Zamek Wieruszyce

Wieruszyce
Szlachecki dwór obronny





Ocena zabytku


Możesz ocenić:
Wieruszyce (woj. małopolskie) - Szlachecki dwór obronny

Ocena obecnej atrakcyjności obiektu
5 stars
Średnia ocena: 4.8 na 5. Głosów: 36

       
    
 
Ocena nastawienia do turystów na terenie obiektu
4 stars
Średnia ocena: 4.0 na 5. Głosów: 24

       
    
 


Opis i stan obecny


Dwór obronny w Wieruszycach zwany "zameczkiem" stoi na wzgórzu nad rzeką Stradomką. Jest to doskonały przykład niewielkiej szlacheckiej siedziby obronnej. Dwór posiada dwie kondygnacje naziemne oraz Piętrowy budynek zbudowany jest z grubych murów kamiennych i zwieńczony dwoma czterospadowymi dachami (z lat 70-tych XX wieku). Prawdopodobnie kiedyś posiadał attykę. W narożniku północno-wschodnim stoi okrągła baszta. Posiada ona przypory i kilka otworów strzelniczych. Podobno zachowane są piwnice ze sklepieniami kolebkowymi, a w nich portal z datą 1531.
Mimo że obiekt zbudowano pod wpływem stylu renesansowego z wyglądu murów przypomina zamki gotyckie. Podczas moich odwiedzin (2002 r.) dwór był chyba w trakcie adaptacji do celów mieszkalnych, czy może turystycznych.
Zauważalna jest zmiana pierwotnego układu okien oraz drzwi. Widać zamurowane oryginalne wejście od strony zachodniej, teraz jest tam okno. To co przetrwało to mniej niż połowa dawnego budynku. Część południowa zameczku zachowała się w fundamentach. Po grubości murów można wnioskować, że była to najstarsza część budowli. Niewiele zostało z tarasowych ogrodów po stronie południowo-wschodniej, ale ich kształt jest dostrzegalny. Całość założenia dopełniają jeszcze zrujnowane budynki gospodarcze w sąsiedztwie dworu.
Stara mapa pokazuje, że w XVIII stuleciu szlacheckie założenie dworskie w Wieruszycach tworzył dwór z 3 oficynami. Między nimi utworzono dziedziniec.

Stary widok zamku Wieruszyce
Zdjęcie dworu przed 1939 rokiem




Plany i rekonstrukcje


Plan
Plan zameczku Wieruszyce z fundamentami nieistniejącej części

Mapa Wieruszyc z XVIII w.
Teren dworski na austriackiej mapie z 2. połowy XVIII wieku. Widać dwór z 3 oficynami


Historia, wydarzenia

Powrót na górę strony

Pierwotna siedziba w Wieruszycach - kamienna wieża mieszkalno - obronna na planie prostokąta o wymiarach 11×14 metrów, otoczona częściowo fosą została zbudowana w połowie XV w. przez panów tych ziem - Wieruskich herbu Szreniawa. Okolicę otrzymali oni lub ich protoplaści za zasługi od króla Władysława Łokietka.
punktor 1465 r. - zachowany dokument mówi o uwięzieniu przez Spytka Wieruskiego w dworze w Wieruszycach woźnego sądowego, gdy ten rozkazał oddać zabrane konie niejakiemu Jurze z Gruszowa
punktor pocz. XVI w. - wieża została rozbudowana. Dawna budowla została przekształcona w czworobok zbliżony do kwadratu, zwany w dokumentach "kamienicą". Nie ma jasności czy po bokach powstały wtedy dwie niewielkie wieże alkierzowe
punktor 1531 r. - kolejna rozbudowa z inicjatywy Wincentego Wieruskiego. Wzniesiono część północną z basztą, zachowaną do dziś. Wtedy też zapewne na stoku płd.-wsch. opadającym w stronę rzeki powstały ogrody, a po zachodniej stronie budynki gospodarcze. Zaczął się okres świetności zameczku, jego właściciele Wieruscy sprawowali znaczące funkcję w państwie, m. in. Wincenty był pisarzem ziemskim w Krakowie, a Jan - chorążym nadwornym i starostą sądeckim
punktor pocz. XVII w. - Stanisław Wieruski dobudował kolejny człon z loggią widokową, który niestety nie zachował się. Bardzo prawdopodobne, że mury dworu Wieruszyce zwieńczone były renesansową attyką
punktor II. poł. XVII w. - małżeństwo Heleny z Wieruszyckich z Władysławem Lubowieckim sprawiło, że Wieruszyce stały się własnością Lubowieckich. Następnie dzierżyli je Psarscy i Przerębscy.
punktor 1746 r. - z powodu niespłaconego długu Przerębskich, Wieruszyce przeszły na własność Antoniego i Verenny Ołtarzewskich, którzy sporządzili inwentarz. Stąd wiadomo o istnieniu skrzydłą z loggią
punktor XIX w. - niszczejący zameczek wieruszycki Ołtarzewscy wykorzystywali jako spichlerz, a siedzibą mieszkalną stał się pobliski nowo wybudowany dwór klasycystyczny, który został zniszczony przez Sowietów w 1945 r.
punktor 1830 r. - właścicielem Wieruszyc został Ferdynand Lubicz Meysner, kapitan wojsk polskich. Potem jego syn Anastazy i wnuk Tytus
punktor 1927 r. - Po śmierci Tytusa majątek przeszedł w ręce jego żony Antoniny z Padlewskich. Byli to ostatni właściciele Wieruszyc, do zakończenia II wojny światowej.
punktor 1970 r. - zrujnowany dwór obronny został częściowo odremontowany przez Państwową Służbę Ochrony Zabytków z Krakowa
punktor 1981 r. - zabytek kupiła osoba prywatna (p. M. Skrzyński) i do dziś jest jego właścicielem. Obiekt wiele na tym zyskał, wstawiono kamienne futryny okienne, wnętrze otynkowano, położono podłogi, wykonano drewniane sufity, zainstalowano elektryczność

Zdjęcie lidar Wieruszyc
Zdjęcie z lotniczego skanowania laserowego terenu dworskiego w Wieruszycach. 1 - obecny dwór, 2 - tarasy ogrodowe


Informacje praktyczne


ADRES I KONTAKT
punktorDwór obronny - Wieruszyce 2

CZAS
punktor Oglądnięcie dworu z zewnątrz zajmuje ok. 15 minut.

WSTĘP
punktor Własność prywatna. Do środka dworu wejścia nie ma, ale powinno dać się oglądnąć z zewnątrz.



Położenie i dojazd


Centralna część woj. małopolskiego. 25 km na południowy-wschód od Wieliczki. 17 km na południe od Bochni. Zobacz na mapie.
Dwór Wieruszyce stoi na wzgórzu niedaleko głównej drogi biegnącej z okolic Czchowa (wbiega w nią też droga z Nowego Wiśnicza) na zachód w kierunku Myślenic i Wieliczki. Sama wieś nie jest zaznaczona na drodze. Jadąc od strony Czchowa należy skręcić przed Łopanowem w prawo, w drogę oznaczoną na Sobolów. Mijamy most i widzimy wzgórze zamkowe. Przed nim należy skręcić w lewo w wiejską drogę, a później w prawo pod górę. Po chwili znajdziemy się przed bramą. Jadąc samochodem można zatrzymać się przy samej bramie. Zapewne obecnie teren jest ogrodzony i nie ma do niego wstępu.

GPS
Współrzędne geograficzne:

Otwórz w:  Google Maps,  Bing Maps,  Openstreet Maps
format D (stopnie):   N49.869832232223° E20.323873144704°  
format DM (stopnie, minuty):   49° 52.18993393338'N 20° 19.43238868224'E
format DMS (stopnie, minuty, sekundy):   49° 52' 11.40''N 20° 19' 25.94''E 



Bibliografia



punktor Kornecki Marian - Zamki i dwory obronne ziemi krakowskiej
punktor Marszałek Juliusz - Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach
punktor Moskal Krzysztof - Zamki w dziejach Polski i Słowacji


Galeria zdjęć


Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.

Wieruszyce - Dwór obronny Wieruszyce - Widok od płn.-zach. Wieruszyce - Baszta widziana od wschodu Wieruszyce - Wschodnia ściana dworu z basztą Wieruszyce - Wiodk z parku Wieruszyce - Dwór zimą Wieruszyce - Baszta od północy Wieruszyce - Wieża - widać otwory strzelnicze Wieruszyce - Widok na skrzydło  frontowe dworu i stare mury nieistniejącego skrzydła Wieruszyce - Tu widać ślady po dawnym wejściu, przerobionym na okno
Zdjęcia wykonane: zimą 2002



Noclegi


punktor Żegocina - Karczma u Żegoty, Żegocina 225, tel. (014) 613 20 21
punktor Żegocina - "U Żegoty" Reg. Ośr. Kształc. Kadr Turyst. Wiejskiej, Żegocina 378, tel. (014) 613 22 03
punktor Żegocina - Szkolne Schronisko Młodzieżowe, Rozdziele 194, tel. (014) 613 30 87
punktor Nowy Wiśnicz - Agroturystyka U Stokłosy, ul. Leksandrowa 4, (014) 612 83 25
punktor Nowy Wiśnicz - Hotel-Restauracja "Hetmańska", ul. Grunwaldzka 2, tel. (014) 685 54 10

Miniforum

Powrót na górę

Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.

Ostatnie wpisy

  • Podziękowania i szacunek       Autor:  TomekM      Data:  2021-02-21 21:38:47
    Serdeczne dzięki miłej córce własciciela za poświęcony czas i opowieść o historii zamku ( 20.02.2021) a także szacunek za wytrwałośc w doprowadzaniu obiektu do obecnego stanu, życzę wytrwałośći w dalszej rewaloryzacji całego obiektu i mam nadzieję do zobaczenia w trakcie dni otwartych ziemi bocheńskiej
  • Re: Odnośnie zamku       Autor:  Anna      Data:  2014-09-08 13:06:07
    Bardzo dziękujemy za poświęcony nam wczoraj czas i ciekawe opowieści o historii zamku. Za rok znów Pana odwiedzimy by podziwiać efekty realizacji Pańskiego marzenia. Życzymy powodzenia i samych sukcesów! Zamek jest uuuuuuuuuuuuuuuurocz­y!
  • Re: Re: cudowne miejsce na ziemi       Autor:  anka      Data:  2011-07-24 21:41:51
    a może miał się zawalić? pewnie tak by było, jak z wieloma zamkami i pałacykami w Polsce, nikt się nimi nie interesuje, wszyscy tylko chodzą i narzekają, że się niszczy, a jak ktoś kupi i odrestauruje to foch, że własność prywatna. Po prostu zawiść   właśnie się wybieram w tamte okolice i mam zamiar odwiedzić TEN ZAMECZEK





Powót do strony startowej
Powrót do strony startowej

(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.