PŁAKOWICE
¤ Renesansowy zamek szlachecki i średniowieczny dwór rycerski (zniszczony) ¤

amek stoi w dolinie rzeki Bóbr, przy jednej z uliczek na przedmieściach Lwówka Śląskiego (po niedawnym przyłączeniu Płakowic) wkomponowany w zwykłą zabudowę mieszkalną. Jest to bardzo interesująca, choć mało znana budowla, wykupiona w 1992 roku przez protestancki Kościół Baptystów, w której funkcjonuje Chrześcijański Ośrodek Elim. Po przeprowadzeniu remontu, przynajmniej z zewnątrz, wygląd obiektu niewiele odbiega od pierwotnej rezydencji z XVI wieku. A była to w tamtym okresie jedna z największych i najpiękniejszych budowli obronnych na Śląsku!
Wybudował ją Rumpold von Talkenberg z Podskala w latach 1550-1563, prawdopodobnie na miejscu starszego dworu poprzednich właścicieli Płakowic - Raussendorfów. Tak jak obecnie zamek posiadał trzy wysokie trójkodygnacyjne skrzydła z alkierzami basztowymi, otoczone przez praktycznie niezachowane albo zredukowane fortyfikacje w postaci fosy i wysokiego muru obwodowego. Czasy wojen napoleońskich przyniosły dwie bitwy pod Płakowicami i legendę o ukrycia w zamku kasy z żołdem dla wojska. Jeszcze wiele lat później bezskutecznie jej tam poszukiwano. W 1824 roku hrabia August Ludwig von Nostitz-Rieneck sprzedał zamek rządowi pruskiemu. Ten ogołocił go ze wszystkiego co cenne, łącznie z portalami, kominkami oraz innymi dekoracjami i nakazał utworzenie Zakładu dla Umysłowo Chorych. Pod koniec XIX wieku wybudowano nowy okazały budynek szpitalny. Jest to stojąca przy zamku podłużna ruina, nigdy nie odbudowana po zniszczeniu przez pożar. W czasach rządów Hitlera, szpital płakowicki przeprowadzał masowe eutanazje pacjentów. Po II wojnie św. cały kompleks był zrujnowany i nieużytkowany. Dopiero przejęcie przez baptystów z Australii przywróciło mu trochę dawnego blasku, choć widać, że do zrobienia jest jeszcze bardzo dużo. Dziś mieszka tam podobno 150 osób z całego świata. Baptyści modlą się, pomagają okolicznym mieszkańcom, wydają jedzenie dla biednych i uczą angielskiego. Podobno oprowadzają po zamku, ale sam nie sprawdziłem tego, ponieważ myślałem że jestem intruzem w jakimś zamkniętym ośrodku pomocy, a te z reguły nie wpuszczają obcych.

Do zamku wchodzi się przez wspaniały renesansowy portal, któremu nadano charakter rzymskiego łuku triumfalnego. Wyjątkowo prowadzi on jednak nie do wnętrza budowli, lecz na dziedziniec. Tutaj odczucia estetyczne psute są przez parkujące samochody. Rzuca się jednak w oczy piękno detali i zdobień, są tu krużganki, jońskie kolumny i ganki z balustradami. Dziedziniec ten projektowany był jako miejsce turniejów rycerskich.

W Płakowicach równolegle istniała jeszcze jedna rezydencja obronna, starsza od renesansowego zamku - średniowieczny dwór rycerski. Jednak o dziwo nie znajdziemy o niej informacji w żadnym poważnym opracowaniu poświęconym siedzibom obronnym na tym terenie. To lokalni pasjonaci wpadli na jego trop, kwestionując przy okazji rzetelność badań "autorytetów" także przy innych budowlach. Szymon Wrzesiński i Przemysław Popławski odnaleźli dokument z 1480 roku na temat leżących obok siebie dwóch dworów przedzielonych spornym potokiem. Inne, późniejsze już dokumenty ujawniają, iż jeden z braci Raussendorf, przekazał część majątku ze starym dworem płakowickim zakonowi joannitów w 1522 roku. Z kolei wiadomo że zakonnicy produkowali w tym majątku piwo jeszcze w XVII wieku. Istnieje także wzmianka z ok. 1830 r. mówiąca, że jeden z mieszkańców: "kupił ten kawałek [ziemi] niedaleko pałacu, na którym znajdowały się ruiny dawnego zamku Raussendorfów". Tak więc obiekt istniał jeszcze w XIX wieku i mógł to być pierwotny dwór, który wg niektórych historyków został zastąpiony nowym renesansowym zamkiem. Druga hipoteza mówi, iż starsza siedziba średniowieczna może być związana z komorą celną przy przeprawie przez Bóbr, działającą tu od XIII wieku. Jednak lokalizacja przeprawy może być inna niż się powszechnie sądzi. Wspomniani badacze sytuują przy ulicy Widnica, w pobliżu zamku renesansowego, niedaleko skrzyżowania starych dróg. Stoją tam obecnie XIX-wieczne domy i to wszystko pasuje do treści wspomnianych dokumentów. Dwa dwory stojące obok siebie, przedzielone rzeczką, jeden zamieniono na zamek, drugi na browar z folwarkiem joannitów. Po sekularyzacji zakonu w I poł. XIX wieku jego majątek rozsprzedano mieszczanom, którzy postawili tu później swoje domy.