ZamkoMania - Polskie zamki i dwory obronne (zamkomania.pl) | |||||||||||||||||||
Możesz ocenić: Zawichost (woj. świętokrzyskie) - Średniowieczny zamek książęcy i królewski
Zamek w Zawichoście stał na wyspie wiślanej, po której nie ma dziś śladu. Początkowo był to cypel na lewym brzegu Wisły, tuż przy wzgórzu miejskim, który z czasem został odcięty od lądu przez Wisłę.
Wiadomo jednak dokładnie w którym miejscu się znajdował i jeśli ktoś dysponuje sprzętem do nurkowania, z pewnością natrafiłby na jego szczątki na dnie Wisły. Obecni mieszkańcy miasta wspominają, że przy bardzo niskim stanie wód można było do niedawna jeszcze ujrzeć cegły. W XVII w. zamek miał kształt czworoboku z 4 wieżami alkierzowymi w narożach. Do dwóch boków przylegały budynki mieszkalne, pozostałe dwa były murami zwieńczonymi blankami. Dookoła zamku umieszczono drewniane izbice, czyli pale chroniące przed wodą i lodem, ale także i wrogiem.
Hipotetyczny wygląd zamku drewnianego w Zawichoście Źródło: Moje spojrzenie na dzieje Zawichostu, Michał Starzyk, Fundacja Antiquitas 1994 Prawdopodobny wygląd Zawichostu widzianego z prawego brzegu Wisły w XIV/XV w. Źródło: Moje spojrzenie na dzieje Zawichostu, Michał Starzyk, Fundacja Antiquitas 1994
Drewniany zamek w Zawichoście istniał już na początku XIII stulecia. Bronił przeprawy przez Wisłę oraz był siedzibą kasztelańską. W pełni murowaną warownię wzniósł ok. połowy XIV wieku Kazimierz Wielki. Nie zachował się żaden opis ani ilustracja z tamtego okresu.
1241 r. - Tatarzy najechali miasto i spalili drewniany zamek. Następnie Bolesław Wstydliwy odbudował go i wykorzystywał jako swoją rezydencję. Prawdopodobnie już wtedy był to zamek częściowo murowany ok. poł. XIV w. - jak podają kronikarze Jan Długosz i Janko z Czarnkowa, król Kazimierz Wielki wzniósł w Zawichoście zamek z cegły. Z pewnością chodziło jednak o przebudowę istniejącego zamku książęcego. Odgrywał on bardzo dużą rolę w systemie obronnym wschodnich kresów. Zajmował 9 miejsce wśród najbardziej liczących się ówczesnych zamków 1384 r. - miasto zostało splądrowane, a zamek ogołocony przez Litwinów pod dowództwem przyszłego króla Polski Jagiełły. Warowni z niewielką załogą bronił kasztelan Spytek z Melsztyna 1386 r. - w drodze do Krakowa, w zamku Zawichost ponownie przebywał Jagiełło, ale już jako kandydat do polskiej korony. Gościł go kasztelan Mikołaj Bogoria II poł. XV w. - w zamku często przebywał król Kazimierz Jagiellończyk 1502 r. - miasto zostało zniszczone przez Tatarów. Zamek zawichojski prawdopodobnie oparł im się, ponieważ wiadomo że kilka lat później był zamieszkany i uzbrojony w 30 hakownic koniec XVI w. - rozpoczęto przebudowę warowni pod nadzorem architekta Marcina Rudolfisa, a następnie Rudolfa Negroni 1655 r. - podczas "potopu" Szwedzi zajęli Zawichost i zamek. Rok później odbił go Stefan Czarniecki 1657 r. - Szwedzi, a później uciekające wojska ich sprzymierzeńca księcia Siedmiogrodu Rakoczego w tym roku jeszcze kilkakrotnie nawiedzili Zawichost. Szwedzi tym razem przybyli w ogromnej sile ok. 70 tys. ludzi. W ich oddziałach walczyli też Węgrzy, Rumuni, Kozacy, Wołosi i Brandenburczycy. Miasto zostało doszczętnie splądrowane, a zamek spalony 1664 r. - ówczesna lustracja z lat 1659-64 mówi, iż "zamek przez nieprzyjaciela jest ogniem zniesion, armaty przy nim nie masz, niektóre izby ponakrywane" oraz "domostwa podzamcza i zagrodników tam mieszkających, nieprzyjaciel spalił". Podczas najazdu szwedzkiego z 1200 osób mieszkających w mieście ocalało 241. Męczeńską śmierć poniósł franciszkanin Kazimierz Bogdański, staruszek który odmówił zdradzenia miejsca ukrycia sreber klasztornych Ruiny zamku w Zawichoście w 1657 r. Fragment sztychu z Pufendorfa, De Rebus a Carolo Gustavo 1678 r. - dużą część murów zamkowych rozebrano. Wykorzystano je m.in. przy budowie kościoła reformatów Sandomierzu. Sama wyspa coraz bardziej kurczyła się, a mury były zalewane przy wysokim stanie wód Wisły II poł. XVIII w. - lustracje mówią o karczmie stojącej przy rumowiskach zamku. W ruinach postawiono chałupę dla stróża, która zostałą potem zmieciona przez wylew Wisły 1813 r. - ogromna powódź sprawiła, że wyspa zamkowa została ostatecznie zalana. Pozostałe mury powodowały odbicie nurtu ku lewemu brzegowi i zalanie terenów wsi Rybitwy. Z czasem nurt i kolejne powodzie doprowadziły do skruszenia murów i głębszego osiadnięcia resztek zamku. koniec XIX w. - z Wisły wystawał jeszcze najwyższy fragment murów zamkowych 1928 r. - z wykonanych wtedy pomiarów wynikało, że wierzchołek murów znajdował się 65 cm pod lustrem wody, a odległość między zamkiem a wieżą kościoła pw. św. Jana Chrzciciela wynosiła 617 m XX w. - przy niskim stanie wód Wisły mury zamkowe były w wodzie jeszcze dobrze widoczne Zamek w Zawichoście i najbliższa okolica po "potopie" szwedzkim Źródło: Moje spojrzenie na dzieje Zawichostu, Michał Starzyk, Fundacja Antiquitas 1994
ADRES I KONTAKT
brak CZAS Oglądnięcie terenu zamkowego w Zawichoście polega na obserwacji odpowiedniego miejsca na Wiśle, więc może trwać tylko minutę. Czas dojścia do takiego miejsca zależy od jego wyboru. Najbliższe jest bardzo blisko przeprawy promowej. WSTĘP Wolny.
Zachodnia część woj. świętokrzyskiego. 19 km na północ od Sandomierza, 12 km na południe od Annopola. Zobacz na mapie.
Zamek stał na lewo od przeprawy promowej, która jest oznaczona na drodze. Jak mi powiedziano widok na miejsce po zamku jest przy drugiej usypanej z kamieni tamie. Żeby na nią wejść trzeba iść ul. Plażową i skręcić w dół. Jednak wydaje się, że lepiej byłoby dostać się do 3. tamy widocznej na mapie, za odnogą Wisły. Teoretyczny dostęp w to miejsce jest z ulicy Nadwiślańskiej. Współrzędne geograficzne: Otwórz w: Google Maps, Bing Maps, Openstreet Maps format D (stopnie): N50.808795346394° E21.866106204524° format DM (stopnie, minuty): 50° 48.52772078364'N 21° 51.96637227144'E format DMS (stopnie, minuty, sekundy): 50° 48' 31.66''N 21° 51' 57.98''E
Gosztyła Marek, Proksa Michał - Zamki Polski południowo-wschodniej Guerquin Bohdan - Zamki w Polsce Kajzer Leszek, Kołodziejski Stanisław, Salm Jan - Leksykon zamków w Polsce Kuczyński Janusz - Zamki województwa kieleckiego Starzyk Michał - Moje spojrzenie na dzieje Zawichostu
Klikając w zdjęcie otrzymasz jego powiększenie w nowym oknie. Okno to można zamknąć kliknięciem w dowolny punkt POZA zdjęciem.
Zawichost - Schronisko Młodzieżowe, ul. 15 Grudnia 1a, tel. (015) 836 47 08, 836 41 60 Zawichost - Hotel Restauracja "Zacisze", ul.Asnyka, tel. (015) 833 33 33, gsm 603 529 952 Czyżów Szlachecki - Beata i Piotr Panasiuk, Czyżów Szlachecki 43, tel. (015) 835 51 34 lub 836 45 47 Czyżów Szlachecki - Halina i Eugeniusz Pileccy, Czyżów Szlachecki 64, tel. (015) 835 52 59 Czyżów Szlachecki - Hotel "Pałac" - (015) 835 51 45
Zapraszam do przesyłania swoich wypowiedzi i komentarzy odnośnie opisywanego zamku. Ukazują się one na stronie od razu po wpisaniu do formularza. Ostatnie wpisy
Powrót do strony startowej
(c) 2001-2024 bd - Kontakt - Polityka Prywatności
Wszelkie prawa do własnych zdjęć i tekstów zastrzeżone, nie mogą być one wykorzystywane bez mojej zgody. Nie udzielam pozwolenia na kopiowanie opisów. |
ZamkoMania.pl to prywatny, niezależny serwis historyczno-krajoznawczy. Nie finansuje nas żadna firma ani instytucja. Pozwalając na wyświetlenie paru nienarzucających się reklam wspierasz nasze dalsze funkcjonowanie i aktualizację informacji.
Dlatego prosimy o wyłączenie blokowania reklam na tej stronie (instrukcja jak to zrobić w: AdBlock, Adblock Plus, Ghostery, uBlock Origin).
Odśwież stronę