stnienie dwóch zamków w Rymanowie może wydawać się problematyczne,
ponieważ we wszelkich publikacjach rzadko wspomina się chociażby o jednym z nich. Zdarza się też, że obydwa obiekty są mylnie ze sobą utożsamiane.
Istnieje jednak sporo przesłanek za umiejscowieniem tu dwóch odrębnych założeń obronnych. Niestety brak jakichkolwiek badań archeologicznych uniemożliwia
potwierdzenie przekazów ludowych i uzupełnienie suchych wzmianek w źródłach historycznych. Pierwszy zamek stał na wzgórzu o wysokości 567 m npm na południe od miasta,
właściwie to bliżej Rymanowa Zdroju (na wschód od niego). Wzgórze to ma wiele nazw odwołujących się do zamku: Zamczysko, Góra Zamczyska, Góra Zamkowa.
Podobno został on zniszczony w średniowieczu, ale jego resztki były jeszcze widoczne długo później. Miejscowa ludność wciąż przekazuje z pokolenia na pokolenie informacje o tej warowni.
Drugi zamek stał w samym Rymanowie, na cyplu wzgórza opadającego stromo do rzeki i od XV w. był rezydencją właścicieli miasta. Z dwóch stron otaczały ten zamek wąwozy
(obecnie są to ulice Grunwaldzka i Podgórze, całość została znacznie zniwelowana), a od miasta oddzielony był sztuczną fosą. Na pewno posiadał przynajmniej jedną wieżę.
Mimo że historia Rymanowa jest w miarę dobrze poznana, to jednak nie ma wiele informacji o tym obiekcie. Nie wiadomo w ogóle jak
wyglądał i wielu rzeczy można się tylko domyślać. Chociaż obecnie mało kto o nim pamięta, to jednak w starych dokumentach kilkakrotnie nazywany jest zamkiem. Od zapomnienia ocalił go miejscowy historyk i dziennikarz Andrzej Potocki.
Historia
g tradycji pierwszy zamek wybudował w II poł. XIV w. książę Władysław Opolczyk, który lokował też miasto w 1376 r. Jak wiadomo książę ten stał się wrogiem Władysława Jagiełło i zwolennikiem Krzyżaków co mogło przyczynić się do zniszczenia tej warowni przez polskie rycerstwo. Dlatego też powstało drugie założenie obronne przeznaczone na siedzibę właścicieli miasta. Postawiono je w I poł. XV wieku z inicjatywy Dobiesława z Oleśnicy i Sienna, uczestnika bitwy pod Grunwaldem i dowódcy oblężenia Malborka.
Więzienie zamkowe
W drugim zamku rymanowskim były lochy, więzienie, a nawet izba tortur. Pierwsza wzmianka o nich pochodzi z połowy XV w., gdy właścicielką Rymanowa po śmierci męża została Katarzyna z Gorajskich Sienieńska. Była to bardzo porywcza kobieta, co potwierdza zajazd jaki uczyniła na dobra biskupa przemyskiego, kiedy poróżniła się z nim o granice wsi. Zarządcy swych dóbr - Piotrowi Czarnockiemu, nakazała zebrać 50 ludzi i najechać dwór biskupi w Króliku Polskim. Tak też uczyniono, dwór został zdewastowany, wyposażenie zniszczone lub rozkradzione. Szkody oszacowano na 70 grzywien (koń wart był 1 grzywnę). Pojmano też część służby i zamknięto w lochach pod rymanowskim zamkiem (wtedy właściwie jeszcze dworem obronnym).
Następna relacja pochodzi z 1475 r., gdy Andrzej Sienieński uwięził w wieży swej warowni młynarza ze wsi Głębokie oskarżonego o kradzież wołu. Natomiast w 1597 r. przesłuchiwano tu niejakiego Janusza z Szyki. Dopiero podczas tortur przyznał się do rozprowadzania fałszywych pieniędzy.
Wszedł on w posiadanie tej okolicy dzięki małżeństwu z Katarzyną Gorajską. Nie wiadomo jak wyglądała ta budowla, ale najprawdopodobniej był to znacznych rozmiarów wieżowy dwór obronny, postawiony na wzgórzu o stromych zboczach w pobliżu centrum miasta
1413 r. - ślub Katarzyny i Dobiesława. Z późniejszego okresu zachowane są informacje o bardzo częstym pobycie Katarzyny w Rymanowie wraz ze swoimi 11 dziećmi. Tak więc rezydencja musiała być okazała
1419 r. - Dobiesław gościł w Rymanowie króla Władysława Jagiełłę
1440 r. - kolejnym ważnym gościem na rymanowskim dworze był kardynał Zbigniew Oleśnicki, bratanek Dobiasława i najważniejsza osoba w państwie po królu. Zatrzymał się tu po drodze do Sanoka
1441r. - po śmierci Dobiesława właścicielką została jego żona, która pisała się już "z Rymanowa", a następnie syn Andrzej Sienieński i wnuk Wiktoryn
1537 r. - kolejnym właścicielem został Zbigniew Sienieński, kasztelan sanocki
1567 r. - jego córka wyszła za Andrzeja Stadnickiego, który stał się kolejnym panem tych ziem
1595 r. - Marcin Stadnicki, brat Andrzeja kupił od niego Rymanów. Wiadomo, że gruntownie wyremontował on kościół. Można przypuszczać, że
rozbudował także zameczek, bowiem od tego czasu wielokrotnie występuje w dokumentach nazwa "zamek rymanowski". Stadnicki miał kilka rezydencji m.in. zamek w Rybotyczach, jednak po jego śmierci, żona na swą siedzibę wybrała Rymanów. Jej córka Helena wyszła za Michała Zebrzydowskiego
1632 r. - Szymon Starowolski pisze iż "Rymanów, Dynów i Lesko swoje zamki mają"
Spory z biskupem
Spór Sienieńskich z Rymanowa z biskupem przemyskim rozpoczęty w XV w. trwał jeszcze długo. W 1547 r. kasztelan sanocki Zbigniew Sienieński ponownie najechał wieś biskupią Królik Polski. Tym razem na czele 100 ludzi zmusił tamtejsze chłopstwo do zapłacenia rocznego czynszu i zabrał z pól całe siano. Biskup Jan Dziaduski rzucił za to klątwę na Sienieńskiego. Ten, obrażony sprowadził pastora protestanckiego, przekazał mu podmiejski kościół i zmienił wyznanie. Także kolejny biskup Walenty Herburt obłożył klątwą Sienieńskiego, co nie zrobiło już na nim wrażenia, ponieważ po przejściu na protestantyzm, nie podlegał biskupiej jurysdykcji. Nie napadał jednak więcej na dobra kościelne.
1674 r. - Jan Opaliński, który przejął dobra rymanowskie po Zebrzydowskich wystawił dokument (dotyczący popostwa w Wołtuszowej) podpisany "dano na zamku moim rymanowskim". Po śmierci Opalińskiego zamek przeszedł na krótko na własność Jana Samuela Czartoryskiego, który wydał rozporządzenie o odwoływaniu się od wyroków sądu miejskiego do zamku rymanowskiego
XVIII w. - zamek powrócił do Stadnickich, a konkretnie Franciszka Stadnickiego, pana na Lesku
1745 r. - Teresa Stadnicka wyszła za wojewodę wołyńskiego Józefa Ossolińskiego więc zamek przeszedł w ręce Ossolińskich. Józef mimo posiadania zamków w Dukli i Lesku mieszkał właśnie w Rymanowie co świadczy, że musiała to być duża i wygodna rezydencja
1786 r. - Rymanów po raz kolejny stał się posagiem i po ślubie Teresy Ossolińskiej z Józefem Potockim przeszedł w ręce Potockich. Małżeństwo mieszkało na stałe we Wiedniu a zamek w tym czasie mocno już podupadł
1798 r. - miasto kupił Franciszek Skórski. Postanowił jednak nie inwestować w zamek, który wymagał ogromnych nakładów finansowych. Duże znaczenie miało też niezbyt atrakcyjne położenie w środku miasta i brak miejsca na stworzenie przestronnego parku. Niedługo potem zamek został rozebrany i postawiono nowy dwór zwany dziś Dworem Potockich od nazwiska kolejnych właścicieli
XIX w. - na zachowanych planach miasta miejsce po zamku jest już puste
Legendy
egendę związaną ze starym zamkiem rymanowskim nadesłała Eurena. Dotyczy ona zakochanej pary mieszkającej w warowni. Gdy pewnego dnia kobieta zmarła od szerzącej się zarazy, zrozpaczony rycerz poprzysiągł Bogu zemstę. Z wzoru rycerza zmienił się w pospolitego zbója napadającego na kupców. Trwało to dłuższy czas, dopóki nie schwytano go i nie powieszono na dębie, który stał przed zamkiem (po dzisiejszy dzień stoi na Górze Zamkowej dąb). Miejscowi twierdzą, że ukochani do tej pory w dni parzyste spotykają się pod postacią ptaków na tym dębie.
Wstęp
Wolny
Położenie i dojazd
Południowa część woj. podkarpackiego. 16 km na południowy wschód od Krosna, 29 km na zachód od Sanoka. Zobacz na mapie.
Współrzędne geograficzne:
Góra Zamczyska:
format D (stopnie): N 49.54505833°, E 21.86415278°
format DM (stopnie, minuty): N 49° 32.7034998', E 21° 51.8491668' format DMS (stopnie, minuty, sekundy): N 49° 32' 42.21'', E 21° 51' 50.95''
Miejsce po zamku miejskim:
format D (stopnie): N 49.57444444°, E 21.86770278°
format DM (stopnie, minuty): N 49° 34.4666664', E 21° 52.0621668' format DMS (stopnie, minuty, sekundy): N 49° 34' 28.00'', E 21° 52' 03.73''
Bibliografia
Potocki Andrzej - Księga legend i opowieści beskidzkich
Z lotu ptaka
Widok opisywanego obiektu (lub miejsca na którym stał) z satelity
(c) 2001-2021 bd - Kontakt - Polityka Prywatności Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).