WOJCIECHÓW
¤ Średniowieczny zamek rycerski ¤

Wieża w XIX wieku. Jak widać wtedy wejście prowadziło od strony dzisiejszej kawiarni czyli od północy.

Plan

Plan całego założenia z połowy XIX w.
Źródło: Domy Pańskie na Lubelszczyźnie, Irena Rolska-Boruch, KUL 2003

arowną siedzibę murowaną w Wojciechowie wzniósł prawdopodobnie w II poł. XV w. Piotr Szczekocki herbu Odrowąż, ale szybko rozbudował ją albo Andrzej Tęczyński albo Jan Pilecki. Zamek otoczony był najpierw umocnieniami drewniano-ziemnymi, a następnie murem ze strzelnicami kluczowymi, pełnił bowiem ważne funkcje strategiczne - leżał na trakcie z Krakowa na Łuków i Litwę oraz na drodze z Lublina do Kazimierza.


ok. 1479 r. - Katarzyna Szczekocka wniosła Wojciechów w wianie podkomorzemu chełmskiemu Andrzejowi Tęczyńskiemu
1483 r. - poprzez kolejny mariaż, tym razem Katarzyny Tęczyńskiej z Janem Pileckim okolica przeszła na własność Pileckich herbu Leliwa. Nie wiadomo czy rozbudowę wcześniejszego fortalicjum rycerskiego m.in. o zachowaną do dziś trzykondygnacyjną wieżę mieszkalną przypisać należy Pileckiemu czy Tęczyńskiemu. Natomiast prawie pewne jest, że pierwotnie była to wieża bramna

Słynna wieża Wieżę w Wojciechowie opisał w powieści "Nawracanie Judasza" Stefan Żeromski. Pierwowzorem jej bohatera był Jan Koszczyc-Witkiewicz kierujący tu przed wojną pracami restauracyjnymi. Gdy wieżę przejął Stanisław Spinka, stała się ona znanym ośrodkiem reformacji. Spinka udzielił m.in. schronienia kalwińskiemu kaznodziei Marcinowi Krowickiemu. Jak pisał Żeromski dzięki autorytetowi Krowickiego wśród zwolenników nowej wiary, izba w wojciechowskiej wieży stała się "jedną z najdostojniejszych kazalnic świata".

pocz. XVI w. - aby zwiększyć walory obronne, zamek otoczono kamiennym murem z otworami strzelniczymi
1534 r. - zamek jest po raz pierwszy wspomniany w dokumentach przy okazji przekazania Wojciechowa w dzierżawę Firlejom herbu Lewart
1580 r. - zamek kupili kalwini - Spinkowie herbu Prus. Wieża przekazana została na potrzeby innowierców
1599 r. - następnie przejął go Paweł Orzechowski herbu Rogala
pocz. XVII w. - Orzechowscy postawili przy dawnym budynku zamkowym nowy renesansowy pałac a wieże przebudowali, powstała wtedy przybudówka z klatką schodową, choć niektórzy badacze utrzymują że istniała ona już wcześniej
1788 r. - następnymi właścicielami byli kolejno: Morscy, Ostrowscy, Grodziccy, Swieżawscy, Popławscy. Wieża w tym czasie była wykorzystywana do celów gospodarczych. W bliżej nieznanych okolicznościach, zapewne podczas któregoś najazdu szwedzkiego zamek został całkowicie zniszczony i rozebrany , ostała się tylko wieża
1910 r. - ówcześni właściciele Natalia i Józef Popławscy przekazali wieżę Towarzystwu Opieki nad Zabytkami Przeszłości, które rozpoczęło jej odbudowę przerwaną przez wybuch wojny. Kolejne prace także zostały nie dokończone z powodu następnej wojny w 1939 r.
1953 r. - pod kierunkiem B. Guerquina rozpoczęto prace zabezpieczające zrujnowaną wieżę
1972 r. - wreszcie przeprowadzono gruntowny remont. Wieża została przekazana Gminnemu Ośrodkowi Kultury
1993 r. - w wieży otworzono Muzeum Kowalstwa