Możesz ocenić: Pieniężno - Średniowieczny zamek kapituły warmińskiej, później przebudowany
Opis
uiny zamku w Pieniężnie znajdują się na stromym cyplu nad rzeką Wałszą w dawnym północno-wschodnim krańcu miasta w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła. Warto widzieć, że nazwa Pieniężno funkcjonuje dopiero od 1947 roku, wcześniej miasto zwało się Melzak. Zamek był włączony do miejskich fortyfikacji.
Składał się z czterech skrzydeł z głównym i reprezentacyjnym od zachodu posiadającym dwa piętra. Ten właśnie budynek zachował się do naszych czasów najlepiej, choć po licznych przebudowach. Ma on kształt prostokąta, zbudowany jest z cegły na kamiennej podmurówce. W wielkiej sali można podobno zobaczyć bogato profilowane stropy z malowidłami z XVIII w. oraz belkę z napisem "Anno 1674". Piwnice ze sklepieniami kolebkowymi i krzyżowymi wciąż mają charakter gotycki. Niestety nie można tego wszystkiego zobaczyć, ponieważ do środka nie ma wejścia.
Boczne skrzydła zamkowe były niższe o jedną kondygnacje. Do dzisiaj przetrwało w ruinie tylko północne. Jest mocno zarośnięte, ale warto przedrzeć się ścieżką przy złączeniu obu budynków. Radzę tylko ubrać się tak, aby nogi były zakryte. Jest tam sporo gruzu i resztek murów wraz z wejściem do piwnicy. Widać, że dewastacja tego budynku stale postępuje. Całość dopełniała część wschodnia z budynkami gospodarczymi (stajnie i spichlerze) oraz przejazdem bramnym usytuowanym bliżej skrzydła południowego. Obecnie nie ma po nich śladu. Założenie nie posiadało więc żadnej wieży i nie było oddzielone od miasta fortyfikacjami.
Historia
ierwsza strażnica kapituły warmińskiej powstała w XIII wieku. Posiadała ona ziemne fortyfikacje z fosą oraz palisadą od strony miasta. Budowę zamku jako siedziby komornika kapituły rozpoczęto na początku XIV wieku.
Zmagania z Krzyżakami
Pieniężno było pierwszym zamkiem biskupów warmińskich opanowanym przez Krzyżaków podczas wojny trzynastoletniej. Część mieszkańców bez zgody burmistrza otworzyła bramy przed wielkim szpitalnikiem Henrykiem Reuss von Plauenem. Polskie oddziały szybko jednak przystąpiły do odbicia miasta i zamku. Sprzyjający im burmistrz bohatersko podpalił własny dom, co było sygnałem do ataku. Pieniężno zostało zdobyte, a 60-osobowa załoga krzyżacka wzięta do niewoli. Niestety od domu burmistrza ogień rozprzestrzenił się na inne budynki. Spaliło się całe miasto wraz z zamkiem, a wg danych krzyżackich zginęło 500 mieszkańców.
Także podczas ostatniej wojny z zakonem w 1520 roku mieszczanie sprzyjali Krzyżakom. Donieśli wielkiemu mistrzowi Albrechtowi, że polska załoga złożona głównie z czeskich zaciężnych jest dość słaba. Ten wyruszył więc nocą 12 marca na czele 2000 ludzi. Obrońcy pod dowództwem Jana Kostelaka i Wawrzyńca Bieniaszewskiego walczyli bardzo dzielnie, ale po rozbiciu murów miejskich ich los był przesądzony. Schronili się jeszcze w zamku i bronili do końca. Zginął Kostelak i 200 ludzi.
Na początku składał się on z dwukondygnacyjnego skrzydła zachodniego oraz budynków gospodarczych z przejazdem bramnym od wschodu. Niedługo później główny budynek nadbudowano o jedno piętro i dobudowano boczne skrzydła południowe i północne. Wcześniej na miejscu zamku znajdował się gród Prusów - Melcekuke.
ok. 1302 r. - początek budowy zamku
ok. poł. XIV w. - nadbudowa i rozbudowa warowni o nowe skrzydła
1414 r. - zamek jak i miasto zostały zniszczony podczas wojny polsko - krzyżackiej
1455 r. - podczas wojny trzynastoletniej miasto poddało się Krzyżakom, a sam zamek spłonął w czasie odbicia miasta przez Polaków
I poł. XVI w. - administratorem Pieniężna był Mikołaj Kopernik. Zamek był ośrodkiem skąd Kopernik wyjeżdżał na lokacje okolicznych wsi. Na pewno przebywał tu w październiku 1518 r. i w marcu 1519 r.
lata 1589-1599 - zarządcą zamku był książę Siedmiogrodu Andrzej Batory, bratanek króla Stefana
1626 r. - zamek zajęli Szwedzi
1627 r. - odbił go hetman Stanisław Rewera Potocki, ale wkrótce ponownie przybyli Szwedzi i warownia została spalona oraz częściowo zburzona
ok 1640 r. - odbudowa w stylu barokowym. Powstały m.in. barokowe szczyty, obiekt stracił cechy obronne
XIX i XX w. - kilka przebudów spowodowało w dużej mierze utratę gotyckiego i barokowego charakteru głównego budynku
ok. 1870 r. - ze względu na zły stan rozebrano skrzydło wschodnie i południowe. Pozostałe skrzydła przebudowo na potrzeby administracji i sądu zaborcy pruskiego
lata 1920-31 - przeprowadzono remont skrzydła zachodniego umieszczając w nim szkołę i niewielkie muzeum regionalne
1945 r. - zamek został spalony i zdewastowany
1958 r. - rozpoczęto prowizoryczną konserwację zachowanych ruin
Obecnie obiekt jest własnością prywatną, ale nie są tu prowadzone żadne prace
Wstęp
Wolny
Położenie i dojazd
Na północny zachód od centrum woj. warmińsko-mazurskiego. 30 km na południowy wschód od Braniewa, 55 km na wschód od Elbląga. Zobacz na mapie.
