Szczytna

Neogotycki zamek-pałac Leśna Skała

Budowę pałacu Leśna Skała (Waldstein) rozpoczął w roku 1827 Karol Leopold von Hochberg. Zatrudnił dla tego celu znanego architekta Karla Schinkla. Wcześniej na miejscu tym znajdował się fort pruski zbudowany w 1790 r. (zburzono go 18 lat później). Po śmierci Hochberga w 1843 r. wspaniała rezydencja stała się

Karol Leopold Hochberg Był dzieckiem pruskiego arystokraty i kobiety z ludu. Jako wzorowy żołnierz szybko awansował do stopnia majora. Zamiłowanie do historii i polowań zrodziło jego największe pragnienie - posiadania własnego zamku w otoczeniu pięknej przyrody. Pomogła mu fortuna odziedziczona po ojcu, którą prawie w całości poświęcił na budowę Leśnej Skały. Podanie mówi, iż kazał wypełnić po brzegi złotem wielki wóz, który cztery konie wciągnęły na Szczytnik.

własnością jego siostry, która szybko ją sprzedała. Kolejni właściciele zmieniali się bardzo szybko, aż w 1860 r. kupili ją bracia Rohrbachowie. Córka jednego z nich Helena Klein wraz z mężem przeprowadziła gruntowny remont. Powstała wtedy kaplica, początkowo przeznaczona tylko dla mieszkańców zamku. Na początku XX w. obiekt udostępniono turystom, którzy mogli m.in. zobaczyć grobowce pod kaplicą. W czasie I wojny światowej jeden z dzwonów z kaplicy przetopiono na armaty. W 1929 zamek kupiła holenderski zakon Mariahilfe zwany też Zgromadzeniem Misjonarzy św. Rodziny Prowincji Niemieckiej. W czasie II wojny światowej zamek w Szczytnej zajął Wehrmacht i urządził tu luksusowy wojskowy ośrodek rehabilitacyjny. W 1945 roku armia sowiecka miała tu z kolei swój sztab, ale nawet po jej odejściu pozostało jeszcze wyposażenie i ozdoby w postaci poroży oraz zbroi rycerskich. W latach pięćdziesiątych doszło do bandyckiego włamania. Sprofanowano groby, krypta kapliczna została więc zamurowana na blisko 30 lat. W tym okresie w pałacu mieściło się prewentorium dziecięce. Potem budowla przez długi okres funkcjonowała jako Państwowy Dom Pomocy Społecznej. W 2006 roku Komisja Majątkowa przekazała pałac Zgromadzeniu Misjonarzy Świętej Rodziny. Stało się to na podstawie kwestionowanego przez niektórych orzeczenia, iż Zgromadzenie jest następcą prawnym zakonu Mariahilfe. W sytuacji Leśnej Skały nic się nie zmieniło. Misjonarze nadal dzierżawili obiekt Państwowemu Domowi Pomocy Społecznej, a właściwie instytucji nadzorczej czyli Powiatowi Kłodzkiemu. Z jednym zastrzeżeniem - iż dzierżawa jest tymczasowa - na czas wybudowania nowego ośrodka. Lokalne władze przez 12 lat nic jednak nie zrobiły w tej sprawie.
W 2017 roku powstała Fundacja Zamek Leśna Skała, która postawiła sobie za cel rewitalizację pałacu. W 2019 r. Zgromadzenie Misjonarzy Świętej Rodziny przekazało jej w dzierżawę pałac, którego zły stan techniczny nie pozwalał na dalsze funkcjonowanie DPS. Wywołało to ostry konflikt z władzami powiatowymi, które udowadniały, że budynek przeszedł pozytywnie wszystkie kontrolę i może nadal spełniać swoje zadania.
Fundacja przejęła jednak zabytek, a 110 pensjonariuszy DPS zostało umieszczonych w różnych ośrodkach na terenie Dolnego Śląska. Od 2020 r. można zwiedzać pałac, choć w grudniu 2022 roku ogłoszono nagle jego zamknięcie. Od maja 2023 jest otwarty ponownie.