Polska Jerozolima
Pobliska wieś, której Ratno było niegdyś częścią - Wambierzyce zwana jest "polską Jerozolimą". Za sprawą pana tych ziem, rezydującego w zamku Ratno Dolne - Daniela Paschasiusa von Osterberga, zbudowano ją bowiem w taki sposób, aby przypominała Jerozolimę. Postawiono więc 17 bram wjazdowych, zespół kalwaryjny na okolicznych wzgórzach i bazylikę pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, która jest repliką świątyni Salomona. Można tu również zobaczyć duże ruchome szopki z XIX wieku, w których umieszczono około 800 figurek, w tym 300 ruchomych.
|
Potężny zamek góruje nad małą wsią Ratno Dolne leżącą na ziemi kłodzkiej.
Rzadko zdarza się, aby taki zabytek popadł w ruinę dopiero w latach 90-tych, ale Ratno jest niestety tego przykładem. Po wielkim pożarze zamknięte, a częściowo zamurowane zostały wszelkie wejścia i otwory prowadzące do wnętrz zamkowych. Tylko jeden budynek jest nadal zamieszkały.
Zamek w Ratnie zbudowany jest na nieregularnym planie, ma surowy wygląd - jedyną ozdobą jest oryginalna renesansowa attyka, często spotykana na Śląsku oraz barokowy portal z 1677 r. Uwagę zwraca bardzo wysoka 6-o kondygnacyjna wieża. Obok zamku stoi kilka budynków, także zwieńczonych tą samą attyką oraz mały cmentarz z niemieckimi grobami, być może właścicieli zamku. Poniżej rozciąga się park zamkowy (także będący już tylko cieniem dawnego parku) z jeziorem i strumykiem. Widać więc, że cały kompleks zamkowy był ogromny. Miejscowi wspominają, że jeszcze niedawno były tu obiekty sportowe, a zamek tętnił życiem. Dziś sprawia bardzo przygnębiające wrażenie. Czy znajdzie się ktoś kto zainwestuje w odbudowę tego wspaniałego zabytku?
Aktualizacja. Od końca 2021 r. zamek ma nowego właściciela, który chce szybko przywrócić zabytek do życia.
Ma on zostać zaadaptowany na centrum konferencyjno – szkoleniowe z naciskiem na edukację ekologiczną oraz muzeum. W pierwszej kolejności udostępniony zostanie park, w którym będzie można urządzać pikniki szkolne i rodzinne. W oficynie otwarta zostanie kawiarnia.
Pierwotny zamek w Ratnie Dolnym zbudowano w pierwszej połowie XIV w. Była to siedziba rodu Panowiców, którym go jednak odebrano za spiskowanie przeciw królowi Czech Przemysławowi II. Pod względem wyglądu tamten obiekt nie miał nic wspólnego z obecnym zamkiem.
![Rekonstrukcja lub stary widok zamku ratno]()
Osterberg i jego zamek Ratno
Źródło: Tajemnice zamki podziemia, Joanna Lamparska, Wrocław 1999
![punktor]()
1347 r. - pierwsza wzmianka o zamku - siedzibie rodu Panowiców (Pannwitzów)
![punktor]()
1505 r. - zamek nabył i postawił od nowa hrabia Ulryk von Hardegg. Ten rok przyjmuje się się za datę powstania obecnej warowni
![punktor]()
1563 r. - kolejny właściciel Baltazar von Reichenbach rozpoczął wielką rozbudowę zamku w stylu renesansowym. Mury zwieńczono attyką, dodano elementy obronne jak fosa i wały
![punktor]()
1645 r. - podczas wojny trzydziestoletniej zamek zniszczyli Szwedzi
![punktor]()
1663 r. - zamek Ratno został odbudowany i powiększony
![punktor]()
1675 r. - kupiec Daniel Paschasius von Osterberg zakupił zamek. Dokonał zmian zacierających renesansowy charakter obiektu. Dodane zostały nowe budynki i barokowe tarasy ogrodowe. Całość zwieńczona był zachowaną do dziś attyką
![Rekonstrukcja lub stary widok zamku ratno]()
Widok zamku w Ratnie Dolnym w I poł. XIX w. wg F. Schrollera
Źródło: Zamki Śląskie, Bohdan Guerquin, Warszawa 1957
![punktor]()
1854 r. - budowlę zakupił Szkot - Waldemar von Johnston
![punktor]()
XIX w. - dokonano znacznej przebudowy zamku, całkowicie zmieniony został układ budynków
![punktor]()
1946 r. - ostatnia właścicielka zamku - Iza von Blanckart została wysiedlona
![punktor]()
po 1945 r. - warownia w dobrym stanie przetrwała wojnę, czerwoni przekazali ją więc PGR-owi... Potem zamieniono ją na ośrodek wypoczynkowy ZNP
![punktor]()
1972 r. - mimo że dokonano remontu to zamek zaczął powoli podupadać. Próbowano zamienić go na hotel, ale smród z pobliskiego zakładu bydlęcego uniemożliwił to
![punktor]()
1996 r. - ogłoszono przetarg na kupno zamku, który wygrał wrocławski przedsiębiorca Edward Ptak. Jak mówili nam mieszkańcy Ratna zamek był zadbany i dobrze funkcjonował. Była tu m.in. kawiarnia, a u podnóża koło jeziora boisko do siatkówki.
![punktor]()
luty 1998 r. - wielki pożar sprawił iż z zamku pozostała waląca się ruina. Podobno było to podpalenie. Wiele osób twierdzi, że wyłudzenie odszkodowania.
![punktor]()
2006 r. - Ptak przekazał zamek spółce Wojewódzki Klub Sportowy "Śląsk" we Wrocławiu, której sam jest prezesem zarządu. Przez cały czas nie podjęto żadnych działań aby ratować zabytek. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu kilkakrotnie wzywał do wykonania prac zabezpieczających, stosował kary administracyjne, ale właściciel nic sobie z tego nie robił
![punktor]()
2013 r. - sprawą niszczejącego zamku w Ratnie zainteresowała się Fundacja Ratowania Zabytków i Pomników Przyrody. Próbuje doprowadzić do odebrania zabytku właścicielom, którzy powinni ponieść konsekwencję doprowadzenia go do ruiny. Zabytek mogłaby przejąć Gmina, ale musiałyby zostać uregulowane zaległe należności, a to nie wydaje się realne
![punktor]()
2021 r. - zamek został wystawiony na sprzedaż za absurdalną kwotę 1 mln. zł. Cały czas trwają starania o wywłaszczenie dotychczasowego właściciela, pociągnięcie go do odpowiedzialności i spłatę jego długów wobec Gminy przez Skarb Państwa
![punktor]()
II poł. 2021 r. - po wielu latach starań udało się wywłaszczyć nierzetelnego właściciela. Doprowadziła do tego Wojewódzki Knserwator Zabytków. Ponieważ firma Ptaka nie posiadała majątku poza zamkiem, a jej zadłużenie rosło w wyniku nakładania kolejnych kar, które firma ignorowała. Konserwator zgłosił więc wniosek o upadłość, który został przyjęty przez sąd. Zamek został wystawiony na licytację, do której zgłosiło sie 3 chętnych, w tym Gmina Radków. Cena wywoławcza 450 tys została podbita do 650 tys. przez krakowskiego przedsiębiorcę, który jest również właścicielem zabytkowej gorzelni w Gorzanowie oraz magazynowców w Twierdzy Kłodzko. Ma więc doświadczenie w renowacj zabytków i dobrze współpracuje ze służbami konserwatorskimi.
| Legendy i podania | ![Powrót na górę strony]() |
Legenda związana z Ratnem Dolnym mówi, iż w końcu XII wieku ówczesnemu właścicielowi tych ziem Janowi ukazała się Matka Boska z Dzieciątkiem i nakazała umieścić swój wizerunek w dziupli lipy. Od tego czasu miejsce to stało się cudowne i było czczone przez wiernych. Późniejsi potomkowie Jana wybudowali tu kościół. Potem jeszcze kilkakrotnie mówiono o cudach pojawiających się w tym miejscu. W drugiej poł. XVII w. koło kościoła wytrysnęło źródełko, którego woda uleczyła śmiertelnie chorą kobietę. Rok później kościół spowiła tajemnicza świetlna łuna. Zjawisko trwało kilka godzin i było widziane przez wszystkich mieszkańców wsi. Od tej pory odbywały się tu procesje z pochodniami, a dziś kościół ozdobiony jest światłem ponad tysiąca żarówek.
![Rekonstrukcja lub stary widok zamku ratno]()
Pocztówka z zamkiem Ratno z początku XX w.
KONTAKT
![punktor]()
tel/fax: 075 7413297, tel. kom. 699994256
CZAS
![punktor]()
Pobieżne oglądnięcie zamku i okolicy zajmuje ok. 30 min.
WSTĘP
![punktor]()
Wolny na zewnątrz (do środka brak wejścia).
Południowa cześć woj. dolnośląskiego, niedaleko Radkowa, 23 km. na północny zachód od Kłodzka, 15 km na południe od Nowej Rudy. Zobacz na
mapie.
Zamek jest położony przy samej drodze. Można zaparkować tuż przy nim.
![GPS]()
Współrzędne geograficzne:
Otwórz w:
Google Maps,
Bing Maps,
Openstreet Maps
format D (stopnie):
N50.50587778°, E16.45515833°
format DM (stopnie, minuty):
50° 30.3526668'N, 16° 27.3094998'E
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):
50° 30' 21.16''N, 16° 27' 18.57''E
![punktor]()
Borkowski Jacek - Orle Gniazda Jury Krakowsko Częstochowskiej
![punktor]()
Fidura Jolanta - Zamki i inne warownie wyżyny krakowsko-częstochowskiej
![punktor]()
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
![punktor]()
Guerquin Bohdan - Zamki śląskie
![punktor]()
Kaczyńscy Izabela i Tomasz - Polska - najciekawsze zamki
![punktor]()
Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce
![punktor]()
Lamparska Joanna - Tajemnice zamki podziemia
![punktor]()
Mazurska Teresa, Rachwalski Eugeniusz, Załęski Jerzy - Zamki Dolnego Śląska
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.