Pokrzywna
Średniowieczny zamek rycerski





Ocena zabytku


Możesz ocenić:
Pokrzywna (woj. opolskie) - Średniowieczny zamek rycerski (zniszczony)

Ocena obecnej atrakcyjności obiektu
2.5 stars
Średnia ocena: 2.6 na 5. Głosów: 20

       
    
 
Ocena nastawienia do turystów na terenie obiektu
3 stars
Średnia ocena: 3.1 na 5. Głosów: 12

       
    
 


Opis i stan obecny


Leżąca w Górach Opawskich Pokrzywna jest jedyną na Śląsku Opolskim miejscowością usytuowaną wśród typowego krajobrazu górskiego. Wieś rozłożyła się w dolinie Złotego Potoku, płynącego przez Zlaté Hory w Czechach, Jarnołtówek, Moszczankę i Łąkę Prudnicką aż do połączenia z rzeką Prudnik pod miastem o tej samej nazwie. Na wysokości Pokrzywnej dolina Złotego Potoku ma charakter malowniczego przełomu pomiędzy wznoszącymi się z obu stron skalistymi masywami Gór Opawskich.
Góra Zamkowa (niem. Schloßberg) jest trzecim co do wysokości szczytem Gór Opawskich. Masyw ten posiada strome, a miejscami urwiste stoki po stronie północnej i zachodniej, gdzie u jego stóp ciągną się doliny Złotego i Bystrego Potoku. Szczytowe partie masywu mają postać garbu, silnie wydłużonego w kierunku SE-NW i wypiętrzonego na przeciwległych krańcach w formie dwóch kulminacji o wysokości odpowiednio 571 i 567 m n.p.m.). Na wyższej kulminacji południowo-wschodniej zachowały się relikty zamku. Na północnym stoku góry znajduje się wypiętrzenie w formie kolejnego garbu (533 m n.p.m.), znane jako Szyndzielowa Kopa.
Stojący niegdyś na szczycie góry zamek był niewielką budowlą, murowaną z miejscowego łupku, stosowanego w formie płaskich kamieni, spojonych gliną, bez użycia zaprawy wapiennej. Była to budowla na planie nieregularnym, zbliżonym do wydłużonego pięciokąta o wymiarach 53 x 19 m. W południowym narożniku założenia obronnego znajdowała się być może kamienna wieża, a przed murami obwodowymi ciągnęły się umocnienia ziemne w formie wału i fosy. Pozostałości zamku Pokrzywna mają formę niewielkiego plateau na szczycie góry, z nikłymi zarysami muru obwodowego. Po stronie północnej i wschodniej u stóp plateau ciągnie się płytka fosa, obwiedziona od zewnątrz zarysami wału ziemnego, widocznymi najlepiej po stronie północnej. Wewnętrzny majdan zamczyska obwiedziony jest wałem (z reliktami muru) o wysokości około 0,5 m od wewnątrz i około 3,0-4,0 m od strony zewnętrznej. Wał ten ma 1,0-1,5 m szerokości. Fosa liczy 1,0-4,0 m szerokości. Wał zewnętrzny ma 0,8-1,5 m wysokości i 2,0-6,0 m szerokości. Podczas archeologicznych badań rozpoznawczych w 1976 r. Wacław Romiński znalazł na terenie zamczyska w Pokrzywnej pojedynczy fragment naczynia glinianego, wypalonego na czerwono, o powierzchni zdobionej poziomymi rowkami (tzw. bruzdy gotyckie). Podczas badań wcześniejszych znaleziono tutaj trzynaście ułamków naczyń, przypuszczalnie toczonych, barwy szarej. Obiekt został wstępnie datowany na okres XIV-XV w.




Plany i rekonstrukcje


Plan zamku
Plan Zamczyska w Pokrzywnej – rys. Wacław Romiński, 1 - wykop sondażowy. Reprodukcja z: W. Romiński, Pokrzywna. Góra Zamkowa, „Opolski Informator Konserwatorski”, Opole 1981.


Historia, wydarzenia

Powrót na górę strony

Przez okolicę Pokrzywnej, w okresie średniowiecza przebiegała granica pomiędzy posiadłościami biskupów wrocławskich (od XIV w. biskupim księstwem nyskim) a okręgiem Prudnika, leżącym początkowo w granicach Moraw, a następnie – od 1337 r. – wchodzącym w skład posiadłości piastowskich książąt opolsko-niemodlińskich. W rejonie Jarnołtówka i Pokrzywnej przekraczał granicę ważny szlak handlowy i komunikacyjny, prowadzący z Wrocławia przez Nysę i Prudnik do Ołomuńca na Morawach. Funkcjonowała tutaj (przy ujściu Bystrego Potoku) komora celna, a na szczycie Góry Zamkowej wznosił się zbudowany z kamienia zamek, umożliwiający sprawowanie kontroli nad przechodzącym w dolinie szlakiem. Zamek był zapewne pierwotnie pograniczną warownią morawską, stanowiącą ważne ogniwo łańcucha pogranicznych obiektów obronnych, obejmującego zamek w Prudniku oraz zamek Edelstein koło Cukmantlu (obecne Zlaté Hory), a także warownie w Dębowcu i na pobliskiej Górze Okopowej. Budowniczym zamku mógł być Henryk z Rożemberku, możnowładca czeski, do którego w latach 1262-1310 należały okolice Prudnika.
W XV w. warownia na Górze Zamkowej uległa zniszczeniu – prawdopodobnie podczas wielkiego najazdu husyckiego w 1428 r., a może w późniejszym czasie (powtórnie?), gdy miasta śląskie wzięły się za burzenie zamków stanowiących siedzibę rycerzy-rozbójników. Jak utrzymuje lokalna tradycja, warownia na Górze Zamkowej stała się w pewnym okresie gniazdem rozbójniczym i w związku z tym została ponownie zniszczona przez mieszczan. W XVI w. funkcjonowała już tylko nazwa Hausberg, oznaczająca dosłownie górę z domem (zamkiem). Sam ów „dom” pozostawał w owych czasach od dawna w ruinie.

Zdjęcie lidar Pokrzywnej
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego Góry Zamkowej w Pokrzywnej


Informacje praktyczne


ADRES I KONTAKT
punktorbrak

CZAS
punktor Oglądnięcie reliktów zamku zajmuje ok. 10 minut. Dojście szlakiem czerwonym to ok. 80 minut.

WSTĘP
punktor Wolny.



Położenie i dojazd


Południowo zachodnia część woj. opolskiego. 6 km na południowy wschód od Głuchołaz, 10 km południowy zachód od Prudnika.Zobacz na mapie.
Pozostałości zamku są usytuowane w najwyższym punkcie Góry Zamkowej, w odległości około 2 km na południe od zabudowań Pokrzywnej. Przez miejsce to przechodzi znakowany czerwony szlak turystyczny (3,3 km). Można tam dojść ze wschodniego skraju miejscowości, idąc stokami masywu za znakami czerwonego szlaku turystycznego. Inna droga prowadzi od przystanku PKS na zachodnim skraju miejscowości (na granicy z Jarnołtówkiem). Trasę tę wyznaczają znaki zielonego szlaku turystycznego, prowadzące bitą drogą wzdłuż doliny Bystrego Potoku, aż do spotkania ze szlakami żółtym i czerwonym. Z miejsca, w którym spotykają się wymienione szlaki, należy następnie cofnąć się około 600 m w kierunku północno-wschodnim, idąc za znakami szlaku czerwonego. Końcowy odcinek drogi pnie się pod górę stromo pod górę skalistym. Końcowy odcinek drogi pnie się stromo pod górę skalistym zboczem południowym Góry Zamkowej.

GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N50.27292681944° E17.458641249794°  
format DM (stopnie, minuty):   50° 16.3756091664'N 17° 27.51847498764'E
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   50° 16' 22.54''N 17° 27' 31.11''E 



Bibliografia



punktor J. Kaźmierczyk, K. Macewicz, S. Wuszkan, Studia i materiały do osadnictwa Opolszczyzny wczesnośredniowiecznej, Opole 1977, poz. 260, s 410-411.
punktor W. Romiński , Pokrzywna, gm. Głuchołazy. Góra Zamkowa, "Opolski Informator Konserwatorski", Opole 1984, s. 75-77.


Galeria zdjęć


Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.

Pokrzywna - Góry Opawskie - widok z okolic Prudnika. Pierwsza od lewej  Góra Zamkowa,  nieco dalej Biskupia Kopa Pokrzywna - Relikty zamku od str.  płn.-wsch. Pokrzywna - Zamczysko - widok od strony płd.-zach. Pokrzywna - Fragment wewnętrznego wału obwodowego z widocznymi reliktami kamiennego muru Pokrzywna - Drzewa na stoku Góry Zamkowej Pokrzywna - Zamczysko od strony płn.-wsch. Zarysy kopca i wału obwodowego Pokrzywna - Zamczysko od strony płn.-zach. Zarysy kopca i wału obwodowego




Noclegi



Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • odp. Ruiny       Autor:  Anonim      Data:  2021-01-02 23:04:55
    Świetny pomysł! W sobotę spotykamy się na miejscu. Odbudujemy go.
  • Ruiny       Autor:  KAROL      Data:  2014-05-17 22:15:10
    Udało się razem z wnukami wkońcu odnależć miejsce gdzie znajdował się ten Zamek,ale to przykre ,że w ogóle go nie widać i nie ma żadnej informacji ,że tam był.jeszcze trochę i nikt nie będzie o nim wiedział.Apeluję,m­oże udało by się uratować to miejsce od zapomnienia.Może stworzylibyśmy grupę napaleńców i odbudowalibyśmy go metodami jakimi był stworzony bez zaprawy wapiennej .
  • Pokrzywna a Prudnik       Autor:  Andrzej z Prudnika      Data:  2008-03-04 22:35:42
    Również przychylam się do tezy, że zamek nad Pokrzywną był ściśle związany z twierdzą w Prudniku. W XVII w. miasto Prudnik kupiło miejscowy zamek z przynależnymi do niego posiadłościami. Wśród nich była Pokrzywna z lasem Hausberg. Odpowiedź nasuwa się sama.





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.