Możesz ocenić: Pasłęk (woj. warmińsko-mazurskie) - Średniowieczny zamek krzyżacki
Opis i stan obecny
Zamek pasłęcki stoi w północno - wschodnim narożniku miasta, na cyplu skarpowym wchodzącym w dolinę rzeki Wąskiej. Sąsiadują z nim inne pokrzyżackie budowle: kościół św. Bartłomieja i stary ratusz oraz jedna z bram miejskich - Młyńska.
Lochy zamkowe
W starych dokumentach zachowało się kilka wzmianek o korytarzach pod zamkiem i miastem. Niestety dziś już nie ma do nich wejścia. Wg opisu 1828 roku jeden z tuneli mógł pomieścić człowieka na koniu. Znaleźli się w nim wówczas pastor, wikary i uczniowie ze szkoły. Przejście miejscami było zasypane, gasły świece, więc wycieczka wycofała się, nie dochodząc do końca korytarza. Na przełomie lat 60-tych i 70-tych XX wieku proboszcz kazał zamurować przejście z kościoła do ratusza.
Istnieje też relacja, mówiąca o odkryciu w czasie rozbudowy zamku przez elektora brandenburskiego Jerzego Fryderyka, w miejscu jednej z wież, tajemniczych tuneli, które biegły w różnych kierunkach. Tunel główny miał prowadzić na płd.- zach. i mieć kilka odgałęzień, m. in. w kierunku kościoła św. Bartłomieja. Najdłuższy i najgłębszy tunel skierowany był na północ. Być może z nim związana jest historia, która miała miejsce w 1414 r., podczas oblężenia zamku Pasłęk przez wojska litewskie. W pewnym momencie Krzyżacy zaatakowali od tyłu, siejąc zamieszanie. Następnie konni rycerze znikli w rejonie wsi Robity - "tak jakby zapadli się pod ziemię".
Jest to warownia miejska i zachowana w całkiem okazałej formie - trójskrzydłowej budowli z 2 basztami. Zwykle takie zabytki są doskonale poznane, zbadane, a ich dzieje opisane w archiwach miejskich i uwiecznione na różnych starych dokumentach.
W tym przypadku tak nie jest. W historii zamku pasłęckiego jest wiele niejasności, budowla przechodziła wiele przebudów. Pierwotny wygląd i fazy rozwoju wciąż są przedmiotem badań. Obecny kształt został mu nadany po II wojnie światowej na podstawie wyglądu z XIX i XX wieku.
Jest to więc trójskrzydłowe założenie z prostokątnym dziedzińcem otwartym od południa. W sporej części otynkowane i pozbawione cech stylowych. Składa się z najstarszego trzykondygnacyjnego skrzydła północnego oraz dwóch bocznych z okrągłymi basztami. Obie wieże posiadają 4 kondygnacje i dachy stożkowe pokryte dachówką, lecz zachodnia jest nieco niższa i szersza.
Na frontowej elewacji (jedynej z odsłoniętą cegłą) skrzydła północnego widać liczne przemurowania i ciekawy relikt zdobień z czasów świetności - blendę z fragmentem polichromii.
Dawny układ wnętrz zamku zachował się jedynie w obecnej części piwnicznej skrzydła północnego, gdzie znajdują się 3 pomieszczenia. Największe jest po środku ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym, boczne również posiadają sklepienia krzyżowo-żebrowe, a także kolebkowe. W skrzydłach bocznych praktycznie nie przetrwały zabytkowe elementy, ale w części zachodniej odtworzono izbę ze sklepieniem krzyżowym wspartym na trzech granitowych filarach - dwóch oryginalnych i jednym zrekonstruowanym.
Dzisiejszy poziom piwniczny to dawny parter zamku, ponieważ poziom dziedzińca podniesiono aż o 3 metry, prawdopodobnie już w XVI stuleciu. Do pierwotnych piwnic jak na razie nie udało się dotrzeć, stąd różne legendy o ukrytych pod zamkiem skarbach. Oryginalne 1. piętro (czyli obecny parter) miało charakter reprezentacyjny, mieściło kaplicę (od zachodu), refektarz (po środku) i izby urzędnicze (od wschodu). Najwyższa kondygnacja przeznaczona była na magazyny i funkcje obronne.
Obecnie zamek użytkują różne instytucje (Rada Miejska, Biblioteka Publiczna, Pasłęcki Ośrodek Kultury, kino) i nie jest przeznaczony dla turystów.
W odtworzonej zabytkowej sali skrzydła zachodniego (ze sklepieniami) od jakiegoś czasu funkcjonuje jednak Izba Historyczna, którą teoretycznie turyści mogą zwiedzać. Niestety późnym popołudniem wszystkie drzwi były zamknięte, podobnie w niedzielę.
Zamek można obejść dookoła. Koniecznie trzeba zobaczyć pobliską miejską Bramę Młyńską, która była uznawana za zamkową, bo prowadziła wprost do warowni. Zrekonstruowane mury miejskie ze ścieżką spacerową również są ciekawą atrakcją.
Przy skrzydle wschodnim zamku posiadają one szereg strzelnic.
Poszukiwania tunelu
W 2017 roku rozpoczęto badania weryfikacyjne anomalii wykrytej georadarem rok wcześniej po stronie zachodniej zamku. Hipotetycznie mógł to być tunel łączący zamek z kościołem. Jednakże okazało się, że anomalia to warstwa gruzowa o miąższości ponad 1 m, powstała w trakcie zasypywania fosy w XIX wieku. Odgruzowanie fosy pozwoliło jednak na częściową rekonstrukcję jej przebiegu, co pozwala odtworzyć ją w przyszłości. Ważnym odkryciem był także odcinek zewnętrznego muru obwodowego. Informacje o nim znane były jedynie z przekazów źródłowych i archiwalnych planów, ale nie został potwierdzony jego przebieg, ani forma. Odkrycie to pozwala odsłonić i wyeksponować nieznane fortyfikacje zamkowe, co znacznie zwiększy atrakcyjność turystyczną budowli i miasta. Konieczne jest jednak pozyskanie znacznych środków finansowych.
Początkowo krzyżacka warownia składała się tylko z prostokątnego domu głównego, czyli obecnego skrzydła północnego. Miał on długość 51 metrów. Następnie od wchodu dobudowano wieże główną i nowe skrzydło. Założenie miało kształt kwadratu, obwód domykały mury kurtynowe.
Wjazd prowadził przez kurtynę południową, bliżej skrzydła wschodniego. Od strony dziedzińca budynki posiadały krużganki, a mury obwodowe ganki obronne. Stała tu też studnia. Wkrótce potem zamek został otoczony zewnętrzną linią murów z basztami oraz fosą.
Fragment tego muru i fosy został odkryty w terenie dopiero niedawno, nie udało się jeszcze odnaleźć baszt, a musiały to być budowle znacznych rozmiarów, skoro w jednej z nich mieściła się izba komtura.
Nie jest jasne w jakiej części obecną wieżę w narożu północno-wschodnim można identyfikować z XIV-wieczną wieżą główną. Wiele wskazuje, że jej geneza jest w całości XVI-wieczna. Podobnie skrzydło wschodnie nie ma nic wspólnego z okresem krzyżackim. Budowle te powstały prawdopodobnie wraz z kolejną dużą rozbudową zamku po pożarze w 1543 r. (brak precyzyjnego datowania).
Zamek zyskał wtedy skrzydło zachodnie i wieżę północno-zachodnią. Powstało podobne do obecnego założenie trójskrzydłowe, tylko znacznie lepiej ufortyfikowane. Zewnętrzne mury zamkowe były sprzężone z fortyfikacjami miejskimi.
Zamek posiadał podzamcze od południa. Nie wykluczone, że teren od zachodu był drugim podzamczem, przekazanym w połowie XVI wieku na Szkołę Łacińską, która istniała tu do czasu I wojny św. Na siedzibę zakonną, a później pruską pracowała wieś Wola Zamkowa, położona pod zamkiem od wschodu, z folwarkiem, stawem i młynem wodnym.
Młyn w tym miejscu pracował jeszcze w XX wieku, a staw wciąż widać spod murów miejskich.
W XVII stuleciu miasto i zamek zyskały fortyfikacje bastionowe. Na szwedzkim rysunku z tamtego okresu widać bastion zamkowy od strony północno-wschodniej. Wnioskując z późniejszych planów, przy kolejnych odbudowach i przebudowach, zamek mógł zyskać czwarte skrzydło od południa, zamykające wewnętrzny dziedziniec. Szybko jednak stracił dawne znaczenie i stał się zwykłą budowlą mieszcząca instytucje publiczne i tak jest do dziś...
