Spytkowice

Barokowy zamek szlachecki

Plan zamku Spytkowice wg M. Korneckiego


Mapa z terenem zamkowym z 2. połowy XVIII wieku. Widać trójskrzydłowy zamek z wieżami o wiele większych rozmiarów niż obecnie, kilka oficyn, duży staw oraz czworoboczny budynek folwarku od zachodu.

Pierwotną warownią w Spytkowicach był drewniany dwór obronny wzniesiony po 1490 roku przez Piotra Myszkowskiego. Budowla ta powstała na planie prostokąta i była otoczona murem z basztami w narożach. Odkryte relikty świadczą o jej spaleniu na przełomie XV/XVI wieku. Jego syn Wawrzyniec, kasztelan sądecki, zbudował na jego miejscu murowany zameczek w stylu gotycko-renesansowym (pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1543 r.). Kolejny Myszkowski - Mikołaj zainwestował w hodowlę ryb, stawy powstałe dookoła zamku przyniosły mu ogromny dochód.
Znaczną rozbudowę rezydencji spytkowickiej w stylu wczesnobarokowym przeprowadził przed rokiem 1630 biskup krakowski Marcin Szyszkowski. Nadał on zamkowi dzisiejszy trójskrzydłowy kształt z dwiema wieżami. Następnie Spytkowice przechodziły w ręce Opalińskich i Lubomirskich. W 2. połowie XIX wieku kolejni właściciele - Potoccy rozwinęli hodowlę stawów spytkowickich i zatorskich, otrzymali m.in. nagrodę na wystawie hodowli karpia w Paryżu.
Największe zniszczenia w jego dziejach przyniosła II wojna światowa (pożar w 1945 r.). Remont budowli trwał z wieloma przerwami od połowy XX wiek do końca lat 90-tych. Potem stał się siedzibą Ekspozytury Archiwum Narodowego w Krakowie. Przechowuje się tu m.in akta Urzędu Miasta Krakowa od XIX wieku i metryki parafii krakowskich od końca XVIII w. Od 2018 roku Gmina podejmuje działania związane z przejęciem zamku. Archiwum Narodowe rozpoczęło bowiem budowę wielkiego nowoczesnego budynku przy ul. Rakowieckiej w Krakowie.

Informacje praktyczne

ADRES I KONTAKT
Zamek / Archiwum Narodowe - ul. Zamkowa 48, Spytkowice

CZAS
Oglądnięcie zza ogrodzenia zajmuje 15 minut.

WSTĘP
Być może wciąż można wejść za bramę albo obejść dookoła ogrodzenia.

Zachodnia część woj. małopolskiego. 35 km na zachód od Krakowa, 5 km na wschód od Zatora. Zobacz na mapie. Dojazd do zabytku ulicą Starowiejską. Z drogi z Krakowa na głównym skrzyżowaniu Spytkowic należy skręcić w prawo i za ok. 0,5 km przejechać pod mostem kolejowym i już widać zamek.


Współrzędne geograficzne: