"Siedziba nasza to był dworek postawiony przez Jana Sobieskiego na wysokim szańcu, sypanym przez jeńców tureckich; dworek ten służył królowi w czasie polowań w okolicznych lasach"
Anna z Działyńskich Potocka - zapis z przełomu XIX/XX wieku

Ocena zabytku


Możesz ocenić:
Oleszyce (woj. podkarpackie) - Bastionowy dwór obronny (zniszczony)

Ocena obecnej atrakcyjności obiektu
Średnia ocena: 2.9 na 5. Głosów: 22 3 stars
           
 
Ocena nastawienia do turystów na terenie obiektu
Średnia ocena: 3.9 na 5. Głosów: 16 4 stars
           
 


Opis i stan obecny


Oleszycki dwór obronny stał na wzgórzu niedaleko jeziora. Wbrew słowom Anna z Działyńskich Potockej nie miał nic wspólnego z Janem Sobieskim - król posiadał rezydencję myśliwską położoną w sąsiednim Jaworowie.
Początkowo dwór zbudowany był z drewna na planie kwadratu o wymiarach 44 x 44 m z narożnymi alkierzami, na platformie ziemnej o boku 80 m. W narożach wzgórza znajdowały się 4 bastiony w systemie staroholenderskim, wjazd prowadził od strony południowej ponad głęboką fosą, która oddzielała obiekt od ogrodu w stylu angielskim. Mocne fortyfikacje miały bronić okolicę przed najazdami tatarskimi. Bastiony usypali prawdopodobnie jeńcy tureccy, ponieważ w dokumentach są zawsze określane jako "tureckie bastiony".
Do niedawna wzgórze było w całości porośnięte drzewami, a jedynymi pozostałościami zabytku cegły wystające z ziemi i część sklepionej piwnicy.

Obecnie miejsce po dworze w Oleszycach poddano rewitalizacji i zabezpieczono jako trwałą ruinę. Nie ma już roślinności, a odnalezione pod ziemią mury pięknie wyeksponowano. Całość ogląda się z drewnianego tarasu lub można obejść dookoła. Widać teraz jak wysoki był kopiec dworski, zarysowana jest też częściowo fosa, w dole są mokradła. Obok kopca odsłonięto też ruiny budynku gospodarczego. Dookoła rozciąga się park, który niegdyś zachwycał przyjezdnych. Był urządzony częściowo w stylu angielskim, a częściowo francuskim. Składał się m.in. z alei lipowych i grabowych oraz sadów.

Zdjęcie lidar
Założenie dworskie w Oleszycach ok. 1720 roku wg. G. Ciołka



Plany i rekonstrukcje



Plan całego założenia z XVIII w., z lewej siedziba, obok park
Źródło: Zamki Polski południowo wschodniej, Michał Proksa, Marek Gosztyła, Przemyśl 1997



Plan założenia oleszyckiego w poł. XIX w. na mapie katastralnej ze zbiorów Archiwum Państwowego w Przemyślu



