"Kiedy zbieraliśmy dziko rosnące maliny na ruinach, przyszło nam na myśl, że był on o około 200 lat starszy od odkrycia Ameryki. Zastanawialiśmy się nad biegiem czasu, który w ciągu 5 wieków zamienił ośrodek życia społecznego w dziką opuszczoną ruinę, podczas gdy w naszym kraju zmienił pustkę na kwitnące miasta. Ruiny starego zamku, widok tak częsty w tej części świata, zawsze przywodzi mi na myśl te refleksje, ponieważ kontrast wzmaga nasze poczucie bezpieczeństwa z pomyślnego stanu naszego kraju"
nic
John Quincy Adams, późniejszy prezydent USA, oglądający zamek Chojnik w Jeleniej Górze w 1800 roku (za "Listy o Śląsku")

Ocena zabytku


Możesz ocenić:
Jelenia Góra-Sobieszów (woj. dolnośląskie) - Średniowieczny zamek książęcy Chojnik

Ocena obecnej atrakcyjności obiektu
Średnia ocena: 4.7 na 5. Głosów: 189 4.5 stars
           
 
Ocena nastawienia do turystów na terenie obiektu
Średnia ocena: 4.1 na 5. Głosów: 150 4 stars
           
 


Opis i stan obecny


Zamek Chojnik położony jest w malowniczej karkonoskiej okolicy na wysokiej skalistej górze (627 m). W lecie od strony Sobieszowa - dzielnicy Jeleniej Góry - tylko wieża i kawałek muru są widoczne z dołu, resztę zakrywają drzewa. Warto jednak zobaczyć, jak pięknie prezentuje się od strony zachodniej i południowej np. z drogi na Jakuszyce.
Warownia ma bardzo nieregularną budowę, była bowiem stopniowo rozbudowywana,
Atrakcja turystyczna
Chojnik jest chyba pierwszym zamkiem na świecie, który stał się celem odwiedzin turystów. Już od II poł. XVII wieku był bowiem głównym miejscem wędrówek kuracjuszy z pobliskich Cieplic. A wszystko dlatego, iż hrabia Schaffgotsch, po odzyskaniu warowni w 1648 r. nie zamierzał już zamieszkiwać jej na stałe. Pożar w 1675 r. sprawił, że ruiny w całości przeznaczono na cele turystyczne. Hrabia zatrudnił nawet słynnego śląskiego rytownika i szlifierza szkła Friedricha Wintera, aby regularnie przyjmował i oprowadzał zwiedzających. W zamku funkcjonowała też specjalna księga pamiątkowa, do której każdy mógł wpisywać swoje wrażenia z odwiedzin Chojnika. Nie brakowało w niej wpisów w postaci rysunków i wierszy.
tak że w XVII wieku zajmowała już kilkakrotnie razy większą powierzchnię niż pierwotny zamek z XIV w. Z tego też powodu ma kilka linii murów, które musiały otaczać każdy nowo dołączony do założenia zamkowego teren. Ruiny są całkiem dobrze zachowane, a więc z łatwością dało się odczytać funkcję poszczególnych części zabytku. Jest to bardzo ładnie przedstawione na bilecie wstępu (aczkolwiek z małymi błędami w datowaniu) i oznaczone na murach.
Widać, że zarządcy zamku Chojnik traktują turystów poważnie i z sympatią. Praktycznie cały obiekt jest udostępniony do zwiedzania, a przy wejściu powitała nas para rycerska. Na dziedzińcu, gdzie stoi oryginalny pręgierz z XVI w., można postrzelać z kuszy, zrobić sobie zdjęcie w stroju rycerskim, a także zakupić bity na miejscu denar króla Jagiełły.
Woda na zamku
Problemem mieszkańców warowni Chojnik był brak wody. Bezskutecznie próbowano dowiercić się do jakiegoś źródła, zamek leżał za wysoko. Poradzono sobie z tym problemem w ten sposób, iż na zamku górnym i na dziedzińcu wykuto 3 duże zbiorniki, w których magazynowano wodę deszczową.
Konieczne należy wejść na wysoką wieżę, bo mimo silnego wiatru widok z niej zapiera dech w piersiach. Położenie zamku na szczycie wzgórza sprawiło, iż najmocniejsze fortyfikacje były potrzebne tylko od północy i zachodu. Tam też powstał nieco dziwaczny bastion oraz basteja, w której mieści się schronisko turystyczne. Warto pamiętać, iż zamek Chojnik nigdy nie został zdobyty.
Pozostaje tylko dodać, że będąc w okolicach Dolnego Śląska i Jeleniej Góry, tego zabytku bezwzględnie nie można ominąć.


Symbol KPN
logo kpn
Zamek Chojnik widnieje na emblemacie Karkonoskiego Parku Narodowego. Osobiście po wizycie w Karkonoszach jestem pod wrażeniem fatalnej pracy, a właściwie warcholstwa tej organizacji. Szlaki były zamknięte z powodu drobnego osunięcia gruntu i nikt nie usiłował ich naprawiać, oznaczenie czasów przejścia na szlakach (np. ze Szrenicy) są błędne - czasem trzeba doliczać ok. 30%. Zdarza się, że w odległości kilkuset metrów podany jest ten sam czas dojścia do celu! Wydaje się że KPN profesjonalnie działa tylko w zakresie zdzieraniu haraczu z turystów (dowodzi to wjazd kolejką na Szrenicę...).

Rekonstrukcja lub stary widok zamku sobieszow
Zamek od strony wjazdu. Drzeworyt z 1883, autor "A. Ł."




Plany i rekonstrukcje


plan
Plan zamku Chojnik w Jeleniej Górze
1. baszta bramna, 2. bastion, 3. brama główna z mostem zwodzonym, 4. stajnia, 5. pojnik dla koni, 6. cysterny, 7. mieszkanie komendanta, 8. brama, 9. sala rozpraw, 10. pręgierz, 11. piwnice, 12. pomieszczenie dla załogi, 13. kuchnia i piekarnia 14. zbrojownia, 15. kaplica, 16. stołp, 17. pomieszczenie pałacowe, 18. międzymurze, 19. loch głodowy, 20. schronisko, 21. basteja, 22. kazamaty

Rekonstrukcja zamku

Powrót na górę strony

Rekonstrukcja lub stary widok zamku sobieszow
Tak wyglądał zamek Chojnik (Jelenia Góra) w XIV wieku

Rekonstrukcja lub stary widok zamku!@
a tak w XVII w.

Historia, wydarzenia

Powrót na górę strony

Zamek został wzniesiony przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka II Małego w połowie XIV wieku. Jego funkcją miała być ochrona nowo zdobytych terenów przy granicy z Czechami. Wcześniej, bo już w XIII w. istniał tu drewniany dwór obronny zbudowany i wykorzystywany do celów myśliwskich prawdopodobnie przez księcia Bolka I Surowego.
punktorlata 1353-64 - w tych latach trwała budowa zamku zwanego wtedy Chojniastym, a po niemiecku Kynast. Zajmował on wtedy tylko najwyższą część wzgórza i składał się z wieży i budynku mieszkalnego otoczonych murem obwodowym
punktor1364 r. - pierwsza wzmianka o zamku Chojnik w dokumentach
punktor1368 r. po śmierci Bolka II warownia przeszła w ręce jego żony, księżnej Agnieszki (Agnes)
punktor1381 r. - księżna przekazywała zamki swoim dworzanom, Chojnik przekazała przedstawicielowi rodu rycerskiego Schaffgotschów. Ufundował on kaplicę zamkową w wykuszu nad bramą wjazdową
punktorpocz. XV w. - warownia obroniłą się przed najazdem husyckim. Po raz pierwszy została też rozbudowana

Rekonstrukcja lub stary widok zamku sobieszow
Pocztówka z widokiem zamku Chojnik w Jeleniej Górze z lotu ptaka



punktor1469 r. - właścicielem zamku Chojnik został chory umysłowo Hieronim Schaffgotsch. Ród ten zyskał wtedy złą sławę raubritterów, czyli rycerzy-rozbójników napadających głównie na podążających do Czech kupców
punktor1526 r. - Ulryk (Ulrich) Schaffgotsch rozpoczął znaczną rozbudowę obiektu. Wtedy właśnie powstał stojący do dziś na dziedzińcu pręgierz, a także wieża głodowa, budynki gospodarcze i mieszkalne, sala sądowa, dziedziniec dolny
punktor1560 r. - od strony gdzie najłatwiej można się było dostać do warowni czyli północy, postawiono dużą obronną basteje. Powiększono też części mieszkalne i gospodarcze, a mury ozdobiono renesansową attyką
punktor1643 r. - ówczesny właściciel budowli - Jan Ulryk (Hans Ulrich) Schaffgotsch II został oskarżony o zdradę przez cesarza Fryderyka II i stracony 2 lata później. Majątek Schaffgotchów skonfiskowano, zamkiem zarządzał generał Collerado, który ogołocił go z broni i cennych przedmiotów. Powędrowały one do cesarza
punktor1645 r. - Szwedom nie udało się zdobyć warowni bronionej przez wojska cesarskie
punktor1648 r. - pod koniec wojny trzydziestoletniej zamek Chojnik został pośpiesznie dodatkowo ufortyfikowany, powstał wtedy wieloboczny bastion i kolejna linia murów
punktor1650 r. - z łaski cesarza, budowla powróciła do rodu Schaffgotschów
punktor31.08.1675 - zamek spłonął od uderzenia pioruna, od tego czasu stał się ruiną
punktor1822 r. - w warowni urządzono gospodę
punktorpoł. XIX w - utworzono istniejące do dzisiaj schronisko turystyczne
punktor1964 r. - rozpoczęto gruntowny remont zamku Chojnik
punktor2016 r. - rozpczęto realizację projektu konserwatorskiego "Zamek Chojnik: ratownicze prace budowlano-konserwatorskie korony murów pallacium". Prace zakończono w 2019 r.

Wspomnienia Izabelli Czartoryskiej

Wizytę na zamku Chojnik tak wspomina księżna Izabella Czartoryska z Puław (za "Dyliżansem po Śląsku. Dziennik podróży do Cieplic w roku 1816")
"Widzieliśmy Chojnik, górę w pobliżu Cieplic. Aby się tam dostać, należy dojechać powozem do oberży we wsi u podnóża góry, gdzie czekają tragarze z lektykami. Byłyśmy cztery kobiety, wzięłyśmy więc tragarzy, mężczyźni zaś poszli z przewodnikami pieszo. Olbrzymie skały, porośnięte drzewami, których korzenie czepiają się niepożytych masywów lub wiją się wśród szczelin i mchu pokrywającego głazy, sprawiały wrażenie dziwaczne i zdumiewające zarazem. Na każdym zakręcie pojawiały się wspaniałe widoki i pejzaże z całym przepychem Natury. [...] Dobosz zaanonsował komendantowi nasze przybycie. Taki to zwyczaj. Pochodzi z czasów, kiedy to było potrzebą, i będzie prawdopodobnie trwał tak długo, jak długo nie zabraknie chętnych, którzy zechcą obejrzeć Chojnik."


pocztówki XX w.
Pocztówki z Jeniej Góry - Sobieszowa z początku XX wieku. Po lewej widok zamku Chojnik z 1650 r.


Legendy i podania

Powrót na górę strony

Najsłynniejszą legendą związaną z Chojnikiem jest historia o pięknej Kunegundzie z bogatego rycerskiego rodu, mieszkającej na tymże zamku. Była to bardzo kapryśna i rozpuszczona panna. Do zamku przyjeżdżało wielu rycerzy starających się o jej rękę. Kunegunda postawiła więc warunek, będzie żoną tego któremu uda się w pełnym rynsztunku objechać konno zamek dookoła. A był to niemalże niewykonalny wyczyn, z powodu stromych skał na których stała warownia. Jednak wielu rycerzy próbowało swych sił i wielu spadało w przepaść tracąc życie, a co przezorniejsi rezygnowali zawczasu. Tak mijały lata aż pewnego dnia w zamku pojawił się niemłody już rycerz, który od razu bardzo się spodobał Kunegundzie. Była nawet gotowa zrezygnować ze swojego warunku, ale rycerz (podobno z Krakowa) kazał siodłać konia i przystąpił do próby. Kunegunda jak i cały dwór zamarli z przerażenia w oczekiwaniu na straszny koniec. Dumnie siedzący w siodle rycerz jednak nie spadł i wyszedł z próby zwycięsko. Wszyscy wiwatowali, rozległy się trąby, a szczęśliwa Kunegunda pobiegła rzucić się na szyje śmiałkowi. Ten jednakże odsunął ją i rzekł iż nie chce tak okrutnej panny, przez którą zginęło wielu odważnych ludzi, chciał tylko udowodnić co potrafi polski rycerstwo. Rycerz odjechał, a zrozpaczona Kunegunda zrozumiała swoje złe postępowanie i po pewnym czasie nie wytrzymując wyrzutów sumienia wyskoczyła z wieży w przepaść. Inna wersja mówi, iż Kunegunda skoczyła nie mogąc znieść upokorzenia jakiego doznała od dzielnego rycerza.

kunegunda
Pocztówki z Jeleniej Góry z początku XX w. obrazujące legendę o Kunegundzie

Inna legenda tyczy się Hansa Ulricha Schaffgotsch, kontynuatora możnych przedstawicieli tego śląskiego rodu. Gruntownie wykształcony i zasłużony w wojaczce, gdy tylko mógł, wyprawiał wielkie uczty dla swych przyjaciół. Na jedną z nich zaproszony został również pastor z pobliskiego Podgórzyna, interesujący się astrologią. W prezencie sporządził on dla pana na Chojniku horoskop, który nie był jednak zbyt optymistyczny. Mówił on o śmierci przez zimne żelastwo. Schaffgotsch nie przejął się tym, bo nie wierzył w takie rzeczy i zadrwił z pastora prosząc, aby sporządził horoskop dla jagnięcia. Pastor początkowo odmawiał, mówiąc że jego horoskopy sprawdzają się tylko na ludziach, ale wobec nalegań gości zgodził się i po dokonaniu jakichś wyliczeń na podstawie dnia urodzin zwierzęcia orzekł, iż zginie zjedzone przez wilka. Śmiechu nie było końca, ponieważ wiadomo było że jagnię miało jeszcze dziś zostać podane do stołu. Gdy jednak służba spóźniała się z jego wniesieniem i Schaffgotsch zażądał wyjaśnień. Okazało się, że faktycznie zostało pożarte przez wilka - stare zwierzę z lasu, chowane od małego przez służbę zamkową i traktowane jak pies. Teraz gospodarzowi przestało być do śmiechu, a przepowiednia sprawdziła się kilka lat później, gdy Hans Ulrich Schaffgotsch został ścięty w Ratyzbonie w wieku 40 lat, za rzekomą zdradę cesarza.


Informacje praktyczne


KONTAKT
punktorDzierżawca zamku: gsm 757 556 394, dzierżawca schroniska: gsm 507 073 096

CZAS
punktorZamek położony jest dość wysoko. Wejść można kilkoma szlakami, z których 2 idą od strony głównej drogi z przystankami. Czarnym, trudniejszym (ale po drodze są ładne skałki) idzie się ok. 45 min., czerwonym ok. 55 min. Pobieżne oglądnięcie trwa ok. 45 min.



WSTĘP
punktorPłatny do zamku 7 zł (5 ulg.) i płatne wejście do Parku Narodowego (8 zł / 4 zł ulg.). Wstęp w wakacje codziennie między godz. 10 a 18, w sezonie, ale po wakacjach do g. 17, poza sezonem do g. 16 i nieczynne w poniedziałki.

Ponieważ informacje o godzinach otwarcia, a przede wszystkim cenach biletów szybko się dezaktualizują, sprawdź je na stronie oficjalnej opisywanego zamku/dworu:
Zamek w Jeleniej Górze

Położenie i dojazd

Powrót na górę strony

Zachodnia cześć woj. dolnośląskiego. Sobieszów jest południową dzielnicą Jeleniej Góry. Zobacz na mapie.
Autobus miejski z Jeleniej Góry jadący w pobliżu góry zamkowej to nr. 15, można też jechać nr 9.

GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N50.83386667°, E15.64429722°
format DM (stopnie, minuty):   50° 50.0320002'N, 15° 38.6578332'E 
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   50° 50' 01.92''N, 15° 38' 39.47''E 

pocztówki
Pocztówki z początku XX wieku



Bibliografia



punktorChorowska Małgorzata - Rezydencje średniowieczne na Śląsku. Zamki, pałace, wieże mieszkalne
punktorGuerquin Bohdan - Zamki w Polsce
punktorGuerquin Bohdan - Zamki śląskie
punktorJanczak Julian - Legendy zamków śląskich
punktorJurasz Tomasz - Zamki i ich tajemnice
punktorKaczyńscy Izabela i Tomasz - Polska - najciekawsze zamki
punktorKajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce
punktorLamparska Joanna - Tajemnice zamki podziemia
punktorMazurska Teresa, Rachwalski Eugeniusz, Załęski Jerzy - Zamki Dolnego Śląska
punktorRogiński Ryszard - Zamki i twierdze w Polsce. Historia i legendy


Fotogaleria


Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.

Chojnik - Widok z drogi na Jakuszyce Chojnik - Widok z drogi na Jakuszyce Chojnik - Wzgórze zamkowe, widać mały fragment zamku Chojnik - Widok sprzed bramy Chojnik - Brama wjazdowa do zamku Chojnik - Za murami Chojnik - Mur obwodowy Chojnik - Baszta Chojnik - Mury na skale Chojnik - Widok spod zamku Chojnik - Na dziedziniec zamkowy wpuszcza para rycerska Chojnik - Pręgierz na dziedzińcu Chojnik - Dziedziniec Chojnik - Na dziedzińcu Chojnik - Główna wieża Chojnik - Mury zamkowe Chojnik - Niesamowity widok  na okolicę z wieży Chojnik - Widok z wieży Chojnik - Widok z wieży na dziedziniec
Zdjęcia wykonane: wiosną 2002 i latem 2006

Materiały wideo


Znakomity filmik z widokiem zamku z góry.



Noclegi


punktorSobieszów - Schronisko PTTK w zamku, tel. (075) 75 53 535
punktorJelenia Góra - Dom Nauczyciela, ul. Kilińskiego 22, tel. ( 0...75) 64 23 355
punktorJelenia Góra - "Bartek" Szkolne Schronisko Młodzieżowe, ul Bartka Zwycięzcy 10, tel. (075) 752 57 46

Proponujemy wyszukanie noclegu w opisywanej miejscowości lub jej okolicy w serwisach noclegowych. Oferty cenowe online są zwykle atrakcyjniejsze niż rezerwacje telefoniczne!


oferta noclegowa 1       

Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • jest ok.       Autor:  płetwa      Data:  2017-04-23 14:55:56
    Zamek warty zwiedzenia. Jak na swoje lata dobrze zachowany. Byłem tam w 2016 roku i wszystko było ok. Polecam.
  • pozytywne zmiany       Autor:  MuchaMac      Data:  2014-06-15 20:51:54
    Jestem na prawdę b.mile zaskoczony zmianami na Zamku Chojnik i w jego okolicy! Droga jest nowa, ale kamienna, a więc stylowa i wytrzymała. Na zamku widać ład i porządek - dobra ręka gospodarza, a w części bufetowej i pamiątkowej - smaczny i nie drogi towar oraz miła obsługa. Widoki z wieży zamkowej - niezmiennie - bezcenne ! Obiekt wart odwiedzania, a wejście dogodne dla osób w każdym wieku. Osobiście, wraz z żona i dziećmi, POLECAM :)
  • Niebezpieczna droga na zamek.       Autor:  lewzenek      Data:  2014-04-22 23:24:55
    Budowana droga na zamek jest wielkim nieporozumieniem. Stanie się przyczyną wielu urazów, a trwałość wykonanych robót ma wiele zastrzeżeń już teraz.





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2021 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.