Świdnica

Średniowieczny zamek książęcy

Zamek świdnicki nie przetrwał do naszych czasów, ale pozostało po nim kilka pamiątek. Stał w północno-zachodniej części miasta, przy nieistniejącej Bramie Strzegomskiej z zachowaną basteją, w miejscu obecnego zboru Kościoła Zielonoświątkowego. Budynek ten postawiono na piwnicach i fundamentach zamkowych. W historii pełnił on zresztą bardzo wiele funkcji, stąd w starszej literaturze różnie się go nazywa.

Zamek i piwo W muzeum świdnickim znajdziemy także XVI-wieczny kufel piwny używany na zamku. Ma to zapewne związek z prawem cesarskim jakie posiadał zamek (czyli jego zarządca) do 10 warów rocznie. 1 war w zależności od pojemności kotła w browarze, wynosił ok. 8000 litrów. Przywilej ten był przyczyną długotrwałych sporów z radą miejską, zakończonych dopiero w 1614 r. całkowitym zrzeczeniem się przez zamek, prawa do warzenia piwa za kwotę zadośćuczynienia w wysokości 1000 talarów.

Najważniejszy jego element to wejście z portalem z 1537 roku, a więc z czasów budowy nowej rezydencji renesansowej przez Franza Grimma. Portal zbudowano z piaskowca. Oprócz daty widnieje na nim m.in. jednogłowy orzeł - herb cesarza Ferdynanda I oraz podpis z jego długą tytulaturą. Obok wejścia w wykopie widać stare fundamenty, ale nie pochodzą on z zamku lecz z przyzamkowych miejskich murów obronnych. Niestety do piwnic nie udało mi się wejść. Kolejne pozostałości zamku Świdnica znalazłem za to w muzeum mieszczącym się w ratuszu. Jest tam np. kawałek gotyckiego okna.
Wyglądu zamku średniowiecznego nie da się już odtworzyć, ale wiadomo że nie był oni ani duży ani warowny. W starych opisach używano nawet skromnego określenia "Haus". Wielokrotnie w dziejach go zdobywano. Późniejszy zamek renesansowy w Świdnicy był na pewno obszerniejszy. Posiadał zabudowę złożoną z trzech skrzydeł. Od miasta oddzielony był murem z dwiema czworobocznymi wieżami po bokach.
Wg makiety z wyglądem miasta w XVII wieku znajdującej się w muzeum, warownia posiadała podzamcze z ogrodem. Usytuowanie budynków zamkowych jest na niej jednak dosyć dziwne. O ile istnienie połączonych skrzydeł północnego i zachodniego z ozdobnymi szczytami nie budzi zastrzeżeń, to postawienie 3 połączonych budynków w środku założenia, wydaje się problematyczne. Na makiecie nie widać bramy - jej funkcję mogła pełnić jedna z wież.

Opisywany zamek nie był jedyną siedzibą obronną w Świdnicy. Ok. 1 km dalej na wschód, na drugim brzegu Bystrzycy przy ul. Kliczkowskiej znajduje się bardzo czytelne grodzisko. Mimo braku zabudowy i jakichkolwiek przeciwwskazań terenowych, kopiec otoczony fosą nigdy nie był badany i pozostaje kompletną zagadką.

Plany i rekonstrukcje

Historia, wydarzenia