Możesz ocenić: Załuż / podkarpackie - Zamek średniowieczny Sobień
Opis
uiny zamku Sobień znajdują się na stromej górze o tej samej nazwie, między wsiami Załuż i Monasterzec.
Koronowani goście
Zamek Sobień musiał być piękny i okazały jak na na początki XV w., bowiem Kmitowie gościli w nim króla Władysława Jagiełłę z dopiero co poślubioną Elżbietą Granowską.
Ze szczytu rozciąga się przepiękny widok na zalesioną dolinę Sanu. Z tego względu zrobiono tam nawet taras widokowy. Szkoda że dookoła rosną wysokie drzewa bo widok byłby jeszcze lepszy. Kiedyś położenie zamku gwarantowało kontrolę nad szlakiem handlowym biegnącym wzdłuż Sanu. Resztki murów warowni skupione są właściwie w dwóch miejscach. Przy tarasie, od strony południowej znajdują się pozostałości skrzydła mieszkalnego i murów obwodowych a przy schodkach wysokiej, kwadratowej wieży, przez którą prowadził wjazd do zamku. Od tej strony znajduje się też przedzamcze chronione wałami. Dzięki badaniom w latach 60-tych ustalono że zamek zbudowany był na planie nieregularnego czworoboku z kamieni piaskowcowych. Budynki mieszkalne położone były w skrzydle południowym czyli na przeciwko wejścia. Obok zamku, po drugiej stronie szosy przebiega ciekawa przyrodnicza ścieżka dydaktyczna.
Plan
Rozwarstwienie obiektu wg Michała Proksy
Źródło: Budownictwo obronno-rezydencjonalne ziemi przemyskiej i sanockiej, Michał Proksa, Przemyśl 1994
Historia
ysokie wzgórze (450 m npm) na którym znajduje się zamek było punktem obronnym już w XIII w. Istniejąca tu drewniana warownia z basztą należała do Węgier. Zachowany do dzisiaj w ruinie zamek, wzniesiono z rozkazu króla Kazimierza Wielkiego w 1340 r. Składał się ze skrzydła mieszkalnego, murów obwodowych i wysuniętej przed nimi wieży o wymiarach 5 m x 7 m.
1389 r. - z nadania Władysława Jagiełły właścicielami zamku został ród rycerski Kmitów. Sobień stał się ich gniazdem rodowym. Kilkadziesiąt wsi dookoła także stanowiło własność tego możnego rodu. Kmitowie dokonali rozbudowy zamku, m.in. zburzyli starą i postawili nową, większą wieżę, włączoną do murów obwodowych. Istnieje też hipoteza, że stara wieża została zniszczona podczas walk Kazimierza Wielkiego z Rusią
Bunkry
Stara literatura podaje że w czasie II wojny św. Niemcy także wykorzystali strategiczne położenie góry Sobień i zbudowali tam betonowe bunkry, dzięki którym mogli całkowicie kontrolować dolinę Sanu. Jest to przykład fałszowania historii przez czerwonych, bunkry bowiem zbudowali Sowieci. Po podziale Polski, na Sanie przebiegała granica między Niemcami a ZSRR. Na całej granicy Sowieci planowali ich wznieść aż 10 tysięcy. Do dzisiaj koło Sobienia można te bunkry jeszcze zobaczyć.
1434 r. - z tego roku pochodzi wzmianka o kaplicy zamkowej
1474 r. - wcześniej uważano, że najazd Węgrów doprowadził do zniszczenia zamku, jednak ostatnio jest to kwestionowane. Podobnie nie wiadomo czy w 1498 r. usiłowali go zdobyć Wołosi oraz czy w 1512 r. ponownie Węgrzy najechali Sobień
połowa XVI w. -
bez względu na to czy warownia została zniszczona w wyniku najazdów zbrojnych czy też nie, to niewielkie rozmiary wierzchołka góry uniemożliwiały jej dalszą rozbudowę.
Piotr Kmita przeniósł się więc do Leska, a Sobień opustoszał
1580 - 1730 - właścicielami ruiny zamku byli Stadniccy. Potem przechodził on jeszcze w ręce Ossolińskich, Mniszchów i Krasickich
1770 r. - zamek był schronieniem konfederatów barskich
1914-1918 - resztki zamku mocno ucierpiały podczas działań wojennych
1938 r. - przystąpiono do badań zamku, prowadzono je także później, w roku 1965. Dzięki nim ustalono przybliżony jego wygląd oraz wyróżniono dwa etapy budowy, pierwszy przez króla, drugi po przejęciu przez ród Kmitów. Na głębokości ponad 300 cm odkryto materiał ceramiczny z XV w. i spalone konstrukcje drewniane pierwotnej warowni z XIII w. W skrzydle północnym natomiast odsłonięto okrągły ceglano-kamienny piec z XIV w. z 20 glinianymi naczyniami. Za nim natrafiono na ślady drugiego starszego pieca, który przestał funkcjonować po postawieniu północnego muru obwodowego 1997 r. - ruiny przystosowano dla turystów. Powstały schodki i taras widokowy
Legendy
zamkiem związanych jest wiele legend. Jedna dotyczy ukazującej się w nim w księżycowe noce Białej Damy, która spogląda na południe ku Węgrom. Jest to duch Margerity - żony kasztelana Kmity, którą kazał zamurować w piwnicy zamkowej za zdradę. A był oto tak. Po utracie pierwszej żony kasztelan postanowił ponownie wziąć ślub z o wiele młodszą i piękną córką węgierskiego rycerza Margeritą. Została ona zmuszona do małżeństwa i wiecznie zasmucona spędzała całe dnie w oknie swojej komnaty. Tam ujrzał ją rycerz z Węgier - Andreas i ślubował dozgonną miłość. Dzięki kupcom przyjeżdżającym do zamku udało się wymienić listy między Margeritą i Andreasem, a nawet potajemnie spotkać pod nieobecność Kmity. Ten jednak dowiedział się o wszystkim za sprawą karła, któremu kazał pilnować swojej młodej żony i który śledził kochanków. W gniewie kazał wtrącić Margeritę do lochów pod wieżą zamkową i tam zamurować. Tymczasem Andreas zorganizował grupę ludzi którzy mieli umożliwić Margericie ucieczkę. Gdy dowiedział się o postępku Kmity zrozpaczony chciał uderzyć na zamek, lecz jego oddział był zbyt nieliczny. Rozesłał więc posłańców do kilku grup rozbójniczych grasujących po Bieszczadach i razem nocą zaatakowali Sobień. Gdy Kmita ujrzał Andreasa kazał znieść beczkę prochu do piwnicy i wysadzić pomieszczenie z uwięzioną Margeritą. Andreas widząc zgliszcza piwnic, odjechał w milczeniu i nikt go już nigdy nie widział.
Inna legenda dotyczy Czarnej Damy z Sobienia. O tym czytaj na stronie poświęconej zamkowi w Lesku.
Wstęp
Wolny
Położenie i dojazd
Południowa część woj. podkarpackiego. 7 km na południowy wschód od Sanoka.
Zobacz na mapie.
Najpierw należy się dostać do Sanoka lub Leska, a potem jechać w stronę Załuża np. PKS-em. Od strony Sanoka zamek leży za Załużem, od Leska przed Załużem. Należy poprosić kierowce żeby się zatrzymał w odpowiednim miejscu, bo mimo że góra zamkowa jest zaraz przy szosie to nie ma tam przystanku. Autobusy jeżdżą dosyć często. Miejsce jest opisane tablicą informacyjną, jest tam też miejsce parkingowe.
Współrzędne geograficzne:
format D (stopnie): N49.52687833659°, E22.32967185774°
format DM (stopnie, minuty): 49° 31.6127001954'N, 22° 19.7803114644'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 49° 31' 36.76''N, 22° 19' 46.82''E
Czas
Wejście na górę zamkową zajmuje ok. 5 min. Pobieżne oglądnięcie trwa ok. 10 min
Bibliografia
Frazik Józef - Zamki i budownictwo obronne ziemi rzeszowskiej
Gosztyła Marek, Proksa Michał - Zamki Polski południowo-wschodniej
Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce
Jurasz Tomasz - Znane i nieznane. Zamki, pałace, kościoły Polski południowo-wschodniej
Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce
Marszałek Juliusz - Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach
Potocki Andrzej - Księga legend i opowieści bieszczadzkich
Proksa Michał - Budownictwo obronno-rezydencjonalne ziemi przemyskiej i sanockiej
Rogiński Ryszard - Zamki i twierdze w Polsce - historia i legendy
Zdjęcia
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zdjęcia wykonane: jesienią 2003 a poniższe latem 2001
Noclegi
Sanok - Hotel "Turysta", ul. Jagiellońska 12, tel. (013) 463 09 22
Sanok - Internat Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy, ul. Konarskiego 10, tel. (013) 463 09 25
Sanok - Hotel Pod 3 Różami - ul. Jagielońska 13, tel. (013) 46 309 22
Sanok - Dom Turysty, ul. Mickiewicza 29, tel. (013) 463 14 39, 463 10 13
Lesko - OW "Zamek", ul. Piłsudskiego 7, (013) 469 62 68, 469 68 78. Lesko - Hotelik Ratuszowa, ul. Rynek 12, tel. (013) 469 86 32
Lesko - Pensjonat Gawra, Łączki 80, tel. (013) 469 66 55, gsm 888 959 959
Lesko - Noclegi Romantica, ul. Piłsudskiego 11, tel. (013) 469 85 73
Lesko - Camping z domkami nad Sanem. ul. Turystyczna, tel. (013) 469 66 89 (w sezonie), 469 69 91 (wieczorem), gsm 604 183 315
Lesko - Camping z domkami pod Zamkiem, ul. Turystyczna, tel. (013) 469 68 25
Lesko - Schronisko PTSM Bieszczadnik, ul. Jana Pawła II, tel. (013) 469 62 69
Lesko - Bursa Szkolna, ul. Piłsudskiego 31, tel (013) 469 62 73
Lesko - Agroturystyka "Ranczo Średnia Góra", ul. Osiedlowa 20, tel. (013) 469 68 69
(c) 2001-2021 bd - Kontakt - Polityka Prywatności Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów.
Wykryto blokadę reklam :-(
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz jego dalsze funkcjonowanie.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
uiny zamku Sobień znajdują się na stromej górze o tej samej nazwie, między wsiami Załuż i Monasterzec.
ysokie wzgórze (450 m npm) na którym znajduje się zamek było punktem obronnym już w XIII w. Istniejąca tu drewniana warownia z basztą należała do Węgier. Zachowany do dzisiaj w ruinie zamek, wzniesiono z rozkazu króla Kazimierza Wielkiego w 1340 r. Składał się ze skrzydła mieszkalnego, murów obwodowych i wysuniętej przed nimi wieży o wymiarach 5 m x 7 m.
1389 r. - z nadania Władysława Jagiełły właścicielami zamku został ród rycerski Kmitów. Sobień stał się ich gniazdem rodowym. Kilkadziesiąt wsi dookoła także stanowiło własność tego możnego rodu. Kmitowie dokonali rozbudowy zamku, m.in. zburzyli starą i postawili nową, większą wieżę, włączoną do murów obwodowych. Istnieje też hipoteza, że stara wieża została zniszczona podczas walk Kazimierza Wielkiego z Rusią
zamkiem związanych jest wiele legend. Jedna dotyczy ukazującej się w nim w księżycowe noce Białej Damy, która spogląda na południe ku Węgrom. Jest to duch Margerity - żony kasztelana Kmity, którą kazał zamurować w piwnicy zamkowej za zdradę. A był oto tak. Po utracie pierwszej żony kasztelan postanowił ponownie wziąć ślub z o wiele młodszą i piękną córką węgierskiego rycerza Margeritą. Została ona zmuszona do małżeństwa i wiecznie zasmucona spędzała całe dnie w oknie swojej komnaty. Tam ujrzał ją rycerz z Węgier - Andreas i ślubował dozgonną miłość. Dzięki kupcom przyjeżdżającym do zamku udało się wymienić listy między Margeritą i Andreasem, a nawet potajemnie spotkać pod nieobecność Kmity. Ten jednak dowiedział się o wszystkim za sprawą karła, któremu kazał pilnować swojej młodej żony i który śledził kochanków. W gniewie kazał wtrącić Margeritę do lochów pod wieżą zamkową i tam zamurować. Tymczasem Andreas zorganizował grupę ludzi którzy mieli umożliwić Margericie ucieczkę. Gdy dowiedział się o postępku Kmity zrozpaczony chciał uderzyć na zamek, lecz jego oddział był zbyt nieliczny. Rozesłał więc posłańców do kilku grup rozbójniczych grasujących po Bieszczadach i razem nocą zaatakowali Sobień. Gdy Kmita ujrzał Andreasa kazał znieść beczkę prochu do piwnicy i wysadzić pomieszczenie z uwięzioną Margeritą. Andreas widząc zgliszcza piwnic, odjechał w milczeniu i nikt go już nigdy nie widział.
