Wci膮偶 cz臋艣ciowo nawodniona fosa otacza klasycystyczny, pi臋trowy dw贸r w Wytownie. Z powodu braku bada艅, nie da si臋 dzi艣 ustali膰 jakie jego elementy mog膮 pochodzi膰 z XVII wieku lub jeszcze wcze艣niejszego okresu.
Odwiedziny Hindenburga
W rezydencji w Wytownie w 1926 roku przebywa艂 prezydent Niemiec, feldmarsza艂ek von Hindenburg.
Przyby艂 tu na 艣lub swojego wnuka von Brockhausen-Grossjestina z Wier膮 von Bandemer.
Niekt贸rzy na XVII wiek datuj膮 korpus obiektu, ale bardziej prawdopodobne jest, i偶 tylko piwnice i fundamenty s膮 tak stare. Ta cz臋艣膰 pokryta jest dachem nacz贸艂kowym, ma kszta艂t prostok膮ta z ryzalitem po 艣rodku od strony p贸艂nocnej. Wida膰 na nim herb w艂a艣cicieli oraz wisz膮ce bez celu rusztowania po niedoko艅czonym remoncie. Od p贸艂nocnego wschodu do dworu przylega pod艂u偶na parterowa dobud贸wka / oficyna powsta艂a na pocz膮tku XX wieku, druga dobud贸wka r贸wnie偶 przylega do dworu od wschodu. Razem tworz膮 jakby jedn膮 ca艂o艣膰, cho膰 dw贸r wyra藕nie si臋 odr贸偶nia.
W parku, przy fosie i za ni膮, stoj膮 jeszcze jakie艣 budynki, w z艂ym i jeszcze gorszym stanie. Natomiast za ogrodzeniem znajduj膮 si臋 chyba dawne budynki folwarczne zagospodarowane przez jaki艣 zak艂ad.
Do 艣rodka dworu Wytowno mo偶na obecnie wej艣膰, ale zobaczymy tam co艣 co przypomina wysypisko 艣mieci.
Wci膮偶 jednak wida膰 ciekawe drewniane schody na pi臋tro, pozosta艂o艣ci po zdobieniach na suficie, a nawet malowid艂o 艣cienne ods艂oni臋te spod tynku.
Park otaczaj膮cy dw贸r jest ju偶 mocno zdzicza艂y i wkr贸tce mo偶e ca艂kowicie zarosn膮膰 chwastami.
Aktualizacja: 14 pa藕dziernika 2020 r. dw贸r strawi艂 po偶ar, zosta艂y tylko stercz膮ce 艣ciany. Prawdopodobnie by艂o to podpalenie, ale sprawcy nie uda艂o si臋 ustali膰. 艢ledztwo zosta艂o umorzono par臋 miesi臋cy p贸藕niej. Konserwator zabytk贸w uwa偶a, 偶e dw贸r wci膮偶 nadaje si臋 do odbudowy. Nie mo偶na go jednak nawet zabezpieczy膰, bo z obecnym w艂a艣cicielem nie ma kontaktu.
Plany i rekonstrukcje
Wytowno na XIX-wiecznej mapie. Teren dworski oznaczony. Kszta艂t budynk贸w nieco inny, fosa narysowana tylko w cz臋艣ci nawodnionej.
Zdj臋cie z lotniczego skanowania laserowego terenu dworskiego w Wytownie. Naniesiono istniej膮ce budynki: D - dw贸r, O1 - pod艂u偶na oficyna p艂n.-wsch., O2 - dobud贸wka wsch.
Historia, wydarzenia
Nie jest znana nawet przybli偶ona data powstania obronnej siedziby w Wytownie. Na pewno istnia艂a w XVII wieku. Od XVI do XVIII wieku nieprzerwanie w艂a艣cicielem wsi by艂 r贸d von Ramel, kt贸rego przedstawiciele pisali si臋 "z Wytowna" (wtedy Weitenhagen). Im mo偶na zatem przypisa膰 budow臋 zameczku.
Jak wykazuje lustracja z 1717 roku, wie艣 by艂a wtedy podzielona na cz臋艣膰 nale偶膮c膮 do Gneomara Reinholda von Rhein i Joachima Doringa von Ramel. W po艂owie XVIII wieku von Ramelowie przebudowali star膮 obronn膮 siedzib臋 lub zbudowali w stylu p贸藕nobarokowym nowy dw贸r na starych fundamentach, zachowuj膮c przy tym fos臋.
W 1773 po艂膮czone ju偶 Wytowno odziedziczy艂 kpt. Karl Ludewig Bogislav von Ramel. W 1778 przej膮艂 go Joachim von Bandemer, a nast臋pnie jego syn Wilhelm. Rodzina ta musia艂a by膰 spokrewniona z von Ramelami, poniewa偶 w XIX wieku to oni ponownie s膮 wymieniani jako w艂a艣ciciele wsi - a偶 do pocz膮tku XX wieku, gdy znowu przej臋li j膮 von Bandemerowie. Wilhelm von Ramel ok. 1910 dokona艂 kolejnej przebudowy swojej siedziby i nada艂 jej obecny wygl膮d. Do wschodniej strony dobudowano wtedy boczne skrzyd艂o. W czasie II wojny 艣w. we dworze funkcjonowa艂 ob贸z dla robotnik贸w przymusowych z Polski i Sowiet贸w, a w 1945 roku kwaterowali tu ruscy genera艂owie.
Po wojnie obiekt przekszta艂cono w biura miejscowego PGR. W latach 70-tych zamieniono go hotelik g贸rniczy i o艣rodek kolonijny.
Dw贸r w Wytownie przetrwa艂 wi臋c wojn臋 w dobrym stanie, ale brak gruntownego remontu pogarsza艂 z czasem jego stan. W latach 90-tych kupi艂 go dziennikarz radiowy i radny gminny Jerzy Izdebski. Dw贸r z konieczno艣ci pozostawiony przez w艂a艣ciciela bez opieki, od ko艅ca XX wieku popada w ruin臋. Po 艣mierci dziennikarza w 2010 r. w艂a艣cicielem zosta艂a jego siostra, kt贸ra podobna odsprzeda艂a go jakiej艣 firmie. W 2020 r. mia艂 miejsce po偶ar, kt贸ry doko艅czy艂 dzie艂a zniszczenia.
List go艅czy za w艂a艣cicielem
Gdy odwiedzi艂em Wytowno nie zna艂em najnowszej historii dworu, poniewa偶 nie jest ona nigdzie przedstawiana. By艂em pewny, 偶e w ruin臋 popad艂 on po wojnie i dopiero niedawno kto艣 zacz膮艂 jego restauracj臋. Dlatego bardzo zdziwi艂 mnie st艂uczony reflektor o艣wietlaj膮cy niegdy艣 dw贸r z ty艂u. Postanowi艂em wi臋c zasi臋gn膮膰 j臋zyka u miejscowych i us艂ysza艂em intryguj膮ca opowie艣膰.
Dw贸r z parkiem jeszcze w latach 90-tych XX wieku by艂 w ca艂kiem niez艂ym stanie. Dzia艂a艂 tu o艣rodek kolonijny. Wszystko by艂o zadbane i o艣wietlone. Potem obiekt przej膮艂 prywatny w艂a艣ciciel - dziennikarz pracuj膮cy w S艂upsku. Rozpocz膮艂 remont i... uciek艂 z kraju, gdy zacz臋艂a go 艣ciga膰 prokuratura. Od tego czasu dw贸r niszcza艂 i dodatkowo by艂 systematycznie dewastowany przez szabrownik贸w. Po wnikni臋ciu w temat, odkry艂em szczeg贸艂y tej historii. Wspomniany dziennikarz to Jerzy Izdebski - potomek szlacheckiej rodziny piecz臋tuj膮cej si臋 herbem Pomian. Ten dziennikarz Radia City, kt贸ry osi膮gn膮艂 na Pomorzu s艂uchalno艣膰 rz臋du 56%, znany by艂 z ci臋tych i bezkompromisowych komentarzy pod adresem postkomunist贸w - od miejscowego w贸jta, przez s臋dzi贸w, a偶 po dawnego prezydenta, a obecnie or臋downika "wolnych medi贸w" - Kwa艣niewskiego Aleksandra. I w艂a艣nie za jego obraz臋 dosta艂 3 lata wi臋zienia i sta艂 si臋 pierwszym dziennikarzem w kraju 艣ciganym listem go艅czym. Dlatego musia艂 opu艣ci膰 Polsk臋, a Radio City straci艂o wkr贸tce koncesj臋 KRRiT.
Dw贸r, kt贸ry zakupi艂 Jerzy Izdebski by艂 ju偶 w stanie wymagaj膮cym natychmiastowego remontu. Rozpocz膮艂 go, z my艣l膮 o przeznaczeniu dla turyst贸w. Mia艂 tu funkcjonowa膰 r贸wnie偶 pub w stylu angielskim i agencja ochrony (nigdy nie uda艂o mu si臋 otrzyma膰 wymaganej koncesji z opanowanego przez lewic臋 MSW). Walcz膮c z lokalnymi uk艂adami, jako radny Ustki, Izdebski d膮偶y艂 do bezpo艣redniego wyboru burmistrza przez wyborc贸w. W przypadku gdyby w艂adze regionalne nie uzna艂y wybor贸w, nowy burmistrz mia艂 rezydowa膰 "na uchod藕stwie" we dworze w Wytownie. Wszystkie te plany przerwa艂a polityczna emigracja do Anglii w ko艅cu lat 90-tych i niestety to przyczyni艂o si臋 do ruiny tego zabytku...
Informacje praktyczne
ADRES I KONTAKT Dw贸r - Wytowno 17
CZAS Ogl膮dni臋cie terenu dworskiego trwa ok. 30 minut.
WST臉P Wolny.
Po艂o偶enie i dojazd
P贸艂nocno - zachodnia cz臋艣膰 woj. pomorskiego. 16 km na p贸艂noc od S艂upska, 8 km na wsch贸d od Ustki. Zobacz na mapie. Dw贸r znajduje si臋 naprzeciw ko艣cio艂a stoj膮cego przy bocznej drodze szosy S艂upsk - Ustka.
Wsp贸艂rz臋dne geograficzne:
Otw贸rz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps
format D (stopnie): N54.58859722掳 E16.97692222掳
format DM (stopnie, minuty): 54掳35.3158332'N 16掳58.6153332'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 54掳35'18.95''N 16掳58'36.92''E
Bibliografia
Kosacki J., Kucharski B. - Pomorze Zachodnie i 艢rodkowe
Sobisz, Z, Truchan M. - Zabytkowe parki podworskie Pomorza 艢rodkowego
Galeria zdj臋膰
Klikaj膮c w zdj臋cie otrzymasz jego powi臋kszenie w nowym oknie. Okno to mo偶na zamkn膮膰 klikni臋ciem w dowolny punkt POZA zdj臋ciem.
Zdj臋cia wykonane: latem 2006
Filmy wideo
Tajemnice Pomorza - skarby Wytowna
Noclegi
S艂upsk - Hotel Centrum Kszta艂c. Prakt., ul. Szczeci艅ska 60a, tel. (059) 845-62-00, 845-61-82
S艂upsk - Hotel Zamkowy, ul. Dominika艅ska 4, tel. (059) 842-52-94, 842-52-95
S艂upsk - Hotel Staromiejski, ul. Jedno艣ci Narodowej 4-5, tel. (059) 842-84-64, 842-84-65
S艂upsk - Hotel Atena, ul. Kili艅skiego 7, tel. (059) 842-88-14, 840-00-03
Poza tym pe艂no kwater w Ustce i pobliskich wsiach.
Zapraszam do przesy艂ania swoich wypowiedzi i komentarzy odno艣nie opisywanego zamku. Ukazuj膮 si臋 one na stronie od razu po wpisaniu do formularza.
Ostatnie wpisy
dworek w Wytownie Autor: Marek z Jaworzna Data: 2024-08-25 12:50:05
Szkoda,偶e dworek jest w tak op艂akanym stanie. Cz艂owiek, kt贸ry chcia艂 by膰 dobrym gospodarzem i ocali膰 pomnik historii,kt贸ry mia艂 odwag臋 powiedzie膰 prawd臋 o niedouczonych i pijackich osobach ,musia艂 ucieka膰 z kraju.C贸偶 w naszym kraju liczy si臋 tylko gadulstwo i pozorne dzia艂ania ,najcz臋艣ciej sp贸藕nione o 20 lat.W PRL-u by艂em wielokrotnie w tej malowniczej miejscowo艣ci i nie tylko jako kolonista.Przyje偶d糰艂y ty dzieci r贸wnie偶 z Warszawy i z 艁odzi.Pozdrawiam.
By艂em uczestnikiem wypoczynku organizowanego przez kopalni臋 przez wiele lat wraz z rodzin膮 i znajomymi mile wspominam te czasy i my艣l臋 偶e jest to miejsce kt贸re kt贸re wiele os贸b te偶 mile wspomina my艣l臋 gdyby byli ludzie kt贸rzy byliby wielkimi pasjonatami tak jak to by艂o wtedy mieliby艣my ten o艣rodek do dzisiaj
Jakby Pan by艂 jeszcze zainteresowany to pa艂ac jest wystawiony na sprzeda偶; http://domy.pl/dzialki-sprzedaz-slupski+ustka-pl/dol1705630075. Przyda艂by si臋 dobry gospodarz... :)
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatno艣ci Wszelkie prawa do w艂asnych zdj臋膰 i tekst贸w zastrze偶one, nie mog膮 by膰 one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opis贸w.
Wykryto blokad臋 reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezale偶ny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas 偶adna firma ani instytucja. Pozwalaj膮c na wy艣wietlenie paru nienarzucaj膮cych si臋 reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizacj臋 informacji.
Dlatego prosimy o wy艂膮czenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobi膰 w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).