Skotniki

Przebudowany szlachecki dwór obronny

Sławni Skotniccy W Skotnikach urodził się wojewoda krakowski – Piotr ze Skotnik herbu Bogoria, jeden z dowódców w zwycięskiej bitwie z wojskami rusko-tatarskimi pod Goźlicami (1285 r.). Innym znanym Skotnickim był Jarosław - arcybiskup gnieźnieński, któremu Władysław Łokietek przekazał na łożu śmierci opiekę nad przyszłym królem Kazimierzem Wielkim. W końcu XIX w. we dworze Skotniki urodził się generał Stanisław Skotnicki "Grzmot", dowódca Pomorskiej Brygady Kawalerii. W kampanii wrześniowej dowodził grupą operacyjną swojego imienia, która osłaniała odwrót Armii Pomorze.

To niepozorny, ale wyjątkowy zabytek z powodu przynależności przez całą swą historię do jednego rodu - Skotnickich. Zresztą cała miejscowość ma poświadczoną własność do tej rodziny od 1185 roku! Jedyna przerwa przypada na lata 1945-1997. Tak więc dwór obronny, czy też rycerski zamek zbudowany z drewna stał tu od niepamiętnych czasów.
Murowana siedziba w Skotnikach powstała prawdopodobnie w XVI w., ponieważ w jednym alkierzu odkryto malowidła ścienne z tego stulecia, jednak obecny kształt pochodzi z wieku XVII i XVIII, kiedy to miała miejsce największa przebudowa, a właściwie odbudowa po pożarze. Jego drewniany korpus został wtedy postawiony od nowa.
Dwór strawił jeszcze pożar w czasie II wojny światowej i wtedy , ale odbudowano go
Po wojnie zagrabiony przez komunistów majątek służył jako dom starców i szpital. Po pożarze w latach 60-tych przejęła go Huta Szkła w Sandomierzu, a potem szkoła gminna z Samborca.
W 1997 roku Rada Gminy Samborzec uchwaliła zwrot dworu synowi ostatniego właściciela – Maksymilianowi Skotnickiemu, który mieszkał tu jeszcze jako dziecko w czasie niemieckiej okupacji! Prof. Maksymilian Skotnicki, geograf i wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim (a także Montpellier i Paris Nanterre) zbierał fundusze na remont rodowej siedziby. Zmarł w 2007 roku i od tej pory majątkiem zarządzają jego synowie Michał i Maksymilian.
Do niedawna wstęp na teren zabytku nie był zabroniony, ale zapewne zmieniło się to, bo dwór nie jest już opuszczony. W sezonie letnim organizowane są tu otwarte dla wszystkich pikniki historyczne i artystyczne, a turyści mogą go zwiedzać w wakacyjne soboty i niedziele.

Bibliografia