Zamek w Pasłęku na pocztówce po 1910 roku
Bursztynowa komnata
Jest bardzo prawdopodobne, że zamek pasłęcki kryje jeden z największych i najsłynniejszych skarbów - bursztynową komnatę. Jeden z odcinków programu "Nie do wiary" poświęcony był tej hipotezie, za którą przemawiają następujące przesłanki:
- istnieje kilka relacji świadków mieszkających w okresie wojny w Pasłęku, twierdzących, że widziały jesienią 1944 roku, jak nocą na dziedziniec wjeżdżały ciężarówki wojskowe z dużymi skrzyniami. Następnie skrzynie były przenoszone przez żołnierzy gdzieś do wnętrza zamku
- nieopodal Pasłęka, w Słobitach stoi okazały pałac rodu zu Dohna - Schlobitten. Jak wspominał Aleksander zu Dohn - Schlobbiten końcem 1943 roku zaproponowano mu ukrycie bursztynowego skarbu w jego pałacu. Jednak odmówił, z powodu braku możliwości, poza tym sam już myślał o ewakuacji. Być może więc skarb złożono kilka kilometrów dalej w zamku pasłęckim
- podziemia zamkowe posiadają wyjątkowy mikroklimat, doskonale nadający się na przechowanie dzieł sztuki
- z Pasłękiem związany był Erich Koch, gaulaiter Prus, który ponoć po wojnie nie został stracony właśnie z powodu wiedzy o ukryciu komnaty, którą jednak zabrał do grobu w 1986 w polskim więzieniu. Miał on tu w okolicy majątek i często brał udział w organizowanych w Pasłęku zebraniach NSDAP. Możliwe więc, że kazał ukryć skarb w znanej sobie okolicy, a zamek był do tego idealnym miejscem
Przytaczana jest też wizja ojca Czesława Klimuszki, mówiącą o ukryciu bursztynowej komnaty na zamku w Prusach i jego spłonięciu w 1945 r. W 1980 roku do zamku w Pasłęku sprowadzono dwóch radiestetów. Obaj stwierdzili, że duże pokłady bursztynu leżą w północno-wschodniej wieży na głębokości 10-11 metrów. Jest zamurowana i prawdopodobnie dojście do niej jest zaminowane. Ówczesne władze miejskie podjęły próbę dotarcia do podziemi używając do tego celu kilku żołnierzy Obrony Terytorialnej Kraju. Prace jednak przerwano z wielu powodów, z których najważniejszym był brak pieniędzy na specjalistyczne badania archeologiczne.
Zamek i kościół św. Bartłomieja w Pasłęku na pocztówce z 1935 r.
Plany i rekonstrukcje
Plan zamku obecnego. 1 - skrzydło północne (I poł. XIV w.), 2 - skrzydło wschodnie (koniec XIV w.), 3 - skrzydło zachodnie (II poł. XVI w.), A - baszta płn.-zach, B - baszta płn.-wsch, C - odtworzona sala ze sklepieniem krzyżowym
Plan średniowiecznego Pasłęka wg C. Steinbrechta z oznaczeniem najważniejszych budowli. 1 - zamek (jeszcze jednoskrzydłowy), 2 - kościół św. Bartłomieja, 3 - ratusz, 4 - kościół ewangelicki św. Jerzego
Plany Pasłęka: z 1658 r. - szwedzki plan powstały przed oblężeniem; dobrze widać fosę, most prowadzący do bramy, 2 miejskie bastiony i 1 zamkowy oraz plan z ok. 1700 roku. 1 - zamek, A - Brama Kamienna, B- Brama Garncarska, D - młyn zamkowy, G - ogrody zamkowe
Plany Pasłęka: z ok. 1826 roku Johanna M. Guise i z ok. 1897 roku Wiesego. Widać, że w XIX wieku zamek stracił południowe skrzydło (kurtynę)
Plan przyziemia zamku w Pasłęku wg C. Steinbrechta, czyli obecnie piwnic
Pasłęk od zachodu z górującym zamkiem w XVII/XVIII wieku wg rysunku rekonstrukcyjnego J. Salma
Źródło: Zamki krzyżackie w Polsce, M. Haftka, Malbork - Płock 1999
Stylowa rekonstrukcja zamku Pasłęk w XV wieku w od południowego wschodu autorstwa Bożeny Januszewskiej i Katarzyny Wolskiej ("Zamki Państwa Krzyżackiego w dawnych Prusach, M. Garniec, M. Jackiewicz Garniec).
Widać dwa skrzydła: północne i wschodnie, między nimi baszta. Na dziedzińcu krużganki. Brama z mostem zwodzonym od południa. Poniżej Brama Młyńska.
Historia, wydarzenia
Pierwotny zameczek drewniany Krzyżacy wznieśli w II połowie XIII wieku na miejscu grodu plemion pruskich o nazwie Paslok / Passaluck. W I połowie XIV wieku zastąpiono go murowaną warownią.
Panorama Pasłęka od płn.-zach. z lat 1627-1628 wg. A. Boota. Po prawej widać zamek.
lata 1297 r. - przy drewnianej warowni powstało miasto Hollant (później pisane Holland lub Hollandt, a w końcu Preussisch Holland), ponieważ zamieszkali w nim osadnicy z Holandii.
lata 1320-1339 - budowa murowanej warowni wraz z zastąpieniem drewnianych fortyfikacji miejskich murem. Zarządzał nią prokurator podlegający komturowi z Elbląga. Z najnowszych badań wiadomo, że początkowo obejmowała jedno trzykondygnacyjne skrzydło północne (dzisiejszy człon środkowy) o wymiarach 11,6 x 50,6 metrów z drewnianym gankiem na dziedzińcu zapewniającym komunikację między kondygnacjami
koniec XIV w. - wzniesiono skrzydło wschodnie budowli z basztą od płn.-wsch. Do obu budynków zamkowych dobudowano murowane krużganki. Czworoboczne założenie domykały mury kurtynowe. Całość otoczono również zewnętrznym murem z basztami.
1414 r. - nieudane próby zdobycia zamku Pasłęk przez oddziały polsko-litewskie
1440 r. - w inwentarzu komturstwa elbląskiego znajduje się wzmianka o wieży na zamku w Pasłęku
1454 r. - propolscy mieszczanie wymogli poddanie na krzyżackiej załodze warowni. Potem warownia pasłęcka pełniła rolę siedziby konwentu (grono najważniejszych rycerzy-zakonników z danej komturii) elbląskiego, a 12 lat później stała się siedzibą samodzielnego komturstwa po przejęciu przez Polskę Elbląga
1463 r. - wielki pożar miasta, który prawdopodobnie dotknął i zamek
1501 r. - degradacja budowli do siedziby wójta zakonnego
pocz. XVI w. - Pasłęk nazywany był "gniazdem rozbójniczym". Prawdopodobnie zakon dawał tu schronienie grasującym w okolicy bandytom, którzy siali zamęt i działali na szkodę przychylnych Polsce miast
1517 r. - ze względu na nadgraniczne położenie zamek w Pasłęku stał się główną kwaterą krzyżacką. Przebywał tu ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego przed sekularyzacją Albrecht Hohenzollern. Stąd planowano atak na Elbląg.
1520 r. - oblężenie miasta i zamku przez hetmana Mikołaja Firleja (patrz ciekawostka)
1521 r. - zamek uległ częściowemu zniszczeniu i dewastacji podczas wojny polsko - krzyżackiej. Rozebrano wtedy mury zewnętrzne
1525 r. - po sekularyzacji zakonu krzyżackiego Pasłęk stał się częścią Prus Książęcych
1543 r. - wielki pożar strawił warownię pasłęcką
po 1550 r. - Albrecht Hohenzollern nakazał odbudowę, która trwała do lat 80-tych XVI stulecia. Pracami kierował architekt Krzysztof Romer z Królewca, a potem Dawid Romer. Dobudowano wówczas skrzydło zachodnie z basztą płn.-zachodnią. Budowla zyskała wygląd nowoczesnej rezydencji renesansowej
pocz. XVII w. - poprawiono fortyfikacje zamku stawiając z trzech stron ziemne bastiony
Pasłęk w 1. połowie XVII w. od strony Bramy Młyńskiej (wschodu) na rycinie Ch. Hartknocha
Łaskawy Niemiec
Traktaty welawsko-bydgoskie zawarte w 1657 roku między Prusami a Polską doprowadziły do odwrócenia dotychczasowego sojuszu szwedzko - pruskiego. Szwedzi, dzięki współpracy z księciem Prus i elektorem brandenburskim Fryderykiem Wilhelmem, rezydujący wcześniej w Pasłęku, zmuszeni zostali do zdobywania go siłą. Mimo ogromnych sił wroga miasto i zamek obroniły się, choć dużym kosztem. Zniszczone zostały okoliczne wsie, przedmieścia, domy, warownia i inne budowle. Szybko przystąpiono jednak do odbudowy. Na komendanta Pasłęka Leonarda Stürmanna płynęły skargi do władcy Prus, że mieszczanie, którzy obronili Pasłęk, żyjący i tak w skrajnej nędzy są dodatkowo obciążani przymusem odbudowy miasta. Łaskawy i bezsprzecznie "praworządny" niemiecki władca - książę Fryderyk Wilhelm - docenił trud i bohaterstwo mieszczan. Co prawda nie ulżył ich doli, ale pozwolił na budowę nowej karczmy...
1627 r. - Pasłęk zajęli Szwedzi. W zamku stacjonował sam król Gustaw Adolf
1653 r. - w zamku prowadzono rokowania polsko-szwedzkie, zakończone traktatem w Sztumskiej Wsi
1655 r. - podczas potopu
elektor brandenburski i władca Prus Książęcych Fryderyk Wilhelm oddał warownię pasłęcką królowi szwedzkiemu Karolowi Gustawowi. Ten uczynił ją swoją siedzibą i
kierował stąd wojskami szwedzkimi, m.in. operacją okrążenia Królewca. Gdy dotarły wieści o narodzinach syna Karola XI wyprawił w Pasłęku wielką ucztę. Parę miesięcy później Karol Gustaw wraz z elektorem brandenburskim Fryderykiem Wilhelmem i słynnym zdrajcą księciem Bogusławem Radziwiłłem uzgadniali tu plan zajęcia Polski
1659 r. - gdy Fryderyk Wilhelmem zmienił sojusze i związał się z Polską, Szwedzi bez skutku próbowali zdobyć Pasłęk. Miasto było jednym z 6 w kraju, które potrafiło obronić się przez Skandynawami. Zamek uległ tylko dewastacji. Szybko go jednak odbudowano
XVIII w. - kolejne wojny szwedzkie, napoleońskie nie omijały Pasłęka. Zamek przestał odgrywać istotną rolę. Urządzono w nim koszary wojskowe, magazyny, szkołę, teatr, szpital, mieszkania urzędnicze.
1818 r. - budowa Promenady Zamkowej - szlaku spacerowego okrążającego mury zamkowe.
ok. 1863 r. - zasypanie fosy zamkowej. Jej teren wraz z całym zachodnim obszarem zamkowym został później wykorzystany na potrzeby sądu i więzienia. W tym okresie rozebrano również mur kurtynowy od południa
przełom XIX i XX w. - zamek w Pasłęku zaadaptowano na więzienie. Zmiany funkcji i przebudowy praktycznie całkowicie zatarły ślady architektury gotyckiej
1925 r. - po likwidacji więzienia dawna warownia stała się sądem.
1945 r. - działania wojenne sprawiły, że z warowni pozostały tylko sterczące wypalone mury
lata 60 XX w. - odbudowa zabytku na cele kulturalne. Rekonstrukcja sali w skrzydle zachodnim ze sklepieniem krzyżowym i wyeksponowanie fragmentu gotyckiej polichromii na elewacji
1983 r. - przeprowadzono prace archeologiczne pod kierunkiem B. Jesionowskiego, które dowiodły istnienia murowanych krużganków na dziedzińcu
1996 r. - odbudowa przyzamkowej Bramy Młyńskiej do niższej formy przedwojennej
1998 r. - w zamku rozpoczęto prace poszukiwawcze bursztynowego skarbu pod kierunkiem dr Jacek Przeniosło, archeologa wsławionego odkryciem murów Kartaginy i dworku Jana Kochanowskiego w Czarnolesie. Odkryto m.in. fragment średniowiecznych murów, brukowaną ulicę w suchej fosie i przypuszczalnie fragment wieży z pierwotnego założenia zamkowego. Dotarto też do tunelu łączącego kościół z zamkiem, ale był on mocno zagruzowany
2017 r. - badania archeologiczne mające na celu "weryfikację anomalii mogącej być reliktem podziemnej konstrukcji murowanej, o genezie średniowiecznej", czyli tunelu łączącego zamek z kościołem, lokalizowanego 6 metrów pod ziemią (patrz ciekawostka).