Fragment mapy Oleszyc z dworem obronnym z XVIII wieku


Historia, wydarzenia

Powrót na górę strony

Zameczek w Oleszycach został zbudowany w XVII w. przez strażnika wielkiego koronnego Mikołaja Hieronima Sieniawskiaego, późniejszego hetmana polnego który był właścicielem i założycielami w 1576 r. tutejszej osady. Do budowy wykorzystano drewno, jedynie piwnice i fundameny były murowane. Dwór był stopniowo rozbudowywany do rezydencji na miarę bardzo możnego rodu magnackiego. Prawdopodobnie rezydencja Sieniawskich powstała na miejscu wcześniejszego dworu rycerskiego rodu Ramszów, którzy byli właścicielem Oleszyc od XV wieku.
punktor 1713 r. - syn Hieronima - hetman wielki koronny Adam i jego małżonka Elżbieta z Lubomirskich Sieniawska dokonali znacznej przebudowy obiektu. Dobudowano schody, wymieniono okna, dach, stolarkę, zatarto funkcje obronne dworu
punktor 1726 r. - Adam oraz Elżbieta upodobali sobie Oleszyce i jako wybitne postacie swojej epoki zamierzali postawić okazalszą siedzibę. Planowali zburzyć stary dwór i wybudować nowy pałac przy użyciu materiału budowlanego z rozebranego dworu w Dobrej. Śmierć Adama Sieniawskiego, a następnie Elżbiety (zmarła w tutejszym dworze w 1729 r.) przerwała te plany. Majątek odziedziczyła ich córka Maria Zofia Denhoff
punktor 1743 r. - wraz z drugim mężem Augustem Aleksandrem Czartoryskim, Maria Zofia przeprowadziła kolejną dużą przebudowę rezydencji. Całkowicie pozbyto się elementów drewnianych, zastępując je cegłą.
punktor ok. poł. XIX - ówczesne relacje mówią o dworze z pięknym ogrodem, oranżeriami i strzyżonymi alejkami. Zdarza się, że autorzy pomijają w ogóle opisy dworu, aby zachwycać się wspaniałym ogrodem
punktor 1865 r. - po zawarciu małżeństwa we dworze zamieszkali Anna z Działyńskich i Stanisław Potocki. Było ono w tak fatalnym stanie, że choć przystąpiono do generalnego remontu Potoccy zaniechali jego ukończenia i przenieśli się do Rymanowa
punktor ok. 1880 r. - okolicę kupił Kazimierz Potulicki i przekazał ją córce Elżbiecie, która wyszła za Władysława Sapiehę. Książę Sapieha przystąpił do pełnej restauracji rezydencji. Przy okazji obiekt został przebudowany. Mimo to jego właściciele mieszkali w Krasiczynie, a dwór oleszycki był odwiedzany okazyjnie

Zdjęcie lidar
Pałac w Oleszycach od strony południowej na rysunku S. Rodziszewskiego z lat 30. XX w. (R. Aftanazy - Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej)


punktor 1901 r. - Oleszyce często nawiedzały pożary, ale w tym roku pożar był szczególnie dotkliwy, poważnie spustoszył miasto, w tym zapewne i dwór
punktor 1914 r. - jeszcze w tym roku trzymano tu dział sztuki i zabytkową broń. Później dawny zameczek został opuszczony, a kolekcja zrabowana podczas działań wojennych.
punktor 1920 r. - ostatnim prywatnym właścicielem majątku oleszyckiego został Aleksander Jozafat Sapieha
punktor 22.06.1941 - podczas walk niemiecko-sowieckich budowla została spalona
punktor Mieszkańcy wspominają, że jeszcze po 1945 r. mury były całkiem dużych rozmiarów. Jak to zwykle bywa rozebrano je doszczętnie i potraktowano jako budulec.
punktor pocz. XXI w. - wzgórze zamkowe zostało oczyszczone z roślinności
punktor 2014 r. - miasto i gmina Oleszyce rozpoczęły wieloetapowy projekt "Przebudowa Zespołu Pałacowo-Parkowego" aby przywrócić i wyeksponować to co jeszcze zostało z dawnego założenia dworskiego. W ramach inwestycji, która będzie kosztować prawie 2,5 mln złotych powstanie atrakcyjny park z grodem, placami zabaw, zbiornikiem wodnym, teatrem.
punktor lata 2016 – 2019 - wykonano badania archeologiczne z pełnym odsłonięciem i zabezpieczeniem zabudowy dworu, taras widokowy, schody terenowe, taras przed dworem. Przywrócono pierwotne ukształtowanie obronnego terenu dworu. Wykonano oświetlenie i monitoring oraz postawiono makietę dworu. W parku odtworzono labirynt grabowy oraz wycięto drzewa porastające relikty budowli. Przeprowadzono pielęgnację drzew parkowych. Założono trawniki, zamontowano elementy małej architektury.


Zdjęcie dworu Oleszyce z początku XX wieku
Źródło: serwis admoleszyce.republika.pl




Informacje praktyczne


ADRES I KONTAKT
punktorbrak

CZAS
punktor Oglądnięcie ruin i obejście kopca zajmuje ok. 25 minut.

