UHERCE MINERALNE
🏰 Przebudowany szlachecki dwór obronny 🏰

ajbardziej znana fortalicja w Bieszczadach. Obiekt co prawda przetrwał, ale jest tak zdewastowany i pozbawiony stylu, że trudno uznać go za atrakcję turystyczną. Jego historia sięga II połowy XVI wieku. Wzniósł go starosta lwowski Mikołaj Herburt ok. 1580 roku. Końcem XVI stulecia Uherce wraz z ręką Doroty Herburtowej przeszły na własność Stanisława Tarnawskiego, chorążego ziemi sanockiej. Ten z powodu licznych długów pozbył się swego majątku ziemskiego, który mógł łatwo zostać zasądzony jako rekompensata wobec wierzycieli. Nowym właścicielem dworu obronnego został Stanisław Stadnicki z Leska. Jednak główny wierzyciel Tarnawskiego - referendarz koronny Jan Tomasz Drohojowski nie pogodził się z tą decyzją i tak rozpoczęła się jego 4-letnia prywatna wojna ze Stadnickim i Tarnawskim. Fortalicja musiała być dobrze umocniona, ponieważ mimo kilku prób nie udało się jej nigdy Drohojewskiemu zdobyć. Aby stale nękać jego właścicieli wzniósł on w okolicy Ucherzec fortyfikację polową, otoczoną nawodnionymi fosami (ciekawe czy ktoś zlokalizował ją w terenie?). W 1672 roku, podobnie jak cała wieś, budowla ucierpiała podczas najazdu Tatarów. Kolejne spustoszenie przyniósł pożar w roku 1830. Odbudowę przeprowadził Karol Skibiński. Jak widać na poniższej rycinie dwór prezentował się wtedy jeszcze okazale. W czasie II wojny św. dwór zajęli najpierw Sowieci, potem Niemcy. Po wojnie zarząd nad nim przekazano miejscowemu PGR-owi, który po odbudowie i odarciu z wszelkich cech stylowych przeznaczył go na prywatne mieszkania oraz kino. Po kilkudziesięciu latach dewastacji zabytek został opuszczony. W XXI w. kupiła go p. Zofia de Viron z Krakowa. Aktualnie obiekt jest wystawiony na sprzedaż.


Dwór jest budowlą piętrową z dwoma narożnymi alkierzami. Niegdyś, jak każdy renesansowy kasztel, ozdobiony był attyką, a w XIX wieku za czasów Karola Skibińskiego położono w nim wspaniały dębowy parkiet we wzory arabeskowe, pochodzący z zamku Mniszchów w Laszkach Murowanych. Do dziś przetrwały na parterze sklepienia krzyżowe i kolebkowe z lunetami z II połowy XVI wieku. Niestety nie da się ich zobaczyć, ponieważ dwór jest zamknięty. Bliżej kościoła zachowały się jakimś cudem nie zniszczone przez PGR, resztki parku z rzędem 16 lip oraz reliktami obwałowań i fos wykorzystywanych później jako stawy. Natomiast pod murem cmentarnym odkryto fundamenty starej baszty, prawdopodobnie wieży bramnej.
Z rodem Mniszchów wiąże się jeszcze pewna ciekawostka. Otóż we dworze gościł przyszły car moskiewski! Chodzi o słynnego Dymitra Samozwańca, który wraz z przyszłą carycą Maryną Mniszchówną udawał się z Sambora do Krakowa. Nocowali oni w Uhercach podejmowani przez Dorotę z Herburtów Tarnawską.

Aby trafić do dworu należy kierować się na kościół. Jadąc z Leska trzeba z głównej drogi skręcić w prawo, minąć tory, rzekę Olszankę i boisko. Przed kościołem skręcić w lewo i po chwili po prawej stronie zobaczymy dwór.