2021 r. - zakończono rewitalizację murów miejskich (prawie 1000 metrów), w tym odcinka przy zamku
Panorama Pasłęka od północy wg Hermanna z 1750 roku. 1 - zamek
Zmagania z Krzyżakami
Po bitwie pod Grunwaldem miasto i zamek zostały zajęte bez walki przez wojska polsko-litewskie. Król Jagiełło nadał Pasłęk swemu bratu księciu Witoldowi, jednak dowództwo twierdzy powierzono słynnemu polskiemu rycerzowi Powale z Taczewa. Niestety pól roku później na mocy zawartego pokoju tereny te musiano przekazać Krzyżakom. Podczas "wojny głodowej" w 1414 r. Polakom i Litwinom nie udało się zdobyć zamku, zniszczono jednak najbliższą okolicę. W 1454 r. w czasie wojny trzynastoletniej w warowni pasłęckiej schronił się komtur Henryk Reuss von Plauen. Już dwa dni później szturm na nią podjęli propolscy mieszczanie z Elbląga, Olsztyna i Pasłęka. Znakomite wyposażenie warowni pozwoliło komturowi odpowiedzieć atakiem na miasto, co wywołało sporą panikę. Nie widząc jednak sensu zamykania się w mniej znaczącym zamku, von Plauen poddał się na honorowych warunkach i ruszył do Malborka. Blisko 10 lat później próbował jeszcze przy pomocy niemieckich mieszczan odzyskać Pasłęk, jednak nie udało mu się to i Krzyżacy musieli ustąpić przed polskimi posiłkami pod wodzą Piotra Dunina. Miasto zostało jednak podpalone. Wkrótce, na mocy drugiego pokoju toruńskiego znowu przeszło we władanie zakonu.
Dopiero w 1520 roku hetman Mikołaj Firlej na czele 5-tysięcznego oddziału rozpoczął oblężenie Pasłęka bronionego przez wzmocnioną załogę krzyżacką złożoną z ok. 2 tys ludzi. Kilka nieszczęśliwych, a być może zaplanowanych wypadków, które doprowadziły do utraty przez Polaków największych bombardier i obsługujących je puszkarzy złamały morale oblegających, mimo że ostrzał artyleryjski odnosił skutek i dowódca krzyżacki wzywał już na pomoc załogę Braniewa. Wśród polskiego wojska mówiono, że "nie ludzie, a diabli bronią" Pasłęka. Jak zwykle też doszły kłopoty z wypłaceniem żołdu, tak więc oblężenie załamało się, a mieszczanie na jednej z wież zamkowych wywiesili zdobytą polską chorągiew i żywego kota jako wyraz ośmieszenia polskich wojsk. Jednak dwa miesiące potem hetman Firlej powrócił i nie dał już szans Krzyżakom. Zamek i miasto skapitulowały 29 kwietnia 1520 r., bezpośrednio po zdobyciu jednej z baszt miejskich. Aby zamek nie stał się znów siedzibą wrogów Rzeczpospolitej albo rozbójników, na wniosek władz miejskich Elbląga i Gdańska król Zygmunt August polecił go zburzyć. Rozkaz wykonano połowicznie, rozebrano mury obwodowe, ale sam budynek przetrwał.
Zamek pasłęcki przed odbudową w latach 60-tych na zdjęciu W. Górskiego
Zrujnowany w czasie II wojny św. zamek w Pasłęku. Zdjęcie z 1960 r.
Źródło: Zamki Śląskie, Bohdan Guerquin, Warszawa 1957
Informacje praktyczne
ADRES I KONTAKT Zamek Krzyżacki - plac świętego Wojciecha 5, Pasłęk
WSTĘP Do otoczenia zamku wolny, ale do środka w godzinach pracy poszczególnych instytucji. Wystawa historyczna (Izba Historyczna) prowadzona jest przez pracowników biblioteki. Obecnie czynna jest ona w godz.: poniedziałek, wtorek, czwartek i piątek: 8 - 16, środa 7 - 15. Od niedawna, w sezonie, Izba jest również otwarta w soboty do g. 14:00. Wstęp darmowy.
Widok z zewnątrz na część miasta z zamkiem u na pocztówce z ok. 1920 r.
Największe, gotyckie pomieszczenie w dawnym przyziemiu zamku (obecnie piwnice) na rysunku C. Steinbrechta z 1919 r.
Położenie i dojazd
Północno-zachodnia część woj. warmińsko-mazurskiego. 15 km na południowy-wschód od Elbląga, 55 km na północny-zachód od Ostródy. Zobacz na mapie.
Zamku nie widać z daleka, ale wystarczy kierować się w stronę jedynego kościoła w obrębie murów miejskich. Zabytek stoi za nim. Samochodem można podjechać na parking blisko budynku.
Współrzędne geograficzne:
Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N54.06678° E19.659128°
format DM (stopnie, minuty): 54°4.0068'N 19°39.54768'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 54°04'00.41''N 19°39'32.86''E
Przedwojenna pocztówka z widokiem miasta z zamkiem
Bibliografia
Jackiewicz Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław - Zamki państwa krzyżackiego w dawnych Prusach. Powiśle, Górne Prusy, Warmia, Mazury
Wysocki Jacek, Solecki Rafał, Szkiłądź Piotr - Otoczenie zamku w Pasłęku w świetle badań archeologicznych
Czubiel Lucjan - Zamki Warmii i Mazur
Haftka Mieczysław - Zamki krzyżackie w Polsce. Szkice z dziejów
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
Kaczyńscy Izabela i Tomasz - Polska - najciekawsze zamki
Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce
Rodzewicz W., Włodarski J. - Pasłęk - spotkania z historią i legendą
Rogiński Ryszard - Zamki i twierdze w Polsce - historia i legendy
Ścieżka spacerowa za murami miejskimi zwana Promenadą Zamkową oraz baszta. Zdjęcie z okresu międzywojennego
Przedwojenna pocztówka ukazująca młyn pod zamkiem
Galeria zdjęć
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zdjęcia wykonane: wiosną 2024
Zdjęcia wykonane: latem 2004
Filmy wideo
Zamek w Pasłęku z drona
Noclegi
Pasłęk -
Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji
ul. Kraszewskiego 2, tel. (055) 649 49 49
Pasłęk - Hotel "Warmianka", ul. Westerplatte 8, tel. (055) 248 31 19, 248 29 64
Dawidy - Dom Gościnny, gsm 602 317 969
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych.
Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Miniforum
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.
Ostatnie wpisy
Jarmark św. Bartłomieja Autor: anonim Data: 2012-10-06 22:08:13
29 września 2012 z okazji 715 rocznicy nadania praw miejskich odbył się na Starym Mieście w Pasłęku Jarmark św. Bartłomieja. Teren wokół zamku, a szczególnie Brama Młyńska posłużyły jako sceneria do rekonstrukcji historycznej - oblężenia zamku. Następny jarmark w przyszłym roku - zapraszamy !
Przezmark i niewątpliwej urody zamek w Przezmarku. Autor: Kustosz Data: 2011-06-04 18:02:32
Zamek w Przezmarku woj.pomorskie gm.Stary Dzierzgoń gorąco zaprasza turystów.
Re: Wizja Czesława Klimuszki w sprawie bursztynowej komnaty Autor: Bogdan Golunski Data: 2010-10-23 23:43:35
Bedac w Pasleku w 2004 r zrobilem kilka fotek terenu. Gdy powrocilem do Hamburga nie mowiac nic pokazalem te fotki pani Feher, Wegierce zajmujacej sie tak jak ks. Klimuszko parapsychologia. Jedna fotka terenu miedzy kosciolem a zamkiem
byla dla niej bardzo interesujaca. Powiedziala, ze pod duza
wiezba na glebokosci ok. 15m widzi bardzo duzo kolorowych kamieni (bunte Steine). Dodala, ze widzi tez cyfre 2017.
Mozna to byloby interpretowac, ze ukryty skarb w postaci kolorowych kamieni zostanie dopiero obkryty w roku 2017.
Czy chodzi tu o bursztynowa komnate? Poczekamy i zobaczymy.
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).