WSTĘP
punktor Wolny.


Zdjęcie lidar
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego terenu dworu w Oleszycach


Położenie i dojazd


Wschodnia część woj. podkarpackiego. 6 km na zachód od Lubaczowa, 30 km na północny wschód od Jarosławia. Zobacz na mapie.
Wzgórze zamkowe znajduje się zaraz za mostem przy wyjeździe z Oleszyc na Lubaczów. Jadąc samochodem można zatrzymać się na małym parkingu przy wzgórzu.

GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N50.16629676°, E23.04085355°
format DM (stopnie, minuty):   50° 9.9778056'N, 23° 2.451213'E 
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   50° 09' 58.67''N, 23° 02' 27.07''E 


Zdjęcie lidar
Widok na ogrody i dwór w Oleszycach (kopiec po prawej) od północnego-zachodu, na grafice Kajetana Wawrzyńca Kielisińskiego z poł. XIX w


Fotogaleria


Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.

Oleszyce - Kopiec dworski Oleszyce - Makieta dworu przy ruinach Oleszyce - Fosa Oleszyce - Ruiny dworu Oleszyce - Odkopane ruiny dworu Oleszyce - Ruiny dworu Oleszyce - Ruiny z tarasem widokowym Oleszyce - Wejście do piwnic Oleszyce - Widok z kopca Oleszyce - Fosa Oleszyce - Resztki budynku gospodarczego przy kopcu
Zdjęcia z 2021 roku, po pełnym zagospodarowaniu terenu dworskiego


Oleszyce - Panorama kopca dworskiego
Panorama wzgórza zamkowego w Oleszycach wykonana 8.04.2012 od strony południowej. Widoczny przed wzgórzem głaz ustawiono współcześnie (XXI wiek). Autor zdjęcia: Piotr Janowski.


Oleszyce - Zasypana piwnica Oleszyce - Wzgórze zamkowe Oleszyce - Pod liśćmi widać cegły Oleszyce - Resztki ceglanych murów Oleszyce - Fosa
Zdjęcia wykonane: jesienią 2001


Materiały wideo


Ruiny dworu w Oleszycach



Noclegi



Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • Re: Re: Moje miasto Oleszyce       Autor:  Kris1978      Data:  2014-03-16 11:11:49
    to jak naprawde oleszyce wygladalo panie mieczyslawie
  • Re: Wzgórze zamkowe w Oleszycach       Autor:  Anonim      Data:  2014-03-15 14:43:36
    in co znalezli
  • Re: Moje miasto Oleszyce       Autor:  Kris1978      Data:  2014-03-15 14:38:26
    Hejka to prawda ze to co piekne w oleszyczac to jusz przeszlosc a zabytki to zniszczone i rozgrabione np.zamek czy cerkiew co roku niszczeje a zamek zostal nie odbudowany tylko zniszczony gdzie tu kolej losu jakich mamy rzadzacych naszym miastem ze mysla o sobie a nie o tym co za 20 czy 30 lat bedzie bo gdy nasze dzieci dorosna to nasza historia i ten piekny zamek co my pokarzemy naszym dzieciom.Pewnie tylko tyle co centrum czy nowa hale gimnastyczna a te historie to powoli zapomniemy ,bo nasi dziadkowie, i rodzice nie beda mieli komu te opowiadania bedzie mozna poswiecic.np palace sie oleszycze jak to naprawde bylo czemu tez stare oleszycze sie spalilo,ta stara kobieta co tak strasznie byla chora by ja uratowac to schowali ja pod most i tez sie spalila,czy np wielki ksiaze pan co sam przybyl koleja do oleszycz by na wlasne oczy zobaczyc jakie to zniszczenia byly po porzarze w oleszycach taka a historie wiem i wierze w nia a jesli ktos niewierzy to trodno ale trzeba byc dumny z tego co sie ma i zkat sie wywodzimy.pozdrawiam





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2023 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.