Dojazd pociągiem z Olsztyna lub Braniewa. Także PKS-em z tych miast oraz z Elbląga, Gdańska, Lidzbark Warm.
Ruiny zamku stoją w rynku przy neogotyckim kościele świętych Piotra i Pawła. Należy więc kierować się na wysoką wieżę kościelną. Z dworców PKP i PKS idzie się ul. Dworcową, przekracza rzekę i skręca w drugą ulicę w prawo w stronę ratusza. Jadąc samochodem można jechać na oznaczoną ścieżkę przyrodniczą "Dolina rzeki Wałszy". Przy jej początku parkujemy samochód i idziemy schodkami przy kościele do góry.
Współrzędne geograficzne:
format D (stopnie): N 54.233588°, E 20.123648°
format DM (stopnie, minuty): N 54° 14.01528', E 20° 7.41888' format DMS (stopnie, minuty, sekundy): N 54° 14' 00.92'', E 20° 07' 25.13''
Czas
Z dworców PKS i PKP idzie się ok. 15 min. Pobieżne oglądnięcie trwa ok. 20 min.
Bibliografia
Czubiel Lucjan - Zamki Warmii i Mazur
Haftka Mieczysław - Zamki krzyżackie w Polsce. Szkice z dziejów
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce
Zdjęcia
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zdjęcia wykonane: latem 2004
Z lotu ptaka
Widok opisywanego obiektu (lub miejsca na którym stał) z satelity
Noclegi
Pieniężno - Agroturystyka Helena Misiło, ul. Szkolna 1c, tel. (055) 243 65 43 Pieniężno - Schronisko PTSM kat. III (tylko wakacje), ul. Ornecka 8, tel. (055) 243 60 15
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych.
Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!
Miniforum
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.
Ostatnie wpisy
Re: Bractwo rycerskie zamku pienięzno Autor: ROBERT FLONT Data: 2013-11-08 08:38:10
STARY TEN POST,ale:kto nie szuka ten błądzi!?Szukaj chłopie szansy,ale zacznij od braku błedów w pisach.Ja po 14 latach w Anglii robie ich mniej.Zacznij od nauczycieli historii,lub/i ludzi na tyle zammożnych by pare strojów zakupic/sfinansować wykonanie.W L.W. są grupy rekonstruktorów oparte w jakimś stopniu o nauczyciela historii Doktora Sławomira Skowronka
Re: Bractwo rycerskie zamku pienięzno Autor: wojownik Data: 2012-01-23 22:01:10
(c) 2001-2019 BD - KONTAKT - POLITYKA PRYWATNOŚCI Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
uiny zamku w Pieniężnie znajdują się na stromym cyplu nad rzeką Wałszą w dawnym północno-wschodnim krańcu miasta w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła. Warto widzieć, że nazwa Pieniężno funkcjonuje dopiero od 1947 roku, wcześniej miasto zwało się Melzak. Zamek był włączony do miejskich fortyfikacji.
Składał się z czterech skrzydeł z głównym i reprezentacyjnym od zachodu posiadającym dwa piętra. Ten właśnie budynek zachował się do naszych czasów najlepiej, choć po licznych przebudowach. Ma on kształt prostokąta, zbudowany jest z cegły na kamiennej podmurówce. W wielkiej sali można podobno zobaczyć bogato profilowane stropy z malowidłami z XVIII w. oraz belkę z napisem "Anno 1674". Piwnice ze sklepieniami kolebkowymi i krzyżowymi wciąż mają charakter gotycki. Niestety nie można tego wszystkiego zobaczyć, ponieważ do środka nie ma wejścia.
Boczne skrzydła zamkowe były niższe o jedną kondygnacje. Do dzisiaj przetrwało w ruinie tylko północne. Jest mocno zarośnięte, ale warto przedrzeć się ścieżką przy złączeniu obu budynków. Radzę tylko ubrać się tak, aby nogi były zakryte. Jest tam sporo gruzu i resztek murów wraz z wejściem do piwnicy. Widać, że dewastacja tego budynku stale postępuje. Całość dopełniała część wschodnia z budynkami gospodarczymi (stajnie i spichlerze) oraz przejazdem bramnym usytuowanym bliżej skrzydła południowego. Obecnie nie ma po nich śladu. Założenie nie posiadało więc żadnej wieży i nie było oddzielone od miasta fortyfikacjami.
ierwsza strażnica kapituły warmińskiej powstała w XIII wieku. Posiadała ona ziemne fortyfikacje z fosą oraz palisadą od strony miasta. Budowę zamku jako siedziby komornika kapituły rozpoczęto na początku XIV wieku.
