ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl)  
| ||||||||||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Sanok (woj. podkarpackie) - Średniowieczny zamek królewski
Zamek w Sanoku położony jest na wzgórzu o wysokości 362 m., z trzech stron
Wzgórze zamkowe połączone było z miastem mostem na filarach, który współcześnie zastąpiono nasypem. Dawny wąwóz, dzięki któremu zamek nie odniósł szkód podczas kilku pożarów miasta został prawie całkowicie zasypany. Na zewnątrz warowni niestety nie ma zbyt wiele do oglądania, w środku natomiast znajduje się bardzo interesująca ekspozycja Muzeum Historycznego ze wspaniałą kolekcją sztuki cerkiewnej liczącą ponad 1200 eksponatów. Dominują ikony, których jest ok. 700, a na 1. piętrze znajduje się nawet pełny ikonostas z przełomu XVII / XVIII wieku. Dzięki ułożeniu ikon w porządku chronologicznym (od XV do XIX w.) można prześledzić ich rozwój i przemiany stylistyczne. Najwyższe piętro poświęcone jest sztuce współczesnej, przede wszystkim pochodzącemu z Sanoka śp. Zdzisławowi Beksińskiemu. Aktualizacja: budynek południowy został zrekonstruowany. Jego wygląd i sposób wykonania wzbudza jednak kontrowersje. Wg mnie to kompromitacja - ktoś kto wymyślił serię małych okienek zasługuje na napiętnowanie za degradację zabytku. W zamku utworzono jednak nowe wystawy i to jest bardzo pozytywny aspekt rozbudowy. Przede wszystkim turysta może wejść do piwnic, gdzie w części odnowionej i otynkowanej urządzono zbrojownię przedstawiającą rozwój uzbrojenia od średniowiecza do czasów II wojny światowej. Zbiory są ciekawe, pochodzą z ziemi sanockiej jak i z dalszych terenów, muzeum wsparł także prywatny kolekcjoner. Uwagę zwraca pięknie zdobiona szabla turecka czy najstarszy eksponat - lufa falkonetu czyli działka z XVI wieku. Pomieszczenie połączono ze schronem, który Niemcy zbudowali pod zamkiem sanockim do obserwacji granicy z Sowietami po wspólnym rozbiorze Polski w 1939 r. Włączenie go do muzeum zamkowego było bardzo dobrym pomysłem. Kolejna wystawa w piwnicach to znaleziska archeologiczne. Tu jest już inny klimat, bo otoczeni jesteśmy przez średniowieczne mury. Kolekcja pochodzi z epok: kamienia, brązu, żelaza, średniowiecza i czasów nowożytnych. Unikatowe są monety z praktycznie wszystkich epok, pieczęcie książąt ruskich czy ciosy mamuta. Sporo miejsca zajmuje ekspozycja ceramiki pokuckiej z kaflowym piecem z XIX wieku i naczyniami, wazami, dzbankami, amforami. Podziwiać można kunszt artystów z naszych dawnych kresów, a obecnie Ukrainy. Przedmioty są bogato zdobione motywami antycznymi i góralskimi. Ze sztuki współczesnej najważniejsza jest oczywiście kolekcja prac Zdzisława Beksińskiego, dla której oddano odbudowane skrzydło. Dzięki temu można oglądać znacznie większą część dorobku najsłynniejszego w świecie Sanoczanina niż we wcześniejszych latach. Ekspozycji towarzyszą pokazy multimedialne i ulubiona przez artystę muzyka. Innym oryginalnym artystą spod Sanoka był Marian Kruczek, który tworzył m.in. rzeźby z przedmiotów znalezionych na budowach i złomowiskach. W zamku można oglądać kilkanaście jego fantazyjnych prac. 
Widok zamku w Sanoku w 1825 r. na obrazie Emanuela von Kronbacha, źródło: Muzeum zamkowe
    Widoki zamku Sanok z okresu międzywojennego, po rozebraniu skrzydła południowego i otwarciu muzeum. Zdjęcia pokazują w jak zniekształconej postaci dotrwał zamek do XX wieku. Dopiero po wojnie przywrócono mu częściowo dawny wygląd.
 Plan zamku z lat 80-tych XX wieku. Na czarno zachowana w fundamentach wieża oraz odcinek muru obwodowego od północy  Mapa Sanoka z XIX wieku. Zaznaczony teren zamkowy. Widać budynek ze skrzydłem wschodnim i południowym  Mapa Sanoka z 2. połowy XVIII wieku. Tutaj budynki zamkowe są narysowane dość zagadkowo .... 
Rekonstrukcja wyglądu zamku z wolno stojącą wieżą. Taka rekonstrukcja z pewnością podniosłaby atrakcyjność sanockiej warowni
Zamek zbudowano z inicjatywy Kazimierza Wielkiego na miejscu dawnego grodu wzmiankowanego już w drugiej połowie XII wieku przez kronikarzy ruskich. Współczesne prace archeologiczne doprowadziły do odkrycia cmentarza, budynków mieszkalnych i gospodarczych, fortyfikacji oraz naczyń codziennego użytku z dawnej osady. Powstała w 1340 r. warownia była obiektem drewniano-murowanym - istnieje zapis, iż miała murowaną wieżę i drewniane budynki. Otaczała ją drewniana palisada, a od miasta odgrodzona była głębokim sztucznym wąwozem.
 Zamek Sanok w roku 1846. Litografia z "Okolic Galicji" Stęczyńskiego
 1366 r. - zamek w Sanoku przebudował Kazimierz Wielki, a zachowana relacja mówi, że w tym roku osobiście rezydował w warowni
ok. 1440 r. - w budowli mieszkała młoda żona króla Władysława Jagiełły - Sońka (Zofia) z Holszan. Tu odwiedził ją kardynał Zbigniew Oleśnicki powracający z koronacji jej syna Władysława (zwanego później Warneńczykiem) w Budzie
1448 r. - z dokumentów wynika, iż na zamku trwały prace remontowe, m.in przy moście, "wieży glinianej" i mieszkaniu królowej
1470 r. - Sanok spustoszył wielki pożar, zamek pozostał jednak nietknięty
1510 r. - Zygmunt Stary zarządził budowę wodociągowej, która prowadziła także do zamku
1514 r. - kolejny wielki pożar Sanoka nie dotknął dobrze ufortyfikowanego wzgórza zamkowego
Lata 1516-23 - starostą na zamku w Sanoku był Stanisław Pilecki
Lata 1523-48 - akcja modernizacji zamków kresowych przeprowadzona przez króla Zygmunta Starego objęła także Sanok. Średniowieczna warownia została przebudowana w stylu renesansowym pod nadzorem starosty Mikołaja Wolskiego. Palisadę zamieniono na mur, zbudowano bramę wjazdową i łazienkę królewską. Wtedy też powstał piętrowy budynek mieszkalny/, który z pewnymi zmianami dotrwał do czasów dzisiejszych. Dalej cześć budowli pozostała jednak drewniana. Zmieniła to dopiero kolejna rozbudowa w 1558 r., która przyniosła powstanie dwóch bocznych skrzydeł, baszty, studni oraz bliżej nie zidentyfikowanego "muru wewnętrznego"
1616 r. - zamek zaczął popadać w ruinę, ponieważ brakowało środków na jego utrzymanie. Na sejmikach szlacheckich w Sądowej Wiszni domagano się jego remontu
 Zamek Sanok na rysunku w drzewie Kostrzewskiego. Źródło: Tygodnik Ilustrowany 1863 r.
1624 r. - najazd Tatarów zniszczył Sanok. Zamek, mimo że poważnie nadwątlony pozostał nie zdobyty
1634 r. - istnieje zapis mówiący, iż odbudowa zamku postępowała bardzo powoli, 2 lata później część budynków obsunęła się do Sanu
1665 r. - ówczesna lustracja budowli mówi, że wymaga ona szybkiego remontu. Część mieszkalna miała wtedy dwie kondygnacje, na dole znajdowała się izba sądowa, na górze sala i pokoje mieszkalne, pod wieżą w piwnicy więzienie. Całość otoczona była murem
1765 r. - zamek był już w bardzo złym stanie
XIX w. - warownia popadła w ruinę, mury zostały częściowo rozebrane przez władze austriackie.
1912 r. - rozebrano skrzydło południowe zamku
1934 r. - w zabytku powołano do życia Muzeum Ziemi Sanockiej
1939 r. - Niemcy splądrowali obiekt, a 5 lat później wywieźli najcenniejsze zbiory, z których część odnaleziono pod Legnicą
1945 r. - w zamku działał szpital wojskowy, a następnie rusznikarnia
Lata 1952-54 - nastąpiła restauracja i konserwacja zamku, m.in. usunięto tynk, przywrócono dawne okna, zlikwidowano balkon. Muzeum kontynuowało działalność.
1968 r. - placówka zmieniła, nazwę na Muzeum Historyczne w Sanoku
2006 r. - pojawił się pomysł odbudowy bocznego skrzydła zamku z przeznaczeniem w całości na muzeum prac Z. Beksińskiego, a następnie czworobocznej wieży
2012 r. - prace przy bocznym skrzydle są na ukończeniu, niestety odbiega ono od oczekiwań miłośników zabytków. Wieża na szczęście nie będzie odbudowywana
2013 r. - zakończono drugi etap remontu. Zamek posiada już ładny dziedziniec i mury obwodowe. Zagospodarowano piwnice zamkowe, podwyższono pozostałości wieży i powstały nowe ekspozycje
 Widok zamku Sanok w 2. połowie XIX wieku wg Napoleona Ordy  Powiększenie budynku z dwiema wieżami, który mógł być budynkiem bramnym, ale jak zwrócono uwagę na forum jest to prawdopodobnie synagoga
ADRES I KONTAKT Zamek - Muzeum Historyczne, ul. Zamkowa 2, Sanok
tel. +48 13 46 306 09
CZAS Z okolic rynku, gdzie najlepiej zaparkować samochód, idzie się niecałe 5 minut. Zwiedzanie zamku zajmuje ok. 1,5 godziny.
WSTĘP Płatny. Bilet normalny – 22 zł, ulgowy – 15 zł, rodzinny – 56/68 zł. Otwarte codziennie, w sezonie (kwiecień - październik) 9:00 – 17:00. Poza sezonie krócej - do 15:00/17:00. W poniedziałki tylko w godz. 8:00 – 12:00.
Ponieważ informacje o godzinach otwarcia, a przede wszystkim cenach biletów szybko się dezaktualizują, sprawdź je na stronie oficjalnej opisywanego zamku/dworu: Zamek w Sanoku INNE
Zamek w Sanoku w portalu promującym turystykę rodzinną "Wakacje z dzieciakiem" - relacje ze zwiedzania obiektu z dziećmi
  Widok na Sanok od północy. Rysunek z roku 1847 Jana Gniewosza i powiększenie zamku
Zamek leży bardzo blisko rynku.  Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N49.56234722°, E22.20923056° format DM (stopnie, minuty): 49° 33.7408332'N, 22° 12.5538336'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 49° 33' 44.45''N, 22° 12' 33.23''E  Zamek ze skrzydłem południowym na pocztówce z 1905 roku.
Gosztyła Marek, Proksa Michał - Zamki Polski południowo-wschodniej
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
Kaczyńscy Izabela i Tomasz - Polska - najciekawsze zamki
Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce
Marszałek Juliusz - Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach
Rogiński Ryszard - Zamki i twierdze w Polsce - historia i legendy
 Zdjęcie zamku sanockiego z końca XIX wieku Albina Friedricha. Widać jakby fragment skrzydła północnego, albo jakąś dobudówkę, którą później zlikwidowano
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zamek w Sanoku z drona 2022 Inscenizacja odbicia infamisa Mikołaja Białoskórskiego z 1629 r. Beksiński - wizyta w Galerii
Sanok - Hotel "Turysta", ul. Jagiellońska 12, tel. (013) 463 09 22
Sanok - Internat Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, ul. Konarskiego 10, tel. (013) 463 09 25
Sanok - Hotel Pod 3 Różami - ul. Jagielońska 13, tel. (013) 46 309 22
Sanok - Dom Turysty, ul. Mickiewicza 29, tel. (013) 463 14 39, 463 10 13
Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych. Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne! 
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
 Powrót do strony startowej
(c) 2001-2023 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
Zdzisław Beksiński to światowej sławy artysta urodzony w Sanoku w 1929 r. Jego przodkowie założyli tu fabrykę kotłów, która następnie przekształciła się w fabryk autobusów Autosan. Sam początkowo pracował w niej przy projektowaniu nadwozi. W młodości pasjonowała go fotografia, jego awangardowe zdjęcia zyskały sporą popularność na świecie w latach 50-tych. Potem zainteresował się malarstwem. Z czasem wypracował własny styl nawiązujący do apokaliptycznych wizji. Jako inspirację podawał swoje własne sny.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę