Otmuchów

Gotycki zamek biskupi, później rozbudowany

Potężna warownia, będąca przez blisko 600 lat we władaniu biskupów wrocławskich stoi na górze o wysokości 225 m na lewym brzegu Nysy Kłodzkiej. Niegdyś sprzężona była z fortyfikacjami miejskimi - zajmowała południowo-zachodni kraniec dawnego Otmuchowa. Zachowane do dziś dwa połączone budynki posiadające aż 4 kondygnacje (na najwyższej widać okrągłe strzelnice) i wieża to zaledwie połowa zamku z czasów świetności, ale i tak robią wrażenie.

Tajne przejście W sali rycerskiej odkryto tajne przejście do niewielkiej komnaty. Mieści się ono w kominku za tylną ścianką. Przypuszcza się, że pokoik służył do podsłuchiwania gości przebywających w reprezentacyjnej sali. Czy można go dziś obejrzeć, nie wiem. W zamku nikt nie uznaje za stosowne poinformować o tej ciekawostce...

Najstarszy człon całego założenia otmuchowskiego to budynek od południowego wschodu, przy bramie, częściowo pozbawiony tynku. Z boku widać na nim wykusz, w którym mieściła się dawniej ubikacja. Grubość murów wynosi tu 2,10 metra. Od północy stoi wysoka wieża na planie kwadratu z zaokrąglonymi narożami, zwieńczona quasi-machikułami. Początkowo był to wolno stojący stołp, później połączono go z sąsiadującymi członami zamku. Od strony wschodniej w połowie wysokości wieży widać sgraffitowe zdobienie z końca XVI wieku - postacie św. Jana i św. Jana Ewangelisty otaczają kartusz herbowy jednego z biskupów wrocławskich - Andreasa von Jerin.
Północno-zachodnie, parterowe skrzydło warowni wykorzystywane obecnie przez restaurację zostało całkowicie zmienione, podobnie zresztą jak wnętrza zamkowe. Od zachodu stała najpierw kaplica, a następnie barokowe skrzydło mieszkalne zamykające dziedziniec. Rozebrano je w XIX wieku. Dziś na jego miejscu znajduje się ładny ogród. Niewiele też zostało z murów obwodowych z bastejami. W jednej z nich, częściowo zrekonstruowanej, postawiono ławę ze stolikiem. Ciekawie wygląda mur z bramą biegnący przez fosę od strony północnej. Tam też stoi figura św. Nepomucena.
Na dziedzińcu stoi studnia obudowana altanką oraz pawilonik wejściowy prowadzący szerokimi schodami (zwanymi Końskimi) do wnętrza zamku. Z zachowanych wnętrz ostała się sala rycerska oraz cele więzienne w wieży, dosyć dziwnie usytuowane na piętrze. W sali głodowej widać znaki wydłubane paznokciami w murze przez skazańców. Pod nią znajduje się ponoć cela ze śmiertelną zapadnią - gdy więzień na nią stanął spadał z 20 metrów na kamienne fundamenty wieży i ostre żerdzie.

Końskie schody Słynne szerokie schody zbudowane zostały w zamku otmuchowskim przez biskupa (a później kardynała) Ludwika Filipa Sinzendorfa w I połowie XVIII wieku. Nie miały one nic wspólnego z końmi, po prostu biskup był chory i musiał być wnoszony do zamku w lektyce.

Obecnie warownia biskupia jest placówką hotelowo - konferencyjną, zarządzaną przez prywatną spółkę. Przed zakupem noclegu w lecie radzę upewnić się, że pokój ma otwierane okna, bo sam trafiłem na taki z zamkniętym na amen otworem strzelniczym i w czasie upałów musi tam być nie do wytrzymania. Po raz pierwszy przyjechałem tu pociągiem w roku 2002, aby zwiedzić wspaniale prezentujący się na zdjęciach zabytek. Odjechałem rozczarowany, ponieważ poza obejściem warowni dookoła, turysta nie miał wiele do oglądania. Punkt widokowy na wieży nie działał z powodu remontu, a w środku jak mnie poinformowano można było zobaczyć tylko Końskie schody. Z ochotą przyjechałem tu więc po 3 latach, ale niestety znowu usłyszałem to samo - wieża jest nadal zamknięta! Tym razem jednak, dzięki wykupieniu noclegu zobaczyłem jeszcze salę głodową i rycerską.
Jak się okazuje miałem pecha, bo niedługo potem wieża została w końcu udostępniona do zwiedzania. Mam nadzieję, że w ślad za tym pójdą dalsze kroki zarządców zamku w kierunku podniesienia walorów turystycznych tego wspaniałego zabytku, chociażby poprzez wyeksponowanie informacji o możliwości zobaczenia obu sal i udostępnienia dalszych...

Aktualizacja. Zamek przez lata niewiele się zmienił. Jak dla mnie jednak funkcje hotelowo - gastronomiczne stały się zbyt przytłaczające. Dziedziniec jest wypełniony autami, restauracja otworzyła coś w rodzaju werandy pod namiotowym dachem. Wszystko to szpeci zabytek i przysłania go. A brzydkie, odrapane ściany wciąż wymagają remontu. Puszczenie po nich pnączy niezbyt tu pomoże.
Lepiej wyglądają za to wnętrza. Korytarz z Końskimi schodami ma nowe malowanie. Pojawiły się tablice informacyjne i stare widoki zamku.
Na wieże wreszcie dało się wejść. Widok jest warty przyjazdu do Otmuchowa. Okolica z pełnym kwiatów miasteczkiem, jeziorem i górami w tle to bardzo przyjemna dla oka i obiektywu sceneria.