu, piętrowe od strony północno-wschodniej, wzniesionej (lub tylko przebudowanej) w I połowie XIX wieku oraz narożnej wieży z przylegającą do niej klatką schodową z tego samego okresu, po stronie południowej. Środkowa część dworu ma najgrubsze ściany – grubości ok. 80 cm – i kolebkowe sklepienia. Z zewnątrz ta część dworu jest zupełnie pozbawiona dekoracji architektonicznej. Część północno-wschodnia jest piętrowa, z głównym wejściem od północy, w postaci ganku umieszczonego w ściętym narożniku, z loggią-tarasem na piętrze. Na zewnętrznych ścianach tej części zachowała się dekoracja architektoniczna – w klasycyzujących formach – proste obramienia okien, boniowania ścian i fryz z tryglifami pod gzymsem koronującym. Od strony wschodniej do tej części dobudowano ostatnio jeden trakt pomieszczeń – bez zbytniej dbałości o formy zewnętrzne. Do 2001 roku na miejscu nowo dobudowanej części istniały wąskie ceglane fundamenty – być może tarasu. Całkowicie dziewiętnastowieczną dekorację ma również wieża: sześcioboczna dolna kondygnacja jest boniowana, zaś górna okrągła jest zwieńczona neogotyckim fryzem arkadkowym. Być może wieża jest przebudowanym wzmiankowanym w inwentarzach alkierzem – mógłby na to wskazywać zwłaszcza sześcioboczny kształt dolnej kondygnacji – typowy dla narożnych alkierzy w ok. 1600 roku. Pod środkowa, najstarszą częścią dworu znajdują się obszerne piwnice – ceglane, sklepione kolebkowo – o planie nie pokrywającym się z planem obecnego dworu, co może sugerować, że są od niego starsze i pochodzą z siedziby jeszcze wcześniejszej. Od strony zachodniej w latach sześćdziesiątych dobudowano wiatę na sprzęty rolnicze, która zasłania widok na najstarszą część dworu. Przy dworze – po jego zachodniej stronie – znajduje się nowszy budynek gospodarczy. Kilkadziesiąt metrów na północny zachód zachowały się pozostałości dziewiętnastowiecznej bramy wjazdowej – cztery murowane słupy przykryte daszkami. Przed bramą znajduję się jeszcze niewielki budynek podworski. Z okazałego niegdyś ogrodu, częściowo regularnego, a częściowo angielskiego, do dziś pozostały jedynie zarośnięte stawy i kilka starych drzew – większość dzisiaj istniejącego dokoła dworu drzewostanu jest dużo młodsza. Przy drogach dojazdowych do dworu od zachodu i południa na rozstajach stoją krzyże – nowe, ale z pewnością na miejscu starszych.
Mapa Niedrzwicy z XVIII wieku z terenem dworskim. Dwór to prawdopodobnie budynek przylegający do stawu
Teren obecnej Niedrzwicy był zasiedlony przez ludzi już od czasów neolitu, ale sama wieś Niedrzwica pojawia się w źródłach pisanych dopiero w 1417 roku.
Zachowany dwór obronny powstał w XVI wieku, ale jakaś siedziba obronna mogła tam istnieć już w XV wieku. Niedrzwica Duża nazywała się wtedy Niedrzwicą Mniejszą (Nyedrvica Minor). Nazwę "Większa" lub "Duża" przejęła dopiero w XVIII wieku – od tego samego czasu
druga Niedrzwica, wcześniej określana jako "Wielka" uzyskała nazwę "Kościelna", która pozostała do dziś.
1586 – wzmiankowany dwór – zapewne jego pozostałość stanowią piwnice pod obecnym dworem, a być może również środkowa, parterowa część 1600 – właścicielem Niedrzwicy był Jan Niedrzwicki 1614 – wieś była własnością Mikołaja Strusia 1730 – dwór wymagał remontu pocz. XIX wieku – prawdopodobny czas rozbudowy starszego dworu przez Mariannę z Kownackich Dłuską – rozbudowa musiała nastąpić przed 1866 rokiem – z tego czasu pochodzi plan dóbr Niedrzwica, przechowywany w Archiwum Państwowym w Lublinie – jest na nim dobrze widoczny dwór w kształcie podobnym do obecnego 2001-2003 – rozbudowa od strony wschodniej, z częściowym zniszczeniem starszych fundamentów
ADRES I KONTAKT
Dwór Dłuskich - ul. Górki 30, Niedrzwica Duża CZAS Pobieżne obejrzenie dworu i otoczenia zajmuje ok. 10 minut. Dojazd z drogi krajowej nr 19 - w zależności od wybranej drogi 5-10 minut. WSTĘP Dwór Niedrzwica Duża i jego otoczenie jest własnością prywatną. Wstęp tylko za zgodą właściciela.
Centralno-zachodnia cześć woj. lubelskiego. 19 km na południowy zachód od Lublina, 26 km na północny wschód od Kraśnika. Zobacz na mapie.
Niedrzwica Duża przy drodze krajowej nr 19. Dwór położony jest w północno-wschodniej części wsi, pomiędzy ulicami Górki i Zamkową, ok. 1 km na wschód od drogi krajowej nr 19. Dojechać można od drogi nr 19 – jadąc od strony Lublina należy tuż za wiaduktem nad linia kolejową skręcić w lewo, następnie pojechać drogą żużlową wzdłuż torów i dalej prosto – droga prowadzi prosto do dworu. Można też dojechać inaczej: z drogi nr 19 skręcić w Niedrzwicy w kierunku Bychawy i po przejechaniu ok. 100 m w lego, w kierunku Osmolic. Potem cały czas prosto ok. 1,5 km drogą częściowi żużlową, a częściowo asfaltową, ta droga prowadzi również prosto do dworu. Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N51.12460833° E22.40475278° format DM (stopnie, minuty): 51° 7.4764998'N 22° 24.2851668'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 51° 07' 28.59''N 22° 24' 17.11''E
Dzieje Lubelszczyzny t. IV, Osady zaginione i o zmienionych nazwach historycznego województwa lubelskiego, opr. S. Wojciechowski, A. Sochacka, R. Szczygieł, Warszawa 1986. Galecka Marzena, Dwór w Niedrzwicy Dużej – historia zapomnianej rezydencji, „Wiadomości Konserwatorskie Województwa Lubelskiego” r. 2004, s. 187-189. Rolska-Boruch Irena, Siedziby szlacheckie i magnackie na ziemiach zwanych Lubelszczyzną. 1500-1700, Lublin 1999.
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Okolice dworu w Niedrzwicy Dużej z drona
W samej Niedrzwicy nie ma miejsc noclegowych, ale jest ich wiele w najbliższych okolicach Lublina i w samym mieście.
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych.
Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
Powrót do strony startowej
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę