ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Secemin (woj. świętokrzyskie) - Rycerski dwór obronny (zniszczony)
Secemin to wieś gminna, będąca niegdyś miastem. O przeszłości świadczy zachowany układ przestrzenny z ośrodkiem w postaci dużego, czworobocznego rynku. Na zachód od niego, w pobliżu kościoła zachowały się pozostałości średniowiecznego zameczku Szafrańców, mające postać dużego kopca, powstałego przez otoczenie fosą
![]() Plan kopca dworskiego w Seceminie autorstwa ZBN KPG w Krakowie Źródło: Średniowieczne dwory obronne w powiecie włoszczowskim, Hadamik Czesław, Włoszczowa 2005 ![]() Mapa Secemina z około 1770 roku. Dwór otoczony fosą oznaczony na czerwono.
Istniejący już w XIII w. Secemin powstał w miejscu łączącym naturalne walory
obronne położenia wśród lasów i bagien z korzystnym usytuowaniem w stosunku do
szlaków handlowych i komunikacyjnych. Rejon Secemina stanowił przed wiekami rodzaj
wielkiej polany, otoczonej ze wszystkich stron lasami, które w znacznym stopniu zachowały
się do dzisiaj. Powstała pośrodku tej polany, na suchej kępie wśród mokradeł, osada
wywiodła swoją nazwę od otaczających ją niegdyś bagien, zwanych "sece", z których
wypływała struga Secówka. W miejscu tym wytworzył się w średniowieczu lokalny węzeł komunikacyjny, powiązany z najważniejszymi ośrodkami i szlakami handlowymi w ówczesnej Polsce.
W 1291 r. przyszły król polski, a wówczas książę sandomierski, kujawski i sieradzki, Władysław Łokietek, wystawił w Sandomierzu dokument poświadczający posiadanie klucza dóbr "zwanego pospolicie Secemin" przez komesa Boksę. Z treści tego dokumentu wynika, że nadanie dóbr secemińskich uzyskał już ojciec wspomnianego komesa, łowczy krakowski Imbram z Witowa herbu Oksza (przypuszczalnie pomiędzy latami 1270--1289). Najpewniej za czasów Kazimierza Wielkiego, czyli przed rokiem 1370, Secemin został lokowany jako miasto królewskie. W 1395 r. Władysław Jagiełło nadał Secemin - określony w odnośnym dokumencie jako miasteczko (oppidum) - wraz z przedmieściem (Nawieś) oraz pobliską wsią Bichniów, podstolemu krakowskiemu Piotrowi Szafrańcowi z Łuczyc herby Starykoń. Dostojnik ten odegrał wcześniej wybitną rolę w doprowadzeniu do zaślubin Jagiełły z królową Jadwigą i związania w ten sposób Polski z Litwą. Nadanie Szafrańcowi dóbr secemińskich potwierdziła w niedługi czas potem królowa Jadwiga. Od tego czasu aż do początków XVII w. Secemin pozostawał własnością Szafrańców, którzy, co warto podkreślić, byli od dawna skoligaceni z poprzednimi właścicielami - Okszycami. Niestety obecny stan wiedzy nie pozwala przypisać budowy obronnej rezydencji konkretnemu przedstawicielowi rodu Szafrańców. Przypuszczać można iż miało to miejsce w XV wieku, choć pierwsza wzmianka o budowli pochodzi dopiero z 1540 roku, od lustratorów podatkowych ("fortalicium, curia et praedium"). W 1608 r. zmarł ostatni przedstawiciel rodu Szafrańców, Andrzej, syn wojewody sandomierskiego Stanisława i Anny z Dembińskich herbu Rawicz. Ponieważ ta ostatnia przeżyła syna, dobra secemińskie przeszły w ręce jej rodziny. Istnieją wzmianki o pobycie w dworze secemińskim Dembińskich historyka i poety Wespazjana Kochowskiego. Po zmarłym w 1631 r. Sewerynie Aleksandrze Dembińskim odziedziczyła Secemin jego córka, Zofia, której mężem był Jan Samuel Czarnocki herbu Lis. Dobra secemińskie pozostawały w rękach Czarnockich do końca przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Prawdopodobnie w II połowie XVII wieku całkowitemu zniszczeniu uległ dwór obronny. W połowie XVIII wieku na jego miejscu wzniesiono nowy drewniany dwór. Na początku XIX w. dobra secemińskie przejęli skoligaceni z Czarnockimi Marchoccy herbu Ostoja. Kolejnymi właścicielami miejscowych dóbr byli Michałowscy herbu Dąbrowa oraz Lohmanowie, którzy przebudowali dwór Czarnockich. Siedzibę tę rozebrano dopiero w latach 70-tych XX wieku. ![]() Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego terenu dworu / zamku w Seceminie. A - kopiec otoczony fosą. Na północnym zachodzie utworzono szereg stawów.
ADRES I KONTAKT
![]() CZAS ![]() WSTĘP ![]()
Zachodnia część woj. świętokrzyskiego. 14 km na południowy zachód od Włoszczowy, i 13 km na wschód od Koniecpola. Zobacz na mapie.
Pozostałości obronnego dworu rycerskiego znajdują się przy kościele, w zachodniej części wsi. ![]() Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N50.76914167°, E19.83355278° format DM (stopnie, minuty): 50° 46.1485002'N, 19° 50.0131668'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 50° 46' 08.91''N, 19° 50' 00.79''E
![]() ![]() ![]() ![]()
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
![]() ![]() ![]()
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
![]() Powrót do strony startowej
(c) 2001-2023 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę