Polska Jerozolima
Pobliska wieś, której Ratno było niegdyś częścią - Wambierzyce zwana jest "polską Jerozolimą". Za sprawą pana tych ziem, rezydującego w opisywanym tu zamku - Daniela Paschasiusa von Osterberga, zbudowano ją bowiem w taki sposób, aby przypominała Jerozolimę. Postawiono więc 17 bram wjazdowych, zespół kalwaryjny na okolicznych wzgórzach i bazylikę pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, która jest repliką świątyni Salomona. Można tu również zobaczyć duże ruchome szopki z XIX wieku, w których umieszczono około 800 figurek, w tym 300 ruchomych.
|
ielki zespół zamkowy góruje nad małą wsią Ratno Dolne leżącą na ziemi kłodzkiej.
Rzadko zdarza się, aby taki zabytek popadł w ruinę dopiero w latach 90-tych, ale Ratno jest niestety tego przykładem. Po wielkim pożarze zamknięte a częściowo zamurowane zostały wszelkie wejścia i otwory prowadzące do wnętrz zamkowych. Tylko jeden budynek jest nadal zamieszkały.
Zamek zbudowany jest na nieregularnym planie, ma surowy wygląd - jedyną ozdobą jest oryginalna renesansowa attyka, często spotykana na Śląsku oraz barokowy portal z 1677 r. Uwagę zwraca bardzo wysoka 6-o kondygnacyjna wieża. Obok zamku stoi kilka budynków, także zwieńczonych tą samą attyką oraz mały cmentarz z niemieckimi grobami, zapewne właścicieli zamku. Poniżej rozciąga się park zamkowy (także będący już tylko cieniem dawnego parku) z jeziorem i strumykiem. Widać więc, że cały kompleks zamkowy był ogromny. Miejscowi wspominają, że jeszcze niedawno były tu obiekty sportowe a zamek tętnił życiem. Dziś sprawia bardzo przygnębiające wrażenie. Czy znajdzie się ktoś kto zainwestuje w odbudowę tego wspaniałego zabytku?
ierwotny zamek w Ratnie zbudowano w pierwszej połowie XIV w. Była to siedziba rodu Panowiców, którym go jednak odebrano za spiskowanie przeciw królowi Czech Przemysławowi II. Pod względem wyglądu tamten obiekt nie miał nic wspólnego z obecnym zamkiem.
Osterberg i jego zamek
Źródło: Tajemnice zamki podziemia, Joanna Lamparska, Wrocław1999
1347 r. - pierwsza wzmianka o zamku - siedzibie rodu Panowiców (Pannwitzów)
1505 r. - zamek nabył i postawił od nowa hrabia Ulryk von Hardegg. Ten rok przyjmuje się się za datę powstania dzisiejszego zamku
1563 r. - kolejny właściciel Baltazar von Reichenbach rozpoczął wielką rozbudowę zamku w stylu renesansowym. Mury zwieńczono attyką, dodano elementy obronne jak fosa i wały
1645 r. - podczas wojny trzydziestoletniej zamek zniszczyli Szwedzi
1663 r. - zamek został odbudowany i powiększony
1675 r. - kupiec Daniel Paschasius von Osterberg zakupił zamek. Dokonał on zmian zacierających renesansowy charakter obiektu. Dodane zostały nowe budynki i barokowe tarasy ogrodowe. Całość zwieńczona był zachowaną do dziś attyką
Widok zamku w I poł. XIX w. wg F. Schrollera
Źródło: Zamki Śląskie, Bohdan Guerquin, Warszawa 1957
1854 r. - zamek kupił Szkot - Waldemar von Johnston
XIX w. - dokonano znacznej przebudowy zamku, całkowicie zmieniony został układ budynków
1946 r. - ostatnia właścicielka zamku - Iza von Blanckart została wysiedlona
po 1945 r. - zamek w dobrym stanie przetrwał wojnę, czerwoni przekazali go więc PGR-owi... Potem zamieniono go na ośrodek wypoczynkowy ZNP
1972 r. - mimo że dokonano remontu to zamek zaczął powoli podupadać. Próbowano zamienić go na hotel, ale smród z pobliskiego zakładu bydlęcego uniemożliwił to
1996 r. - ogłoszono przetarg na kupno zamku, który wygrał Edward Ptak. Jak mówili nam mieszkańcy Ratna zamek był zadbany i dobrze funkcjonował. Była tu m.in. kawiarnia, a u podnóża koło jeziora boisko do siatkówki
luty 1998 r. - wielki pożar sprawił iż z zamku pozostała waląca się ruina. Podobno było to podpalenie
2006 r. - Ptak przekazał zamek spółce Wojewódzki Klub Sportowy "Śląsk" we Wrocławiu, której sam jest prezesem zarządu. Przez cały czas nie podjęto żadnych działań aby ratować zabytek.
2013 r. - sprawą niszczejącego zamku zainteresowała się Fundacja Ratowania Zabytków i Pomników Przyrody. Próbuje doprowadzić do odebrania zabytku właścicielom, którzy powinni ponieść konsekwencję doprowadzenia go do ruiny
egenda związana z Ratnem mówi, iż w końcu XII wieku ówczesnemu właścicielowi tych ziem Janowi ukazała się Matka Boska z Dzieciątkiem i nakazała umieścić swój wizerunek w dziupli lipy. Od tego czasu miejsce to stało się cudowne i było czczone przez wiernych. Późniejsi potomkowie Jana wybudowali tu kościół. Potem jeszcze kilkakrotnie mówiono o cudach pojawiających się w tym miejscu. W drugiej poł. XVII w. koło kościoła wytrysnęło źródełko, którego woda uleczyła śmiertelnie chorą kobietę. Rok później kościół spowiła tajemnicza świetlna łuna. Zjawisko trwało kilka godzin i było widziane przez wszystkich mieszkańców wsi. Od tej pory odbywały się tu procesje z pochodniami, a dziś kościół ozdobiony jest światłem ponad tysiąca żarówek.
