ŚWIDWIN
¤ Średniowieczny zamek książęcy ¤

otężna warownia usytuowana jest na lewym brzegu Regi, w północno zachodnim narożniku starego miasta. Nietypowy okrągły kształt sugerował historykom postawienie budowli na miejscu słowiańskiego grodu, ale badania nie potwierdziły tej tezy. Pasuje on za to do kształtów warowni z terenu Meklemburgii, której to książęta władali tą okolicą. Co ciekawe, zamek od XIII wieku przechodził przez ręce Meklemburczyków, Duńczyków, Niemców, Krzyżaków, Brandenburczyków, zakon Joannitów, Szwedów i Polaków. Jednak oficjalna nauka w Niemczech jeszcze długo po wojnie uznawała zamek za budowlę krzyżacką i uparcie datowała ją na wiek XV.

Dokładnej daty budowy zamku nie znamy, ale wzniesiono go na pewno przed rokiem 1317, kiedy to po raz pierwszy został wymieniony w dokumentach. Inicjatorem mógł być książę Meklemburga i Parchimia Przybysław IV, a dzieło kontynuował prawdopodobnie książę Mikołaj z Werle (Orli). Obaj dzierżawili Świdwin od margrabiego brandenburskiego Albrechta III w końcu XIII wieku. Warownia posiadała wtedy mury obwodowe o wysokości 12 m założone na planie zbliżonym do koła o średnicy ok. 50 m, niepodpiwniczony budynek mieszkalny od północy i kwadratową wieżę przybramną (o boku ok. 8 m). Całość otaczała fosa i parkan. Dziś z pierwotnego zamku zachowały się mury obwodowe do wysokości 1. piętra, a z detali architektonicznych dwa granitowe odpływy w skrzydle zachodnim, którymi woda odpływała z dziedzińca. Mury budynku mieszkalnego mieszczącego dwie duże izby odkryto 80 cm pod powierzchnią dziedzińca. W 1319 r. zamek za 11 tys marek przejęli dwaj rycerze: Nicolaus Olafson i Wedigo Wedel. Zadłużony Henning Wedel został zmuszony do sprzedania Świdwina Krzyżakom w 1384 r. Wielki Mistrz mianował wójtem świdwińskim Walrabe von Scharffenberga i osadził w warowni 12 zakonników. Ta nie spełniała jednak wymogów zakonnych. Rozebrano więc skrzydło północne i zbudowano tymczasowy budynek mieszkalny od południa. Nowe skrzydło północne powstawało etapami przez kilkadziesiąt lat - ukończono go dopiero w 1446 roku.
Przeobrażeniu uległa też wieża, którą podwyższono do sześciu kondygnacji i przystosowano do użycia broni palnej. Dwie najniższe kondygnacje pozostały czworoboczne (mieściły m.in. więzienie), pozostałym nadano kształt cylindryczny. W 1445 roku zamek wraz z całą Nową Marchią kupił elektor brandenburski Fryderyk II. Ok. 1520 r. zbudowano nową bramę i przedbramię w celu lepszej obrony przeciwartyleryjskiej. Następnie elektor Joachim III przekazał warownię zakonowi joannitów, którzy nie zdołali obronić jej w 1630 r. podczas najazdu szwedzkiego. Zakon odzyskał Świdwin po prawie 20 latach. Główny etap barokowej przebudowy obiektu zakończył się ok. 1750 roku. Przeobrażono gotyckie skrzydło krzyżackie, zabudowano pozostałe skrzydła od wschodu i południa, wieża zyskała barokowy hełm a fosy zasypano. W 1775 r. zachodni piętrowy budynek zastąpiono nowym parterowym. Warownia zyskała więc wtedy kształt zbliżony do dzisiejszego.




Na początku XIX wieku brama została ozdobiona trzema herbami komandorów joannickich: hrabiego Leopolda Aleksandra von Wartenslebena, Fryderyka Wilhelma von Kalkensteina, Karla Wilhelma von Finckensteina oraz ich fundatora - pruskiego króla Fryderyka Wilhelma II. Do dziś przetrwały 3 z nich.
Po 1808 r. i kasacie zakonu, zamek przejęło państwo i umieściło w nim sąd, urząd podatkowy oraz katastralny, więzienie, a w najstarszym skrzydle północnym zbrojownię. Warto dodać, że ostatnim komandorem joannickim na zamku był hr Leopold von Kalenin, służący w randze pułkownika w wojsku polskim. Od XIX wieku nieremontowane mury dawnej warowni niszczały coraz bardziej. Po wojnie i przejściu budowli w polskie ręce niewiele się zmieniło aż do wybuchu pożaru w latach 50-tych, który strawił m.in. krzyżacki dom gotycki. Paradoksalnie ta katastrofa wyszła zabytkowi na dobre, bowiem postanowiono go w pełni odrestaurować. Prace zakończono w latach 60-tych XX wieku.
Obecnie obiekt po zabiegach konserwatorskich posiada wyeksponowane mury z XIII wieku, a skrzydłu północnemu przywrócono gotycki kształt z czasów krzyżackich.
Całość jest przeznaczona na cele kulturalne i mieści m.in.: salę widowiskową, salę rycerską z wystawami czasowymi, pub (skrzydło płn.), bibliotekę (skrzydło płd.), ogniska muzycznych i inne stowarzyszenia (skrzydło zach.). Obecnie możliwe jest 45-minutowe zwiedzanie zamku i wejście na wieżę.

Wstęp

Płatny w cenie 5 zł (3 zł ulgowy) w godzinach 8.00-16.00, ale tylko w dni powszednie! Dobre i to, bo wcześniej nie był on udostępniany w ogóle albo tylko dla grup zorganizowanych...

Ponieważ informacje o godzinach otwarcia, a przede wszystkim cenach biletów szybko się dezaktualizują, sprawdź je na stronie oficjalnej opisywanego zamku/dworu:
otwórz stronę obiektu